Guzy mózgu i OUN

Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (potocznie: guzy mózgu) dzielą się na pierwotne i wtórne. Szacuje się, że nowotwory mózgu u dorosłych stanowią ok. 2% zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce. Średnia liczba zachorowań wynosi około 3000 rocznie.

Pierwotne nowotwory OUN mogą być zlokalizowane w mózgu, rdzeniu kręgowym oraz oponach móżdżkowo-rdzeniowych. Zazwyczaj rozprzestrzeniają się one lokalnie (naciekają), nie dając przerzutów odległych do innych narządów. Największą grupę pierwotnych guzów mózgu stanowią glejaki i oponiaki.

Wtórne nowotwory mózgu są związane z przerzutami komórek nowotworowych z innych narządów. Przerzuty do mózgu powstają najczęściej z nowotworów złośliwych piersi oraz płuc, gdyż chemioterapia ze względu na barierę krew-mózg nie jest skuteczna w tym obszarze.

Guz mózgu - przyczyny i czynniki ryzyka

Nieznane są szczegółowe przyczyny powstawania pierwotnych guzów mózgu. Istnieją przesłanki, które wskazują na kancerogenny potencjał pewnych czynników. Należą do nich:

• pole elektromagnetyczne
• stosowanie pestycydów, czynniki chemiczne
• wcześniejsze urazy głowy i mózgu,
• predyspozycje genetyczne

Jedynym potwierdzonym czynnikiem mającym wpływ na powstawanie guzów mózgu jest promieniowanie jonizujące. Kontrowersje budzi używanie telefonów komórkowych, dotychczas żadne badania nie potwierdziły jednoznacznie kancerogennego oddziaływania telefonów na ryzyko rozwoju nowotworów OUN.

Objawy guza mózgu

Objawy guza mózgu są zróżnicowane, ze względu na umiejscowienie nowotworu w danym obszarze. Symptomy są najczęściej powiązane z tym, za co odpowiada konkretny obszar w mózgu. Mogą to być zaburzenia ruchowe, zmiana osobowości, problemy z pamięcią i koncentracją, afazja, zmiana odczuwania bodźców zmysłowych, zaburzenia mowy i widzenia.

Jeśli zastanawiasz się, jak boli głowa przy guzie mózgu, to warto wiedzieć, że jest to ból przewlekły, który trudno uśmierzyć. Pierwsze objawy guza mózgu mogą manifestować się jako: padaczka, zmęczenie, nudności lub poranne wymioty.

Diagnostyka nowotworów ośrodkowego układu nerwowego (OUN) obejmuje przede wszystkim badanie przedmiotowe, neurologiczne i okulistyczne Pacjenta oraz diagnostykę obrazową: tomografię komputerową, rezonans magnetyczny i pozytonową tomografię emisyjną - ocena metaboliczna komórek.

Guzy mózgu - leczenie

Leczenie guzów mózgu - o ile jest to możliwe - polega w pierwszej kolejności na chirurgicznym wycięciu nowotworu. Powodzenie terapii zależy od położenia guza, charakteru zmiany (łagodny/złośliwy) oraz jego wielkości.

Nowoczesne rozwiązania chirurgiczne pozwalają na coraz bardziej precyzyjne usuwanie guzów, co jest niezwykle istotne dla dalszego procesu leczenia (neuronawigacja, operacje glejaka złośliwego z użyciem kwasu 5-aminolewulinowego itp.).

Alternatywą dla klasycznej operacji chirurgicznej może być zastosowanie terapii stereotaktycznej (np. Gamma Knife). To narzędzie pozwala na precyzyjne wycięcie guza - ale tylko w przypadku nowotworów, które pozostają dobrze odgraniczone od zdrowej tkanki.).

W leczeniu guzów mózgu, w określonych okolicznościach, zastosowanie znajduje także radioterapia lub protonoterapia oraz chemioterapia. O wyborze sposobu leczenia decyduje zespół specjalistów.

Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego – rokowania

Rokowania w przypadku guza mózgu są uzależnione od wielu czynników, do których należą między innymi:

• rodzaj guza mózgu,
• położenie guza,
• stopień zaawansowania i złośliwości choroby,
• ogólny stan zdrowia chorego.

Trudno określić ogólne rokowania, gdyż każdy przypadek należy postrzegać indywidualny, a zmiennych mających wpływ na skuteczność leczenia jest bardzo dużo. Do najgorzej rokujących guzów mózgu należą złośliwe glejaki (w tym: glejak wielopostaciowy).

Tendencja do zachorowań na guzy mózgu rośnie, dlatego specjaliści nie ustają w poszukiwaniu przyczyn powstawania nowotworów oraz próbują opracować doskonalsze metod leczenia.

Poniżej baza wiedzy dotycząca pierwotnych i wtórnych nowotworów ośrodkowego układu nerwowego.