W ostatnim czasie obserwuje się w Polsce stały wzrost liczby zachorowań wśród pacjentów poniżej 60. roku życia na szpiczaka plazmocytowego. Chorzy niejednokrotnie szukają pomocy u lekarzy rodzinnych, ortopedów, chirurgów, traumatologów, reumatologów, internistów, nefrologów, aby ostatecznie trafić do hematologów, gdzie często po wielomiesięcznym opóźnieniu stawiana jest właściwa diagnoza. Aby zmienić ten stan rzeczy przygotowano kampanię edukacyjną Wczesna diagnostyka szpiczaka plazmocytowego w Polsce, której głównym organizatorem jest portal hematoonkologia.pl. Polska Grupa Szpiczakowa objęła patronatem naukowym to wydarzenie.

Nadrzędnym celem projektu jest edukacja lekarzy w kierunku wczesnego rozpoznawania symptomów szpiczaka plazmocytowego oraz zwiększenie czujności hematoonkologicznej w społeczeństwie.

Zdiagnozowanie większości nowotworów zajmuje przeważnie kilka tygodni, a w odniesieniu do szpiczaka – kilka miesięcy! Patrząc na skuteczność leczenia i nowoczesne podejście do terapii, lepsze wyniki uzyskujemy, tak jak we wszystkich nowotworach, gdy wcześnie rozpoznamy szpiczaka. Dlatego celem projektu jest wczesna diagnostyka szpiczaka, tj. uzyskanie dobrej współpracy między specjalistami, zaczynając od lekarzy medycyny rodzinnej – tłumaczy prof. dr hab. n. med. Krzysztof Giannopoulos z rady naukowej kampanii Wczesna diagnostyka szpiczaka plazmocytowego w Polsce.

Na potrzeby akcji powstała dedykowana strona internetowa (www.zdiagnozuj-szpiczaka.pl), która stanowi kompendium wiedzy przeznaczonej zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów. Chorzy oraz ich rodziny znajdą na stronie przygotowane przez ekspertów materiały edukacyjne, poradniki i broszury informacyjne – z możliwością ich pobrania. Dzięki uruchomieniu konsultacji on-line dostępnej poprzez specjalny formularz internetowy, lekarze rodzinni zyskali możliwość bezpośredniego kontaktu z hematologiem.

W ramach kampanii Wczesna diagnostyka szpiczaka plazmocytowego w Polsce organizatorzy przygotowali  cykl wykładów, które odbywają się podczas konferencji skierowanych do lekarzy rodzinnych i lekarzy pierwszego kontaktu. Specjalne przygotowane sesje edukacyjne przybliżają tematykę interpretacji wyników hematologicznych badań laboratoryjnych w praktyce lekarza rodzinnego, wczesną diagnostykę szpiczaka plazmocytowego oraz aktualne standardy i algorytmy leczenia chorych na szpiczaka plazmocytowego.

zdiagnozuj szpiczaka kampania

Najbliższe wykłady w ramach kampanii Wczesna diagnostyka szpiczaka plazmocytowego w Polsce, odbywające się podczas Podyplomowej Szkoły Medycyny Rodzinnej zaplanowano na: 23 września w Gdańsku, 21 października w Lublinie, 4 listopada w Bydgoszczy, 19 listopada w Katowicach, 25 listopada w Warszawie. Szczegółowy program sesji dostępny jest na stronie:  www.zdiagnozuj-szpiczaka.pl/dla-lekarzy/warsztaty-konferencje/

W radzie naukowej akcji zasiadają prof. dr hab. n. med. Jadwiga Dwilewicz-Trojaczek (Przewodnicząca), prof. dr hab. n. med. Anna Dmoszyńska, prof. dr hab. n. med. Krzysztof Giannopoulos, dr n. med. Piotr Ligocki, dr n. med. Marek Stopiński, prof. dr hab. med. Tomasz Stompór, prof. dr hab. n. med. Katarzyna Życińska.

WCZESNA DIAGNOSTYKA SZPICZAKA PLAZMOCYTOWEGO – ZDIAGNOZUJ SZPICZAKA!

Szpiczak plazmocytowy (inaczej: szpiczak mnogi) jest nowotworem złośliwym układu krwiotwórczego, który wywodzi się z dojrzałych komórek układu odpornościowego nazywanych plazmocytami. Szpiczak mnogi stanowi około 1% wszystkich nowotworów złośliwych i 14% rozrostów układu krwiotwórczego. Każdego roku szpiczak jest rozpoznawany w Polsce u około 1500 osób.

