Jakie są pierwsze objawy raka? Skąd mam wiedzieć czy mam nowotwór? Czy mając dobre wyniki krwi można mieć raka? Jakie są najczęstsze symptomy choroby nowotworowej i kiedy zgłosić się do lekarza?

Podobne pytania i wątpliwości bardzo często pojawiają się w wyszukiwarce Google. Aby dostarczyć Państwu rzetelnych informacji, przygotowaliśmy poradnik dotyczący najczęstszych objawów raka i sygnałów alarmowych, które powinny skłonić nas do wizyty u specjalisty.

Większość niepokojących objawów może być spowodowana wieloma różnymi chorobami, niekoniecznie nowotworowymi. Dlatego w onkologii preferujemy złotą zasadę 2-3 tygodni. Jeżeli po tym czasie, po okresie leczenia objawowego, symptomy nie ustępują i nie otrzymujemy cofnięcia się dolegliwości, należy wykluczyć chorobę nowotworową – wyjaśnia dr n. med. Janusz Meder – onkolog, Prezes Polskiej Unii Onkologii.

10 najczęstszych objawów raka

  1. Zmiany skórne (na wardze, w jamie ustnej, narządach płciowych) w postaci owrzodzeń, zmiana wyglądu znamienia, krwawienie z brodawki
  2. Asymetria piersi lub innej części ciała, powiększone węzły chłonne
  3. Zaburzenia ze strony układu pokarmowego (trudności w połykaniu, uczucie pełności w nadbrzuszu, zaparcia, biegunki, krew w stolcu)
  4. Utrata wagi i niekontrolowane chudnięcie
  5. Osłabienie, zmęczenie, apatia, problemy ze snem
  6. Krwioplucie, długotrwała chrypka, zmiana charakteru kaszlu
  7. Krwawienia i nieprawidłowe wydzieliny z dróg rodnych
  8. Krwiomocz, parcie na mocz, trudności w oddawaniu moczu
  9. Ból, duszność, przewlekła gorączka, nocne poty
  10. Poranne wymioty, zaburzenia świadomości, napady padaczkowe

ZOBACZ WIĘCEJ: OBJAWY POSZCZEGÓLNYCH NOWOTWORÓW

Pierwsze objawy raka

Wczesna wykrywalność nowotworów ma kluczowe znaczenie dla skuteczności terapii onkologicznej. Chorzy z nowotworami rozpoznanymi we wcześniejszych stopniach zaawansowania mają znacznie większe szanse na wyleczenie. Potencjalne objawy raka powinny skłonić do szybkiej wizyty u specjalisty. Warunkiem sukcesu jest czujność onkologiczna, która powinna obowiązywać zarówno lekarzy, jak i społeczeństwo.

Jak podkreślają eksperci, kluczowe jest dążenie do rozpoznawania nowotworów złośliwych we wczesnych stadiach klinicznego zaawansowania. Należy pamiętać, że szansa wyleczenia chorych z tej grupy jest znacząco większa niż chorych z uogólnionym, przerzutowym procesem nowotworowym.

Początkowe fazy rozwoju nowotworów złośliwych często są bezobjawowe lub skąpo objawowe. Wczesne objawy raka bywają niecharakterystyczne i uznawane za związane z banalnymi schorzeniami, takimi jak przeziębienie lub niestrawność.

Zdarza się, że symptomy choroby nowotworowej są składane na karb podeszłego wieku lub przemęczenia. Objawy raka mogą być związane z konkretnym umiejscowieniem nowotworu, mogą także stanowić jego ogólnoustrojową manifestację.

Społeczeństwo, jak i lekarzy powinna obowiązywać tzw. czujność onkologiczna, wyrażająca się m.in. edukowaniem, znajomością i aktywnym poszukiwaniem potencjalnych symptomów i objawów raka, a w przypadku ich stwierdzenia – szybkim rozpoczęciem podstawowej diagnostyki.

Warto pamiętać, że nie wystarczy sama znajomość objawów raka. Wystąpienie niepokojących symptomów powinno być rozumiane jako sygnał konieczności szukania pomocy medycznej.

