Od kiedy świat obiegła informacja na temat problemów zdrowotnych Angeliny Jolie, zaczęto głośno rozmawiać na temat mutacji w genach BRCA i konsekwencji jakie niesie ona dla kobiet, u których ją stwierdzono. Dzięki temu, wzrosło zainteresowanie badaniami wykrywającymi mutację. Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną mutacja w genach BRCA zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi i raka jajnika, ale tylko ok. 5% zdiagnozowanych nowotworów piersi i ok. 15% zdiagnozowanych nowotworów jajnika – ma podłoże genetyczne. Badaniom genetycznym poddaje się kobiety, u których w rodzinie były przypadki nowotworów piersi i jajnika oraz te, które już na jeden z wymienionych nowotworów zachorowały.

Procenty i dane medyczne to jedno, konsekwencje dla kobiety, u której mutację stwierdzono – drugie.
Zdecydowa większość kobiet z wykrytą mutacją BRCA odczuwa lęk, że choroba nowotworowa pojawi się w ich życiu i odbierze wszystko. Badania kontrolne odczuwane są w takie sytuacji jako sytuacja bardzo stresująca. Na kilka dni przed ich wykonaniem pojawia się napięcie, kobiety stają się nerwowe i nie potrafią zapanować na swoimi emocjami. Za każdym razem w głowie układają czarne scenariusze. Czy rzeczywiście tak musi wyglądać życie z mutacją w genach BRCA?

Aby sobie pomóc, po pierwsze postaraj się uzyskać rzetelną wiedzę od lekarza. Poproś swojego ginekologa lub lekarza w poradni genetycznej o dokładne wyjaśnienie sytuacji oraz udzielenie pełnej informacji o ryzyku jakie niesie życie z mutacją w genach BRCA oraz o badaniach, które powinnaś od tej pory wykonywać regularnie.

Pamiętaj, że niepokój bardzo często wynika z braku informacji, dlatego tak ważne jest, aby otrzymać pełne i zrozumiałe instrukcje od lekarza. Pozwoli to na obniżenie odczuwanego przez Ciebie lęku i spokojniejsze podejście do tematu.

Jeżeli przed zbliżającą się datą badań kontrolnych zaczynasz odczuwać niepokój, skorzystaj z metod radzenia sobie ze stresem. Każda z nich ma na celu zmniejszenie odczuwanego lęku i zatrzymanie negatywnych myśli, które ten lęk wywołują. Pomocne mogą być:

  • Trening relaksacji – np. świadome oddychanie, treningi publikowane w internecie lub pokazane przez psychologa,
  • Wizualizacja i praca z wyobraźnią – wykorzystując tę technikę ważne aby wyobrażać sobie pożądany efekt. Pomoże to zastąpić „czarne scenariusze”, które automatycznie piszą się w naszej głowie;
  • Planowanie aktywności – staraj się pomimo odczuwanego napięcia planować i wykonywać aktywności, które lubisz i które sprawiają Ci radość;
  • Odwrócenie uwagi  – kiedy czujesz, że do głowy napływają Ci kolejne negatywne myśli, spróbuj zająć się czymś, co sprawia radość np. idź na spacer, poczytaj, pograj, ugotuj sobie coś smacznego.

 
Wraz z potwierdzeniem mutacji pojawia się też lęk o dzieci. Kobiety boją się, że przekazały „wadliwe” geny swojemu potomstwu, a to sprawia, że bardzo często dopada je poczucie winy. Jak sobie z nim poradzić? Pomyśl, co powiedziałabyś swojej przyjaciółce w takiej sytuacji? Czy uważałabyś, że odczuwane przez nią poczucie winy jest właściwe? A może powiedziałabyś, że nie jest niczemu winna i nie ma wpływu na posiadanie tej mutacji? Dzięki postawieniu się w innej roli, będziesz mogła spojrzeć na sytuację z dystansem i racjonalnie ocenić zasadność odczuwanego poczucia winy.

Może być również tak, że nie będziesz w stanie radzić sobie z obciążeniem jakim jest wynik badań. Zgłoś się wtedy do psychologa lub psychoterapeuty, który pomoże w zidentyfikowaniu Twoich przekonań wywołujących lęk. Rozpoznanie to jest bardzo ważne, ponieważ to właśnie przekonania powodują, że czujesz się w taki, a nie inny sposób. Pracując z psychologiem lub psychoterapeutą będziesz mogła zmienić swoje przekonania i dzięki temu poradzisz sobie z lękiem i odzyskasz spokój. Przestaniesz postrzegać sytuację jako przerażającą. Będziesz świadoma zagrożenia, ale dzięki wypracowaniu właściwych przekonań będziesz mogła normalnie funkcjonować i cieszyć się życiem.

Pamiętaj! Fakt, że jesteś nosicielką mutacji w genach BRCA nie oznacza, że zachorujesz na raka.

 

Mutacja BRCA – czyli jak nie wpędzić się w życie w ciągłym strachu.

autor: Milena Dzienisiewicz – psychoonkolog
ekspert III odsłony Ogólnopolskiej Kampanii Diagnostyka Jajnika 2017

Więcej informacji na temat kampanii na stronie: www.kwiatkobiecosci.pl