Jak podaje NFZ, według najnowszego raportu GUS, każdego dnia 10 Polek słyszy diagnozę: rak szyjki macicy. Połowa z nich przegrywa walkę z chorobą z powodu zbyt późnego wykrycia.

Trwa Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy (22-28 stycznia 2024). Inicjatywa ma na celu podkreślanie szczególnej roli badań profilaktycznych, które mogą uchronić przed diagnozą nowotworową, a nawet uratować życie wielu kobiet.

O profilaktyce i leczeniu raka szyjki macicy rozmawiamy z lek. Agnieszką Stefanowicz, specjalistą radioterapii onkologicznej z Centrum Radioterapii i Usprawniania w Elblągu.

Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy

Rak szyjki macicy jest jednym z tych nowotworów, które nie dają żadnych objawów. Rozwija się długo i bezboleśnie. Jak uchronić się przed rozwojem choroby?

Lek. Agnieszka Stefanowicz: Rak szyjki macicy w około 90% przypadków jest spowodowany wirusem HPV przenoszonym drogą płciową. W związku z tym, jest jednym z nielicznych nowotworów złośliwych, w którym znana jest profilaktyka pierwotna w postaci szczepienia przeciwko onkogennym typom wirusa HPV. W wielu krajach europejskich szczepienie jest refundowane i zalecane dziewczętom przed inicjacją seksualną.

Szczepionka jest bezpieczna i skuteczna, zmniejsza do kilku procent ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy i inne nowotwory HPV zależne, tj. rak kanału odbytu, rak regionu głowy i szyi oraz rak prącia. Zakażenie dotyczy bowiem także mężczyzn, którzy również mogą być jego nosicielami.

Polskie i światowe towarzystwa medyczne zalecają szczepienie dziewcząt i młodych kobiet w przedziałach wiekowych między 11 i 26 rokiem życia. Czy istnieje profilaktyka dla kobiet dojrzałych?

Lek. Agnieszka Stefanowicz: Jeżeli na szczepienie jest za późno ważna jest profilaktyka wtórna, czyli coroczne wykonywanie cytologii z tarczy i kanału szyjki macicy. Umożliwia ona wykrycie choroby na bardzo wczesnym etapie, kiedy jest ona w ponad 95% wyleczalna za pomocą leczenia chirurgicznego.

Jak wygląda terapia onkologiczna w przypadku raka szyjki macicy?

Lek. Agnieszka Stefanowicz: Kluczowe znaczenie w wyborze metody leczenia ma przede wszystkim stadium zaawansowania nowotworu. Część kobiet, które poddawane są zabiegowi operacyjnemu, wymaga uzupełniającej radioterapii lub radiochemioterapii.

Kobiety z rozpoznanym rakiem szyjki macicy w stadium zaawansowania FIGO II-IVA nadal mają duże szanse na wyleczenie, gdyż rak szyjki macicy należy do nowotworów promienioczułych i promieniouleczalnych.

W naszym Centrum Radioterapii i Usprawniania stosujemy nowoczesne, dynamiczne techniki radioterapii, tj. radioterapia z modulacją intensywności wiązki, techniki łukowe, które znacznie chronią zdrowe narządy otaczające szyjkę macicy i zmniejszają ryzyko skutków ubocznych.

Pacjentki leczone są przez wielodyscyplinarny zespół złożony z ginekologów, onkologów klinicznych i specjalistów radioterapii onkologicznej przy współpracy z psychologiem klinicznym.

PRZECZYTAJ WIĘCEJ: WIRUS BRODAWCZAKA HPV

Program bezpłatnych szczepień przeciw HPV dla dzieci

Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy to dobra okazja, aby edukować i promować szczepienia przeciw HPV, które należą do działań profilaktycznych. Mają one na celu ochronę przed chorobami wywołanymi przez wirus brodawczaka ludzkiego, które mogą prowadzić do rozwoju stanów przednowotworowych i nowotworów takich jak: rak szyjki macicy, rak pochwy, rak odbytu, rak prącia czy brodawek narządów płciowych.

Szczepienia przeciwko HPV są szczepieniami zalecanymi dla każdego dziecka po ukończeniu 9 lat.

W Polsce funkcjonuje powszechny program bezpłatnych szczepień przeciw HPV, który jest skierowany do dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat. W 2023 roku ze szczepień mogły skorzystać dzieci urodzone w 2010 i 2011 r., z kolei w 2024 roku program obejmuje roczniki 2011 oraz 2012. Realizuje on cele i założenia Narodowej Strategii Onkologicznej. Szczepienia przeciw HPV dla dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat podawane są w dwóch dawkach – do wyboru są dwa rodzaje szczepionek: 2-walentana szczepionka Cervarix oraz 9-walentna szczepionka Gardasil 9.

Szacuje się, że w ramach uruchomionego w czerwcu 2023 roku programu powszechnych i bezpłatnych szczepień przeciw ludzkiemu wirusowi brodawczaka zaszczepiło się dotychczas ponad 150 tys. dzieci w wieku 12 i 13 lat. Ministerstwo Zdrowia zapowiada akcje edukacyjne i promujące szczepienia.

Należy dodać, że od 1 czerwca 2023 roku program został rozszerzony. 2-walentna szczepionka przeciw HPV jest dostępna dla wszystkich dzieci od 9 do 18 roku życia.

Aby skorzystać ze szczepienia, najlepiej umówić wizytę w przychodni POZ. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej wystawia e-receptę, a rodzic realizuje ją w aptece i umawia dziecko na szczepienie bezpośrednio w przychodni POZ.

PRZEJDŹ DO: NOWOTWORY GINEKOLOGICZNE