PRZEJDŹ DO: DIAGNOZA NOWOTWÓR – CO DALEJ?

najczęstsze objawy raka

Najczęstsze symptomy choroby nowotworowej – lista

  • Zmiany na skórze lub błonach śluzowych wargi, jamy ustnej, narządów płciowych. Mogą one budzić podejrzenie raka, szczególnie gdy utrzymują się ponad dwa tygodnie. W takim przypadku konieczna jest biopsja czyli pobranie małego wycinka do weryfikacji histopatologicznej;
  • Niekontrolowane i nadmierne osłabienie i chudnięcie są częstymi objawami nowotworu. Mogą towarzyszyć hiperkalcemii lub być wyrazem anemizacji spowodowanej rozwojem raka trzustki. Trudna do wyjaśnienia utrata wagi większa niż 10% w ciągu kilku tygodni jest wskazaniem do wizyty u lekarza gdyż może stanowić objaw raka.
  • Niewyjaśniony ból w jamie brzusznej, okolicy lędźwiowej, klatce piersiowej może być objawem raka, którego nie wolno lekceważyć. Ból w dole biodrowym wymaga badań w kierunku raka jelita grubego (krew utajona, morfologia, kolonoskopia, badanie dwukontrastowe rentgenowskie). Ból okolicy lędźwiowej może być objawem guza nowotworowego nerki (zalecana ultrasonografia). Bóle klatki piersiowej mogą być objawami nowotworu płuca (wymaga zrobienia zdjęcia rentgenowskiego). Bóle kości to sygnał, że być może mamy do czynienia z przerzutami raka lub guzem pierwotnym szpiczaka;
  • Długotrwała gorączka o niewyjaśnionym pochodzeniu może być pierwszym objawem nowotworów hematologicznych lub towarzyszyć rozsianemu rakowi piersi;
  • Powiększone węzły chłonne – ewidentnie zmienione i niezwiązane z zakażeniem należy koniecznie zbadać cytologicznie (BAC) lub histologicznie. Należy koniecznie badać i weryfikować wszystkie powiększone węzły chłonne utrzymujące się ponad trzy tygodnie;
  • Owrzodzenie brodawki sutkowej może być objawem nowotworu Pageta;
  • Zmiany wyglądu jąder. Jakakolwiek zmiana kształtu, wielkości lub konsystencji jąder musi być koniecznie zbadana przez lekarza, ponieważ może być objawem raka. Jeśli dodatkowo występuje powiększenie gruczołów piersiowych i węzłów chłonnych, należy wykonać badania pod kątem nowotworu jądra;
  • Wyczuwalny guz nowotworowy w piersi należy jak najszybciej konsultować i diagnozować w specjalistycznej poradni. Ważne jest, aby badanie przeprowadził doświadczony lekarz onkolog, gdyż badania obrazowe (mammografia piersi i USG) oraz morfologiczne (biopsja aspiracyjna cienkoigłowa) nie wykrywają wszystkich raków;
  • Uporczywy, chroniczny kaszel, który utrzymuje się nienaturalnie długo i zmienia swój charakter to sygnał, iż istnieje potrzeba wykonania zdjęcia rentgenowskiego. To mogą być symptomy i objawy raka płuc.
  • Objawem nowotworu, którego nie wolno lekceważyć jest krwioplucie. Dzięki szybkiej reakcji i wykonaniu zdjęć rentgenowskich i bronchoskopii istnieje szansa na wykrycie operacyjnego raka płuca;
  • Świeża krew w stolcu lub stolec ciemnobrunatny, naprzemienne zaparcia i biegunki, wzdęcia, śluz w stolcu, to objawy raka, które wymagają specjalistycznych badań – rektoskopii, badania rektosigmoidoskopem lub kolonoskopem. Warto wykonać wielokrotne badania na krew utajoną w kale. To może być guz nowotworowy zlokalizowany w układzie pokarmowym;
  • Nowotwór gardła, krtani, przełyku lub żołądka może objawiać się trudnościami w przełykaniu;
  • Uporczywe i nawracające bóle głowy z towarzyszącymi nudnościami i wymiotami, narastająca senność, zmiany w charakterze i problemy z koncentracją powinny być sygnałem do wizyty u neurologa. Mogą być objawami guza mózgu.

SPRAWDŹ: CZY TO RAK? SYMPTOMY ALARMOWE

objawy raka

Jakie objawy daje nowotwór?

Nie ma jednych, wspólnych i typowych objawów raka. Guz nowotworowy może dawać symptomy niespecyficzne i niecharakterystyczne.

Najbardziej niepokojące są wszelkie objawy, które trwają dłużej niż dwa tygodnie, nie ustępują lub mają nawracający charakter.

Wszelkie powtarzające się i niepokojące symptomy takie jak krwawienia, guzki i nacieki, które możemy sami zauważyć oraz nawracające, uporczywe bóle stanowią poważny sygnał ostrzegawczy i wymagają konsultacji z lekarzem.

