Rak piersi u kobiet stanowi poważny problem epidemiologiczny, socjologiczny i ekonomiczny w wielu regionach świata, a zwłaszcza w krajach rozwiniętych. Szacuje się, że w Polsce jest on odpowiedzialny za 22% ogółu zachorowań na nowotwory. Rozwój diagnostyki oraz lepsze poznanie biologii nowotworów piersi spowodowały, że obecnie mianem „rak piersi” określa się wiele chorób o różnym przebiegu i rokowaniu.
Dowiedz się więcej na temat czynników żywieniowych odgrywających rolę w zmniejszaniu i zwiększaniu ryzyka zachorowania na raka piersi oraz znaczeniu wsparcia żywieniowego i diety w chorobie nowotworowej.
Rak piersi – dietoprofilaktyka i czynniki żywieniowe
Czynniki żywieniowe odgrywają rolę zarówno w zmniejszaniu, jak i zwiększaniu ryzyka zachorowania na raka piersi. Należy podkreślić, że czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi kobiet po menopauzie, różnią się nieco od charakterystycznych dla młodych kobiet.
Występowanie nadwagi lub otyłości zwiększa ryzyko rozwoju raka piersi u kobiet w wieku pomenopauzalnym. Im większy przyrost masy ciała w wieku dorosłym, tym większe ryzyko rozwoju choroby. Jako prawdopodobne czynniki protekcyjne w tej grupie osób wymienia się ćwiczenia fizyczne, laktację, a także odtłuszczenie w wieku młodzieńczym. Dowody na ochronny efekt spożywania warzyw nieskrobiowych, produktów bogatych w karotenoidy, a także diety bogatej w wapń są ograniczone.
Ryzyko raka piersi u młodych kobiet (przed menopauzą) prawdopodobnie może być zmniejszone dzięki aktywności fizycznej o dużej intensywności. Zwiększa ona wrażliwość komórek na insulinę i korzystnie wpływa na odpowiedź układu odpornościowego. Pozytywne działanie ma również karmienie piersią – zmiany hormonalne i morfologiczne komórek nabłonka kanalików mlecznych związane z laktacją mogą zmniejszać ryzyko rozwoju nowotworu piersi. Ograniczone dowody naukowe wskazują u młodych kobiet na prawdopodobne działanie ochronne spożywania warzyw nieskrobiowych, produktów mlecznych, zawierających karotenoidy, a także żywności o wysokiej zawartości wapnia.
Istotne znaczenie w jako czynnik rozwoju raka piersi – niezależnie od wieku – może mieć spożywanie napojów alkoholowych, nawet w ilościach umiarkowanych, a szczególnie u kobiet spożywających niewystarczające ilości folianów.
Rak piersi – dieta i żywienie w chorobie
Należy podkreślić, że prawidłowe żywienie stanowi integralny element terapii przeciwnowotworowej. Ze względu na przewlekły charakter choroby onkologicznej, głównym celem zbilansowanej diety przy nowotworze piersi jest dostarczanie organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach. Na efektywność leczenia onkologicznego i remisję choroby wpływa m.in. stan odżywienia i jego sposób. Odpowiednio odżywiony pacjent onkologiczny ma więcej siły, aby walczyć z chorobą.
U kobiet leczonych z powodu nowotworu piersi z wykorzystaniem chemioterapii i/lub radioterapii czy hormonoterapii, obserwowane jest często zwiększenie masy ciała, przy jednoczesnej redukcji masy tkanki mięśniowej. Zwiększenie masy ciała w wyniku zwiększenia udziału tkanki tłuszczowej jest związane z nasileniem stanu zapalnego, gorszą efektywnością leczenia i jakością życia pacjentek, a także ze zwiększonym ryzykiem zaburzeń układu krążenia i cukrzycy typu 2.
Również pacjentki z mniejszą niż prawidłową masą ciała, co wskazuje na niedożywienie białkowo-energetyczne i kacheksję – mają gorsze rokowania i większe ryzyko powikłań. Utrzymanie prawidłowej masy ciała u pacjentek z rakiem zwiększa efektywność terapii onkologicznej, dlatego tak istotna jest ocena i kontrola składu ciała oraz oszacowanie wydatków energetycznych umożliwiających optymalizację postępowania dietetycznego.
