Liczne fora oraz strony internetowe prezentują cudowne wyniki stosowania głodówki jako jednej z form leczenia nowotworów. Ogólnodostępne są też świadectwa osób, które rzekomo stosując terapię głodową wygrały walkę z rakiem. Wiele z nich otwarcie twierdzi, że raka można po prostu „zagłodzić”. Nic bardziej mylnego! Osoby, które poważnie traktują swoją chorobę oraz pragną prowadzić właściwy i zdrowy styl życia w trakcie leczenia onkologicznego, powinny szerokim łukiem omijać takie niesprawdzone i niebezpieczne informacje.


Choć faktem jest, że nie istnieje żaden rodzaj diety, która sama w sobie leczy raka, to jednak dobrze zbilansowana dieta, uwzględniająca indywidualne zapotrzebowanie chorego na energię oraz wszystkie niezbędne składniki pokarmowe może w istotny sposób usprawnić proces leczenia. W przeciwieństwie do terapii głodowych, które bezmyślnie stosowane mogą prowadzić do dramatycznych konsekwencji zdrowotnych.


Raka nie da się zagłodzić!

Raka jako choroby niestety nie da się „zagłodzić”, jednak stosując restrykcyjną głodówkę można skutecznie „zagłodzić” pozostałe cenne i zdrowe komórki organizmu. Każda komórka (zarówno zdrowia, jak i  nowotworowa) do prawidłowego wzrostu potrzebuje: białek, tłuszczy, węglowodanów, glukozy oraz składników mineralnych w ściśle konkretnych i indywidualnych dla każdego chorego proporcjach. Zaprzestanie podaży wszystkich wymienionych składowych lub całkowite wykluczenie z diety jednego z nich powoduje zaburzenie homeostazy, prowadzi do powstania lub pogłębienia niedoborów żywieniowych, a w przykrej konsekwencji kończy się niedożywieniem pacjenta.

Niedożywienie w chorobie nowotworowej to stan wynikający z niedoborów energii, białek i innych makro-i mikroskładników odżywczych, który prowadzi do ujawnienia się możliwych do oznaczenia lub zmierzenia klinicznych skutków, które są konsekwencją zachodzących zmian w tkankach i funkcjach organizmu. Wraz z upływem czasu pogłębiające się niedobory składników odżywczych prowadzą do spadku odporności organizmu, a co za tym idzie zwiększa się podatność pacjenta onkologicznego na infekcje, co jest bardzo groźne w przypadku aktywnego leczenia przeciwnowotworowego. U chorych niedożywionych znacznie częściej dochodzi do powikłań pooperacyjnych, do których między innymi należą:

  • infekcje układu oddechowego,
  • zaburzenia czynności nerek i ich niewydolność,
  • zaburzenia pracy wątroby,
  • trudność w gojeniu się ran oraz ich zakażenie,
  • infekcje układu moczowego,
  • zespół niewydolności wielonarządowej.

Głodówka a nowotwór

Dodatkowo u pacjentów niedożywionych odnotowuje się gorszą tolerancję na leczenie chemioterapią i/lub radioterapią, niż w przypadku chorych z prawidłowym stanem odżywienia. Dlatego należy pamiętać, że im lepszy stan odżywienia w momencie zdiagnozowania choroby nowotworowej, tym wyższa skuteczność leczenia onkologicznego, a tym samym większe szanse na jej zwalczenie.

czy raka można zagłodzić

Anoreksja nowotworowa i zaburzenia metaboliczne wynikające z rozrostu tkanki nowotworowej doprowadzają do kacheksji nowotworowej. Warto zaznaczyć, że w przeciwieństwie do zwykłej głodówki – w pierwszej kolejności następuje utrata masy tłuszczowej, a w przypadku kacheksji nowotworowej obserwuje się równocześnie utratę masy mięśniowej. Należy dążyć do skutecznego i szybkiego zapobiegania tym groźnym powikłaniom. Bardzo często u pacjentów nieprawidłowo odżywionych odsuwa się w czasie wdrożenie chemioterapii i/lub radioterapii (głównie z powodu zbyt niskich parametrów krwi), co może znacznie wydłużyć czas leczenia.

