Według danych Global Cancer Society rak jajnika znajduje się na 8. miejscu pod względem zachorowalności na nowotwory na całym świecie. Co ważne, nowotwór nie jest łatwy do wykrycia, dlatego stanowi trudny problem w ginekologii onkologicznej.
W ramach diagnostyki raka jajnika badaniem wykazującym pewną wartość jest dopochwowe badanie USG. Podkreśla się również rolę badania laboratoryjnego pod kątem wykrycia markera nowotworowego CA-125.
Warto zaznaczyć, że rozwój raka jajnika w organizmie wpływa nie tylko na funkcjonowanie organów płciowych (co wynika z funkcji jajnika), ale także znajdujących się w ich sąsiedztwie narządów. Dowiedz się jak wygląda rak jajnika oraz jak wpływa na organizm.
Za co odpowiadają jajniki?
Funkcjonowanie jajników jest ściśle powiązane z płodnością i gospodarką hormonalną. Te dwa organy – rozmiarem zbliżone do migdałów – odpowiadają za produkcję jajeczek. Proces ten rozpoczyna się od pęcherzyka Graafa, zawierającego komórkę jajową, a którego dojrzewanie trwa około 28 dni. Gdy pęcherzyk jest już gotowy, ulega pęknięciu i jajo przedostaje się do jajowodu.
Z pozostałej części pęcherzyka powstaje ciałko czerwone, które następnie przekształca się w ciałko żółte, wydzielające progesteron pozwalający na zagnieżdżenie się zapłodnionego jaja w ściance macicy. Oprócz tego jajniki produkują hormony płciowe – estrogen, androgen, relaksynę oraz wymieniony już progesteron.
Co jest przyczyną rozwoju komórek nowotworowych w jajniku?
Dotychczas nie udało się znaleźć bezpośredniej przyczyny rozwoju raka jajnika. Znane są jednak czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania. Rozwój choroby rozpoczyna się od komórek zlokalizowanych w lub w pobliżu jajników, w wyniku wystąpienia mutacji w ich DNA.
Zależnie od rodzaju komórek z których rozwinął się nowotwór, wyróżnia się jego różne typy. Najpowszechniejszym typem jest nabłonkowy rak jajnika, który obejmuje takie podtypy jak np. rak surowiczy.
Ryzyko zachorowania na raka jajnika wzrasta wraz z wiekiem. Ważnym czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo rozwoju choroby jest dziedziczenie zmian w genach. Dotyczy to w szczególności genów BRCA1 i BRCA2, które odpowiadają za istotne zwiększenie ryzyka pojawienia się raka jajnika przed osiągnięciem 70. roku życia.
Guz jajnika – jak wpływa na organizm?
Na wczesnych etapach rozwoju choroba nie daje charakterystycznych symptomów. Objawy, które mogą się pojawić są mało specyficzne i nierzadko zostają przypisane innym schorzeniom
Do najczęstszych objawów towarzyszących rakowi jajnika zalicza się:
- Wzdęcie lub opuchlizna brzucha
- Szybko pojawiające się uczucie pełności podczas jedzenia
- Utrata wagi
- Dyskomfort w okolicy miednicy
- Zmęczenie
- Ból pleców
- Problemy z wypróżnianiem np. zaparcia
- Częsta potrzeba oddawania moczu
Wyżej wymienione objawy pojawiają się w wyniku rozrostu guza jajnika, który z czasem zaczyna uciskać pobliskie organy np. jelita czy pęcherz moczowy.
Diagnostyka i wykrywanie raka jajnika nie są łatwe. Istnieje jednak badanie obrazowe, które może być pomocne w wychwyceniu niepożądanych zmian w tych organach. Jest nim dopochwowe badanie USG.
Jak wygląda rak jajnika?
Poniżej wizualizacje raka jajnika przygotowane przez zespół radiologów Tumor3D.
Powyższy przypadek przedstawia relatywnie mały guz lewego jajnika (zaznaczony na czerwono). Zmiana otoczona jest pętlami jelita cienkiego i grubego (okrężnica zaznaczona na biało) – podczas usunięcia zmiany należy odseparować jelita, aby uniknąć ich uszkodzenia.
Poniższy przypadek przedstawia rozległy, lito-torbielowaty guz wywodzący się z jajnika (zaznaczony na czerwono). Zmiana obejmuje oba jajniki, modeluje jelito grube (zaznaczone na brązowo), przemieszcza macicę w stronę kości krzyżowej (macica zaznaczona na fioletowo). Od góry uciska pęcherz moczowy (zaznaczony na żółto).
Jakie są metody leczenia raka jajnika?
Leczenie raka jajnika obejmuje zwykle terapie skojarzone – zabieg chirurgiczny, którego głównym celem jest usunięcie guza oraz leczenie systemowe (często jako leczenie uzupełniające).
W zależności od przypadku, zabieg chirurgiczny może zostać rozszerzony o inne tkanki, takie jak np. jelito cienkie. Szczegółowa strategia leczenia jest uzależniona od różnych czynników, do których zalicza się m.in. etap rozwoju raka jajnika, typ guza pod względem histopatologicznym, wiek pacjentki, nosicielstwo mutacji BRCA1 lub/i BRCA2.
W przypadku kobiet młodych i planujących posiadanie potomstwa, z rozpoznanym rakiem we wczesnym stadium rozwoju, dopuszcza się pozostawienie macicy i drugiego jajnika. Natomiast kobiety po menopauzie lub nieplanujące potomstwa, poddawane są histerektomii, wraz z usunięciem obu jajników i jajowodów.
Artykuł Partnera
PRZEJDŹ DO: NAJNOWSZE INFORMACJE
