Czosnek i warzywa z rodziny czosnkowatych w profilaktyce raka

Dubravko Sorić, licencja CC, flickr.com

Rośliny z rodziny czosnkowatych (czosnek, cebula, szczypior, szalotka oraz por) za sprawą obecnych w nich związków siarki wykazują silne działanie przeciwnowotworowe, a tym samym doskonale odpędzają nie tylko wampiry, ale i raka! Wielu konsumentów, ze względu na ostry smak i zapach warzyw czosnkowatych, wyklucza je ze swojej diety, nie zdając sobie sprawy, jak bardzo cenne są one dla naszego zdrowia.

Słynne przysłowie prowansalskie brzmi: „czosnek jest dla zdrowia tym, czym zapach dla róży”. Zdecydowanie warto porzucić nieuzasadnione obawy i pozwolić zagościć na stałe rodzinie warzyw czosnkowatych na naszym stole, a dzięki temu – cieszyć się dobrym zdrowiem.


ZĄBKIEM CZOSNKU W RAKA

Czosnek pospolity (Allium sativum) jest rośliną zarówno leczniczą jak i przyprawową, najbardziej rozpowszechnioną na świecie. Na stołach gości już od co najmniej pięciu tysięcy lat. Do celów kulinarnych oraz leczniczych wykorzystuje się jego cebulę, która składa się zazwyczaj z kilku ząbków. Roślina ta obfituje w związki siarkowe, a głównym ich przedstawicielem jest bezwonna allina, która pod wpływem rozcierania przekształca się w bakteriobójczą allicynę (związek ten występuję w dużych ilościach, nawet do 50mg/g, niestety jest bardzo nietrwały i prawie natychmiast przechodzi w związki siarki).

Ponadto czosnek zawiera olejek lotny, saponiny, cukry, białka i flawonoidy, które odgrywają istotną rolę w profilaktyce raka. Nie brakuje w nim również witamin: A, B1, B2, C i PP, a także składników mineralnych: wapnia, manganu, miedzi, żelaza, jodu oraz cynku. Czosnek za sprawą allicyny wykazuje następujące właściwości lecznicze: zwalcza infekcje, obniża poziom cholesterolu LDL, pomaga zachować zdrowy układ krążenia (obniża ciśnienie krwi), jest naturalnym antybiotykiem oraz niszczy pasożyty jelitowe. Wykazuje również działanie wspomagające układ odpornościowy, co jest ważną informacją dla pacjentów poddawanych leczeniu raka.

Cząsteczki o działaniu przeciwnowotworowym uwalniane są z czosnku podczas jego mechanicznego rozdrabniania. Warto pamiętać, że świeżo zgnieciony czosnek jest zdecydowanie najlepszym źródłem związków o charakterze przeciwrakowym. Spożywanie 1-2 niewielkich ząbków czosnków dziennie stanowi doskonałe działanie ochronne przed rozwojem choroby nowotworowej.


PRZECIWRAKOWE WŁAŚCIWOŚCI CZOSNKU I CEBULI

Z licznych badań wynika, że warzywa z rodziny czosnkowatych, ze względu na swój potencjał przeciwnowotworowy, mogą odgrywać istotną rolę w zapobieganiu nowotworom układu pokarmowego, głównie raka przełyku, żołądka i okrężnicy. Pierwsze doniesienia dotyczące korzystnego oddziaływania związków zawartych w czosnku profilaktyce rozwoju raka żołądka pochodzą z północno- wschodniej części Chin (odnotowuje się tam dość wysoki wskaźnik zachorowalności na nowotwór żołądka).

Z badań epidemiologicznych i analizy zwyczajów żywieniowych mieszkańców wynika, że osoby, które tylko okazjonalnie spożywały czosnek i cebulę, trzykrotnie częściej zapadały na nowotwór żołądka. Zaskakujący jest fakt, że warzywa czosnkowate mogą zapobiegać również rozwojowi raka prostaty – potwierdzają to badania prowadzone w Szanghaju, gdzie stwierdzono, że u osób spożywających ponad 10g warzyw czosnkowatych dziennie, rak prostaty występował o połowę rzadziej, niż u tych, które spożywały ich mniej niż 2g dziennie (mały ząbek czosnku). Wielu badaczy sugeruje, że czosnek swoje właściwości lecznicze zawdzięcza allicynie. Jest ona bardzo szybko przekształcana na inne związki, takie jak: ajoen, siarczek diallilu (DAS), di siarczek diallilu (DADS) – związki te również mają właściwości przeciwnowotworowe. Współcześnie uważa się, że DAS i DADS odgrywają najistotniejszą rolę w profilaktyce antyrakowej.

Właściwości przeciwrakowe czosnku badane są w specjalistycznych laboratoriach na zwierzętach, u których wywołuje się raka przy pomocy karcynogenów chemicznych. Otrzymane wyniki pokrywają się z obserwacjami populacji ludzi, tak więc jednoznacznie można stwierdzić, że: związki fitochemiczne zawarte w czosnku wykazują zdolności zapobiegania oraz zmniejszają ryzyko rozwoju niektórych form raka (żołądka i przełyku). Nadal trwają badania nad profilaktycznym oddziaływaniem czosnku w stosunku do nowotworu piersi. Związki zawarte zarówno w czosnku jak i cebuli oddziałują na procesy aktywacji oraz detoksykacji substancji o charakterze kancerogennym. Mogą również atakować komórki guza i niszczyć je.

Ostatnimi czasy stwierdzono, że siarczek diallilu (DAS) może powodować śmierć komórek nowotworowych w wyniku modyfikacji zdolności wytwarzania białek uodparniających je na niektóre chemioterapeutyki. Tak więc związki siarkowe znajdujące się w czosnku przyczyniają się do zmniejszenia i eliminacji związków o charakterze kancerogennym oraz redukują namnażanie się komórek rakowych. Dowiedziono również, że działanie roślin z rodziny czosnkowatych jest szczególnie skuteczne, jeżeli regularnie spożywa się je między 35, a 49 rokiem życia.

czosnek na raka

Podsumowując, właściwości przeciwnowotworowe warzyw z rodziny czosnkowatych, zależą głównie od zawartych w nich związków siarkowych. Udział w chemoprewencji nowotworów wykazują również polifenole (głównie w odniesieniu do cebuli), między innymi kwercetyna, która powstrzymuje wzrost komórek rakowych. Wszystkie związki zawarte w warzywach zaliczanych do rodziny czosnkowatych zmniejszają aktywność substancji kancerogennych oraz redukują guzy poprzez ingerencję w proces namnażania się komórek nowotworowych i powodując ich śmierć na skutek apoptozy.

 

Czosnek i warzywa z rodziny czosnkowatych w profilaktyce raka, Małgorzata Solecka – dietetyk, Specjalista do spraw żywienia i edukacji pacjentów onkologicznych. kontakt: solecka.malgosia@gmail.com

Piśmiennictwo: Beliveau R., Gindras D.: Dieta w walce z rakiem – Profilaktyka i wspomaganie terapii przez odżywianie, Wydawnictwo Delta, Warszawa 2010.; A .Flemmer.: Walcz z rakiem! Naturalne metody leczenia i przeciwdziałania nowotworom, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2014.; Kwiecień M, Winiarska-Mleczan A.: Czosnek jako zioło kształtujące właściwości prozdrowotne, Zakład Żywienia UP Lublin, 2011.

 

ZOBACZ: DIETA PRZECIWNOWOTWOROWA