Chory, który podejmuje próby głodzenia, na własne życzenie doprowadza do takiej sytuacji, w której organizm nie ma skąd czerpać składników potrzebnych do odbudowy uszkodzeń powstałych w wyniku leczenia.

Na skutek tego, wycieńczony organizm rozpoczyna wykorzystywanie na podstawowe funkcje życiowe swoich zapasów (tkanki tłuszczowej oraz mięśniowej). Niedożywienie zwiększa również ryzyko wystąpienia toksyczności leczenia przyczynowego.


Głodówka w chorobie nowotworowej – groźne konsekwencje

W wyniku postępującego niedożywienia organizm chorego zagrożony jest rozwojem wyniszczenia nowotworowego (cancer cachexia), dla którego charakterystyczne jest: utrata tłuszczowej i beztłuszczowej masy ciała, osłabienie, zaburzenie łaknienia, znaczne upośledzenie funkcji układu odpornościowego oraz czynności narządów wewnętrznych. Za występowanie kacheksji w bardzo dużym stopniu odpowiedzialne są również substancje stymulujące organizm gospodarza do produkcji cytokin np. interleukiny (IL-1, IL-6), interferon-γ (INF-γ).

Kacheksja to wieloczynnikowy zespół zaniku mięśni szkieletowych i tkanki tłuszczowej, powodujący postępującą utratę masy ciała, związany ze złym rokowaniem w chorobie nowotworowej. Stan kacheksji nowotworowej stanowi u 20-30% pacjentów główną przyczyną zgonu. Utrata 25-35% masy komórkowej ciała (BMC) powoduje śmierć organizmu.

głodówka w raku - zespół wyniszczenia nowotworowego

 


Głodówka a nowotwór – czy raka da się zagłodzić?

Zaburzenie podaży składników odżywczych w trakcie leczenia onkologicznego powoduje:

  • pogorszenie tolerancji na chemioterapię i/lub radioterapię,
  • pogorszenie rokowań,
  • upośledzenie odporności,
  • zaburzenie gojenia ran pooperacyjnych,
  • rozwój niedożywienia,
  • obniżenie parametrów biochemicznych krwi,
  • nasilenie skutków ubocznych leczenia.

Wobec powyższych faktów, przekonywanie o niekorzystnym oddziaływaniu terapii głodowej na organizm chorego podczas terapii przeciwnowotworowej wydaje się być zbędne. Świadome żywienie powinno być traktowane jako integralna część leczenia onkologicznego.

Podejmowanie pochopnych decyzji i ograniczenie podaży składników odżywczych może w sposób drastyczny zmniejszyć szanse na wyleczenie choroby nowotworowej. Jeżeli chory ma problemy z bilansowaniem swojej diety, nie jest pewien co oraz w jakich ilościach powinien jeść, powinien zasięgnąć konsultacji u profesjonalnego dietetyka, a nie na własną rękę stosować eksperymentalne terapie.

 

bibliografia: Biernat, J. Wyka.: Stan odżywienia w aspekcie zdrowia, Katedra i Zakład Bromatologii i Dietetyki, Akademia Medyczna we Wrocławiu, Nowiny Lekarskie 2011; M. Jarosz, I. Sajór.: Żywienie chorych z nowotworami. Porady lekarzy i dietetyków, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012; Grabiec, M. Burchert, M. Milewska i.wsp.: Ogólnoustrojowe i miejscowe mechanizmy prowadzące do kacheksji w chorobach nowotworowych, Katedra Nauk Fizjologicznych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Postępy Hig Med. Dosw, 2013; M. Bączyk, L. Gorzelińska, J. Łuczek, J. Sowiński.: Zespół wyniszczenia nowotworowego. Wpływ leczenia na wybrane parametry kliniczne i biochemiczne. Doniesienia wstępne, Via Medica 2005

ZOBACZ:  WSPARCIE ŻYWIENIOWE W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