Nowotwory głowy i szyi

Nowotwory regionu głowy i szyi rozpoznaje się w Polsce u około 11 tysięcy osób rocznie. W ciągu ostatnich dziesięciu lat liczba pacjentów u których wykryto nowotwory z tej grupy wzrosła aż o 25%. Do nowotworów regiony głowy i szyi zaliczamy:

• nowotwory wargi
• nowotwory jamy ustnej
• nowotwory ustnej, krtaniowej, nosowej części gardła
• nowotwory krtani
• nowotwory ślinianek
• nowotwory zatok obocznych nosa
• raka jamy nosa
• nowotwory narządu słuchu (rak ucha)

Raki płaskonabłonkowe stanowią 90% nowotworów regionu głowy i szyi. Najczęstszy nowotwór tej lokalizacji to rak krtani.

Nowotwory głowy i szyi - przyczyny

Podstawową przyczyną powstawania nowotworów głowy i szyi jest tytoń (palenie papierosów, stosowanie tabaki). Drugim czynnikiem sprzyjającym tworzeniu się raków regionu szyi i głowy jest alkohol. Oba te czynniki, stosowane razem, zwielokrotniają ryzyko powstania nowotworów tego typu.

Wśród innych przyczyn zwiększających ryzyko rozwoju choroby wymienia się zanieczyszczenie powietrza, ekspozycję na promieniowanie UV, infekcje wirusowe, ale także mechaniczne drażnienie, na przykład przez protezę zębową.

Badania potwierdzają, że wirus brodawczaka ludzkiego HPV odgrywa istotną rolę w etiologii raka jamy ustnej i gardła. Zwiększania się liczby zachorowań na ten typ raka - szczególnie wśród osób młodszych - specjaliści upatrują w zmianie związanej z życiem seksualnym.

Objawy raka głowy i szyi

Objawy chorobowe związane z rozwojem raka regionu szyi i głowy zależne są od umiejscowienia danego nowotworu. Mogą to być owrzodzenia – w jamie ustnej, na języku, policzku czy wardze, ale także chrypka czy trudności w przełykaniu - jeśli nowotwór dotknął gardła lub krtani.

W przypadku umiejscowienia nowotworu w uchu może pojawić się niedosłuch, wyciek, a także zaburzenia równowagi. Nowotwór w nosie - utrudnia oddychanie i upośledza zmysł węchu. Niemal w każdym przypadku pojawia się ból.

Wszelkie niepokojące dolegliwości, które są przewlekłe (trwają dłużej niż dwa tygodnie) - należy skonsultować z lekarzem.

Jak podkreślają eksperci, wraz z progresją i rozwojem groźnej choroby jaką stanowią nowotwory regionu głowy i szyi, nasileniu ulegają również objawy i symptomy. To właśnie wówczas - jak pokazuje praktyka lecznicza - pacjenci trafiają do lekarza w celu szczegółowej diagnostyki.

Nowotwór głowy i szyi - metody leczenia

Dla skuteczności leczenia oraz szans na wyleczenia znaczenie ma przede wszystkim stopień zaawansowania choroby. Wybór terapii powinien być ustalony na konsylium przez interdyscyplinarny zespół specjalistów. Należy uwzględnić: szczegółową lokalizację guza, wynik histopatologiczny, stopień zaawansowania klinicznego i wiek chorego.

W I i II stopniu stosuje się terapię dostosowaną do umiejscowienia raka zależną od rodzaju nowotworu -zastosowanie znajduje chirurgia, radioterapia i brachyterapia.

Zaawansowane stadia choroby – III i IV stopień – wymagają leczenia skojarzonego. Stosuje się przede wszystkim leczenie chirurgiczne, którego celem jest doszczętne wycięcie guza wraz z częścią zdrowej tkanki. Dodatkowo, gdy nie ma pewności, co do doszczętności zabiegu, stosuje się radioterapię lub radiochemioterapię.

W przypadku niektórych pacjentów z nawrotowym lub uogólnionym rakiem płaskonabłonkowym głowy i szyi istnieje możliwość zastosowania immunoterapii (w ramach programu lekowego). Wyniki leczenia poprawia również wykorzystanie terapii ukierunkowanej na cele molekularne (cetuksymab).

Jakie są rokowania w przypadku raka głowy i szyi

Rokowania nowotworów głowy i szyi zależne są od umiejscowienia raka oraz stopnia jego zaawansowania. Szanse na wyleczenie w przypadku dwóch pierwszych stopni sięgają nawet 90%, a leczenie jest nie tylko skuteczne, ale często pozwala na zachowanie pełnych funkcji narządów wcześniej zajętych przez nowotwór.

Nowotwory głowy i szyi, które są rozsiane, cechują się gorszym rokowaniem.  W chorobie miejscowo zaawansowanej T3-T4 i/lub N+ - odsetki 5-letnich przeżyć wynoszą 25-50%.

W przypadku zaawansowanych stadiów choroby, konieczna może być operacja upośledzająca funkcjonowanie narządów i wygląd Pacjenta. W takim przypadku rozważyć można wykonanie zabiegu rekonstrukcyjnego.

Poniżej artykuły i przydatne poradniki na tematów nowotworów regionu głowy i szyi.