Choroba rozwija się powoli i podstępnie, a symptomy, które jej towarzyszą są najczęściej niecharakterystyczne.

Objawy szpiczaka w 80 proc. dotyczą bólów pleców, z którymi pacjenci zgłaszają się do lekarza pierwszego kontaktu, kojarząc je z jakimś wysiłkiem fizycznym. Szczególnie niebezpieczne są te bóle, które występują w porze nocnej i są związane z podwyższoną temperaturą i potami. Tacy pacjenci zwykle są leczeni niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi i dopiero po pewnym czasie, nawet po kilku latach, trafiają do specjalisty – tłumaczy dr n. med. Piotr Ligocki, ordynator oddziału reumatologii Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy.

Najczęstszą nieprawidłowością w szpiczaku, obserwowaną przy rozpoznaniu choroby, jest niedokrwistość (anemia) czyli obniżona ilość czerwonych krwinek oraz stężenia hemoglobiny. Wskaźnik OB (tzw. odczyn Biernackiego) jest z reguły znacznie podwyższony w chorobie i nierzadko wynosi powyżej 100. Najbardziej charakterystyczne dla szpiczaka jest podwyższone stężenie kreatyniny, czyli parametru świadczącego o gorszej pracy i uszkodzeniu nerek oraz podwyższone stężenie wapnia. U chorych na szpiczaka mnogiego dochodzi często do wydalania białka w moczu i jest ono stwierdzane w tym podstawowym badaniu.

Przed postawieniem rozpoznania pacjenci często wielokrotnie korzystają z porad ortopedy, reumatologa, czy neurologa z powodu przewlekłych, nasilających się i opornych na leczenie bólów kostnych, zwłaszcza w obrębie kręgosłupa. Jest to spowodowane naciekaniem szpiku przez nowotworowe plazmocyty i wieloogniskowym uszkodzeniem kości, najczęściej kręgosłupa, żeber, mostka, czaszki, a rzadziej kończyn.

Jak wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Krzysztof Giannopoulos z rady naukowej kampanii Wczesna diagnostyka szpiczaka plazmocytowego w Polscena podstawie badania szpiku kostnego i krwi obwodowej rozpoznanie choroby dla hematologa wydaje się bardzo proste. Są to stosunkowo proste badania. Lecz zanim padnie podejrzenie szpiczaka plazmocytowego, musimy pamiętać, że takie objawy niespecyficzne, jak: ból dolnej części pleców, dolegliwości bólowe układu kostnego, niedokrwistość czy niewydolność nerek wcale nie są charakterystyczne dla szpiczaka. Dopiero zebranie zespołu objawów, plus odpowiednie badania biochemiczne i cytologiczne ułatwiają nam postawienie właściwej diagnozy.

Postawienie ostatecznej diagnozy oraz zaplanowanie optymalnego leczenia jest zadaniem lekarza hematologa i odbywa się najczęściej w Poradni Hematologicznej lub w ramach hospitalizacji jednodniowej w Oddziale/ Klinice Hematologii. Szpiczak plazmocytowy jest chorobą nieuleczalną, ale przy właściwym leczeniu i łagodzeniu objawów, może się stać chorobą przewlekłą, z którą chory może się nauczyć żyć.

To jest choroba, której niestety nie potrafimy wyleczyć, ale czas życia chorych się znacznie wydłuża, a leczenie polega na włączeniu kolejnych schematów chemioterapii. Tutaj mamy w Polsce największe braki. O ile jeszcze terapia pierwszoliniowa odpowiada standardom europejskim, o tyle już leków stosowanych w drugiej i w trzeciej linii niestety nie ma. Potrzebujemy leków, które są zarejestrowane i dostępne w wielu krajach europejskich, takich jak pomalidomid, daratumumab czy carfilzomib – podkreśla prof. nadzw. dr hab. n. med. Krzysztof Jamroziak z Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie.

 

WIĘCEJ NA: ZDIAGNOZUJ-SZPICZAKA.PL

 

Wczesna diagnostyka szpiczaka plazmocytowego w Polsce – kampania edukacyjna, opracował Jarosław Gośliński, zwrotnikraka.pl