Objawy rakaSzczegółowe informacje
Kaszel i chrypkaUtrzymujący się tygodniami kaszel i chrypka to powody do wizyty u specjalisty. Również wszelkie powtarzające się krwawienia (poza miesiączką) powinny wywoływać niepokój. Krew z nosa może być wynikiem podwyższonego ciśnienia krwi, ale również symptomem rozwijania się nowotworu.
Silne bóle głowyBól głowy jest jedną z najczęstszych dolegliwości, jednocześnie bywa powszechnie bagatelizowany. Nowotwory wewnątrzczaszkowego (guzy mózgu) mogą wywoływać również inne objawy ogólne związane ze wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego, takie jak nudności, wymioty, zaburzenia pamięci i sprawności umysłowej oraz napady padaczki
Znamiona na skórzeNie wolno lekceważyć znamion na skórze, które się powiększają, swędzą i krwawią
Zmiana na wardze lub w jamie ustnejU osób palących tytoń i nadużywających alkoholu warto zwrócić uwagę na wszelkie zmiany w obrębie warg i jamy ustnej, w tym na czas, od jakiego występują. Podejrzenia raka budzą zmiany utrzymujące się powyżej trzech tygodni
Plucie krwiąObjawy ze strony płuc wskazujące na raka płuca są mało swoiste i pojawiają się najczęściej w zaawansowanych stadiach choroby. Chorzy mogą zgłaszać pojawienie się kaszlu lub zmianę jego charakteru, duszność, chrypkę, zaburzenia połykania, bóle w klatce piersiowej. Wystąpienie krwioplucia jest objawem, który świadczy o dużym zaawansowaniu choroby i wymaga natychmiastowej diagnostyki u specjalisty.
Niekontrolowana utrata wagiCzęsto niepokojącym pacjentów objawem ogólnym, z powodu którego zgłaszają się oni do lekarza jest niezamierzone chudnięcie, które może występować w przypadku każdego nowotworu i zawsze powinno stanowić sygnał alarmowy. Kacheksja dość często łączy się z osłabieniem wynikającym z anemizacji i występuję przeważnie w rakach płuca, przewodu pokarmowego i raku nerki
KrwiomoczKrwiomocz jest najczęściej spowodowany infekcjami w układzie moczowym, jednak jeśli nie towarzyszą mu dodatkowe objawy infekcji lub utrzymuje się mimo leczenia, bezwzględnie konieczne jest pogłębienie diagnostyki. Poza badaniem ogólnym moczu prawidłowe postępowanie uwzględnia wykonanie badań ultrasonograficznyc
Niepokojące objawy ze strony układu pokarmowegoWielu osobom latami dokuczają zaparcia, biegunki i niestrawności. Mogę one być wynikiem i objawem rozwijającego się nowotworu jelita grubego. Skłonić do wizyty u lekarza powinno niekontrolowane tracenie na wadze oraz długofalowe osłabienie – które może wynikać z anemii – wtórnego sygnału obecności nowotworu

objawy choroby nowotworowej

Jak wcześnie wykryć raka? Zalecane badania

Nie ma potrzeby, aby objawy sugerujące nowotworów musiały być zawsze konsultowane i rozpoznawane przez onkologa. Wstępna diagnostyka powinna leżeć w kompetencjach lekarza rodzinnego. Lekarze POZ stoją na pierwszej linii frontu walki z rakiem, i to od ich wiedzy oraz zaangażowania zależy, czy dyskretne objawy choroby zostaną właściwie powiązane z procesem nowotworowym.

Jeżeli potencjalne objawy raka niepokoją nas, to mamy prawo i powinniśmy domagać się specjalistycznych badań.

Zaniepokojony pacjent, który wykrył u siebie potencjalne objawy nowotworu ma prawo i powinien domagać się otrzymania skierowania na stosowne badania specjalistyczne lub wystawienia tzw. zielonej karty diagnostyki i leczenia onkologicznego. (DILO).

Konsultacja lekarska rozpoczyna się od zebrania wywiadu i informacji na temat stanu zdrowia Pacjenta, niepokojących objawów, przyjmowanych leków oraz chorób towarzyszących. Ważną zasadą, którą należy kierować się u chorych z podejrzeniem nowotworu jest zasada zwiększonego prawdopodobieństwa. Oznacza to, że należy poszukiwać nowotworów najbardziej prawdopodobnych, tzn. u palaczy – nowotworów tytoniozależnych, a u chorych z marskością wątroby – raka wątrobowokomórkowego.

W wykrywaniu choroby nowotworowej we wczesnym stadium zaawansowania przydatne są:

  • Badania laboratoryjne – odchylenia w wynikach mogą sugerować chorobę nowotworową
  • Zbadanie poziomu markerów nowotworowych
  • Przeprowadzenie wywiadu rodzinnego – ustalenie czy w danej rodzinie występowały już nowotwory
  • Badania obrazowe – diagnostyka onkologiczna z wykorzystaniem USG, tomografii komputerowej, badanie rezonansem magnetycznym, badanie RTG, pozytonowy tomograf emisyjny PET

PRZEJDŹ DO: DIAGNOSTYKA ONKOLOGICZNA – BADANIA