Zmiany czucia smaku i zapachu oraz inne skutki uboczne leczenia, prowadzą często do mniejszego spożycia warzyw, roślin strączkowych oraz produktów mlecznych. W konsekwencji może skutkować to u pacjentek niedoborem wapnia, żelaza, magnezu, cynku, niacyny, ryboflawiny, tiaminy i witaminy B6 oraz witaminy C.
U kobiet leczonych z powodu nowotworów piersi zaleca się zwiększenie spożycia owoców, warzyw, zbożowych produktów pełnoziarnistych, drobiu i ryb oraz zmniejszenie w racji pokarmowej przetworzonych produktów zbożowych, słodyczy, wysokotłuszczowych produktów mlecznych, czerwonego i przetworzonego mięsa. Zaleca się spożywać produkty o większym udziale błonnika i białka, a mniejszym udziale węglowodanów.
Kiedy jednak spożycie tradycyjnych posiłków jest utrudnione, a tym samym pokrycie zwiększonych potrzeb organizmu ciężkie do zrealizowania, pomocne może okazać się zastosowanie dodatkowego wsparcia żywieniowego. Wysokobiałkowa żywność medyczna może wspomóc uzupełnienie codziennej diety w cenne białko. Przykładem może być Resource Protein – preparat odżywczy w płynnej formie, który dostarcza aż 18,8 g białka w jednej butelce. Innym rozwiązaniem może być również Resource Instant Protein, czyli koncentrat białka w proszku. Forma proszku oraz neutralny smak pozwalają na łatwe zastosowanie produktu.
W przypadku szybkiej utraty masy ciała warto rozważyć uzupełnienie jadłospisu preparatami o zwiększonej kaloryczności takimi jak Resource 2.0 czy Resource 2.0+Fibre. To wysokoenergetyczne produkty w płynnej formie, które wspierają pokrycie zapotrzebowania na energię chorego. Resource 2.0+Fibre został dodatkowo wzbogacony błonnikiem, wspomagając uzupełnienie codziennej diety w ten składnik. Warto pamiętać, aby wdrożenie żywności medycznej poprzedzić konsultacją z lekarzem.
Korzystny wpływ na zmiany składu ciała, obwodu talii, wskaźniki przemiany lipidowej i węglowodanowej kobiet leczonych z powodu raka piersi, ma zastosowanie zaleceń diety śródziemnomorskiej. Jest ona bogata w składniki, które nie tylko zapobiegają procesowi nowotworzenia, ale także hamują rozwój nowotworu (m.in. resweratrol, pochodne S-allilocysteiny, disiarczek diallilu, oleokantal).
Warto pamiętać, że sposób żywienia kobiet z nowotworami piersi wpływa nie tylko na nasilenie/ograniczenie skutków ubocznych leczenia, efektywność terapii czy ryzyko nawrotów choroby, ale także na gęstość mineralną kości, rozwój chorób układu krążenia czy zwiększenie neuropatii obwodowej, związanej z podawaniem chemioterapii.
Jak podkreślają eksperci, zmiany sposobu żywienia u pacjentek w trakcie terapii mają wpływ na zachowania żywieniowe po zakończonej aktywnej fazie leczenia. Będzie to miało wpływ na zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby w przyszłości oraz podniesienie jakości życia po zakończeniu leczenia przeciwnowotworowego.
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Resource Protein – do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia, któremu może towarzyszyć zwiększone zapotrzebowanie na białko. Resource Instant Protein – do postępowania dietetycznego u pacjentów w stanach niedożywienia lub w przypadku ryzyka niedożywienia, u których może występować zwiększone zapotrzebowanie na białko. Resource 2.0 – do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia. Resource 2.0+Fibre – do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia.
Artykuł reklamowy we współpracy z Nestle Health Science
PRZEJDŹ DO: ŻYWIENIE W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ
