Producenci żywności z krajów Unii Europejskiej mają możliwość wzbogacania swoich wyrobów substancjami dodatkowymi. Obecność na etykiecie produktu kodu „E” nie oznacza, że żywność jest gorsza, niebezpieczna czy bardziej „sztuczna”. Warto wiedzieć, iż numery „E” to kody chemicznych dodatków do żywności – niekoniecznie sztucznie wytworzonych. Warto obalić mit, iż wszystkie e-dodatki do żywności są szkodliwe czy rakotwórcze. Najbardziej niebezpieczne mogą być syntetyczne dodatki do żywności.

Określenie Chemiczny dodatek do żywności oznacza, że jest to związek lub pierwiastek chemiczny – nie precyzując jego pochodzenia. Oznaczenie „E” (skrót pochodzi od Europy) to szeroka grupa związków do których zaliczamy zarówno substancje naturalne – wyprodukowane z naturalnych składników, jak i substancje syntetyczne, co do których istnieją większe obawy, gdyż zostały wytworzone na drodze chemicznej, w przebiegu procesu mikrobiologicznego lub enzymatycznego.

E-DODATKI DO ŻYWNOŚCI – WPŁYW NA ZDROWIE

Dyrektywa Komisji Europejskiej określa szczegółową listę kodowanych chemicznych dodatków do żywności. Substancja może znaleźć się na liście, jeżeli istnieje technologiczna potrzeba jej zastosowania oraz udowodniono, że nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.

Mimo, że wszystkie e-dodatki do żywności są generalnie uważane za bezpieczne dla zdrowia, to niektóre z nich wzbudzają kontrowersje, ponieważ spożywane w nadmiarze mogą wywoływać niepożądane reakcje oraz stanowić przyczynę chorób, w tym chorób nowotworowych.

Szczególną czujność należy zachować w przypadku żywności zawierające w swoim składzie: barwniki, konserwanty, antybiotyki oraz wzmacniacze smaku.

Wszystkie dodatki do żywności podzielone są na pięć grup, oznaczonych literą „E” i trzema dodatkowymi cyframi:

  • 1 grupa – BARWNIKI: E100 – E199
  • 2 grupa – KONSERWANTY: E200 – E299
  • 3 grupa – PRZECIWUTLENIACZE: E300 – E399
  • 4 grupa – EMULGATORY: E400 – E499
  • 5 grupa – POZOSTAŁE: E500 – E1500

 

SZKODLIWE DODATKI DO ŻYWNOŚCI – RAKOTWÓRCZE?

Wśród potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia substancji, mogących mieć charakter rakotwórczy wymienia się:

  • E123 (amarant) – syntetyczny, czerwony barwnik, dozwolony do stosowania tylko w procesie dobarwiania win przeznaczonych na aperitify i alkoholi.
  • E151 (czerń brylantowa) – syntetyczny, czarny barwnik azowy. Źródła spożywcze: jogurty, ciasta w proszku, kawior, sosy.
  • E210 – E213 (kwas benzoesowy i jego sole sodowe, potasowe i wapniowe) – syntetycznie otrzymywane konserwanty, stosowane głównie w przetworach rybnych i gotowych sałatkach, mogą zmieniać smak gotowych produktów, podrażniają śluzówkę żołądka i jelit. Źródła spożywcze: napoje gazowane, majonez, ketchup, musztarda, konserwy: rybne, owocowe, warzywne, piwo, margaryna, marynaty.
  • E249 – E252 (azotyny) – syntetycznie produkowane konserwanty, stosowane głównie do peklowania mięsa, przeznaczonego do produkcji wędlin. Spożywane w dużych ilościach utrudniają transport tlenu przez krew. Podczas wędzenia lub smażenia uprzednio zapeklowanych produktów mięsnych azotyn sodu (E250) wchodzi w reakcje z cząsteczkami białka, w wyniku tego procesu powstają rakotwórcze nitrozoaminy. Źródła spożywcze: wędliny, sery topione, sery podpuszczkowe.
  • E951 (aspartam)- syntetyczna substancja słodząca i wzmacniająca smak. Wykazuje blisko dwustukrotnie silniejsze działanie słodzące niż tradycyjny cukier. Bardzo często zanieczyszczony oraz zawierający fenyloalaninę. Produkowany z wykorzystaniem technik genetycznych m.in. w Japonii i Stanach Zjednoczonych. Źródła spożywcze: produkty „light”, kawa i kakao rozpuszczalne, słodziki, gumy do żucia.
  • E954 (sacharyna i jej sole sodowe, potasowe i wapniowe) – syntetyczne substancje słodzące, 500-krotnie słodsze od cukru. Mogą nadawać potrawom gorzkawy lub metaliczny posmak. W testach na modelach zwierzęcych wywoływały nowotwór pęcherza, mogą stymulować powstawanie komórek nowotworowych. Źródła spożywcze: produkty „light”, kawa i kakao rozpuszczalne, słodziki, gumy do żucia.

 

BEZPIECZNE E-DODATKI DO ŻYWNOŚCI – PREZENTACJA

Wśród bezpiecznych i nieszkodliwych dla zdrowia E-dodatków znajdują się m.in.:

  • E100 (kurkumina) – naturalny, roślinny żółty barwnik, otrzymywany z rozłogów rośliny Curcuma longa.
  • E101 (ryboflawina, wit.B2) – naturalny, roślinny żółty barwnik, występujący w przyrodzie m.in w.: zielonych częściach warzyw, grochu i fasoli.
  • E140 (chlorofile i chlorofiliany) – naturalne, roślinne zielone barwniki, pozyskiwane min z lucerny pokrzywy i szpinaku.
  • E160 (karoteny) – naturalne, pomarańczowe barwniki, pozyskiwane z roślin, przekształcane w organizmie w witaminę A.
  • E300 (kwas askorbinowy) – syntetycznie wytwarzana substancja o aktywności witaminy C. Hamuje niepożądane tworzenie się nitrozoamin podczas smażenia wędlin z mięsa peklowanego.
  • E306 (tokoferole, wit. E) – naturalny przeciwutleniacz, otrzymywany z olejów roślinnych.
  • E322 (lecytyna) – naturalny, roślinny przeciwutleniacz i emulgator. Pozyskiwany z oleju sojowego, rzepakowego lub słonecznikowego.

 


Szacuje się, że przyczyną powstawania blisko 30% nowotworów jest niewłaściwa dieta. Choć do tej pory nie udało się opracować konkretnych zaleceń żywieniowych, które miałyby właściwości lecznicze, to dysponujemy rzetelną wiedzą na temat możliwości obniżania ryzyka zachorowania na wiele podtypów raka. Optymalna dieta przeciwnowotworowa opiera się na wzajemnym współdziałaniu i synergii różnych cennych związków i substancji odżywczych, które wpływają na zahamowanie procesu nowotworzenia. Odpowiednio skomponowana dieta odgrywa również ważną w przypadku, kiedy doszło do wykrycia już istniejącej choroby. Może ona spowalniać postęp choroby, łagodzić jej przebieg, skutki uboczne leczenia onkologicznego, przeciwdziałać niedożywieniu oraz wzmacniać organizm pacjenta w trakcie terapii.

Zachęcamy Państwa do zapoznania się z naszym ŻYWIENIOWYM ONKOALFABETEM, który został opracowany dla portalu Zwrotnik Raka przez dietetyk Małgorzatę Solecką – specjalistę do spraw żywienia i edukacji pacjentów onkologicznych.

Żywieniowy Onkoalfabet powstał pod patronatem firmy: