Mięsaki - pierwotne nowotwory tkanek łącznych, miękkich i kości występują stosunkowo rzadko. Stanowią tylko 1% nowotworów złośliwych u dorosłych. Inaczej jest u dzieci, u których stanowią nawet do 20% wszystkich nowotworów złośliwych.
Mięsaki to bardzo różnorodna grupa nowotworów. Mogą wywodzić się zarówno z tkanki kostnej, jak i mięśniowej czy tłuszczowej. Jedną z częstszych lokalizacji mięsaków stanowią kości.
Szczególną postać mięsaków stanowią nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego (GIST).
Nie są znane przyczyny tworzenia się nowotworów tkanek łącznych i kości. Większość przypadków występuje sporadycznie. Czynnikami ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo rozwoju choroby jaką stanowią mięsaki są:
Szczegółowe mechanizmy powstawania nowotworów pierwotnych tkanek łącznych i miękkich nadal pozostają w sferze badań.
W większości przypadków mięsak tworzy się „po cichu” w postaci niebolesnego guza, który może być wyczuwalny lub nie. Może on rozwijać się latami nie dając niepokojących objawów. Dopiero gwałtowny rozrost, obrzęk, ból, zmniejszenie ruchomości stawów – w zależności od umiejscowienia nowotworu – sprawia, że pacjent poddaje się diagnostyce.
Nowotwory tkanek łącznych i miękkich występują najczęściej na kończynach i tułowiu. Ich umiejscowienie i rozrost nie dający charakterystycznych objawów, sprawia, że bywają one wykrywane dopiero w zaawansowanym stadium choroby.
W przypadku mięsaka kości (potocznie: rak kości) do najczęstszych objawów zalicza się: ból nasilający się w nocy, zniekształcenie kończyny, obecność guza, ograniczona ruchomość kończyny, złamania patologiczne.
Diagnostyka opiera się na badaniu podmiotowym i przedmiotowym pacjenta oraz wykonaniu badań obrazowych (RTG, MR, TK). Do postawienia diagnozy niezbędna może być również biopsja.
Planowanie leczenia mięsaków tkanek miękkich i kości odbywa się na interdyscyplinarnych posiedzeniach klinicznych. Jak podkreślają eksperci - mięsaki powinny być leczone w ośrodkach onkologicznych, które posiadają odpowiednie doświadczenie w tym zakresie.
Leczenie mięsaków tkanek miękkich opiera się przede wszystkim na doszczętnym wycięciu, z szerokim marginesem. Operacja chirurgiczna jest metodą, która daje szanse nawet na całkowite wyleczenie chorego.
Zastosowanie w leczeniu nowotworów tkanek miękkich i łącznych znajduje również radioterapia (przed lub pooperacyjna). Dotyczy to nie tylko ogniska pierwotnego, ale także przerzutów. Gdy postępowanie chirurgiczne nie jest możliwe, stosuje się radioterapię i chemioterapię.
Inaczej leczenie przebiega w przypadku nowotworów kości, z których najczęściej występującym jest mięsak Ewinga. W takich przypadkach leczenie rozpoczyna się często chemioterapią, która ma na celu zmniejszenie guza oraz likwidację niewielkich przerzutów. Dopiero potem następuje właściwa operacja wycięcia guza. W leczeniu mięsaka Ewinga zastosowanie ma także radioterapia, jako leczenie skojarzone lub samodzielnie.
Rokowania mięsaka zależą od jego rodzaju, położenia, wielkości i stopnia zaawansowania. Im wcześniej zdiagnozowany, tym większe są szanse na jego wyleczenie. Nowotwory tkanek miękkich i łącznych, leczone w specjalistycznych ośrodkach przez interdyscyplinarne zespoły dają 35-75% szans na pięcioletnie przeżycie.
Jak tłumaczą eksperci - doszczętność resekcji stanowi ważny czynnik rokowniczy. W przypadku mięsaka kości najlepiej rokują mięsaki wrzecionowatokomórkowe.
Nieznane są czynniki powodujące tworzenie się nowotworów tkanek miękkich i łącznych, stąd trudność prowadzenia skutecznej profilaktyki. Najważniejszym jest to, aby wcześnie wykrywać ewentualne zmiany i szybko zgłaszać się do lekarza w przypadku niepokojących symptomów.
Więcej na temat nowotworów tkanek miękkich i kości poniżej:
Nowotwór podścieliskowy przewodu pokarmowego GIST (gastrointestinal stromal tumor) to najczęstszy mezenchymalny nowotwór przewodu pokarmowego zaliczany do szczególnej postaci mięsaków. Średni wiek pacjentów w momencie zachorowania...
Czytaj więcej
Zmiany nowotworowe rozwijające się w kościach dzielimy na pierwotne lub przerzutowe. Pierwotny rak kości występuje dość rzadko, dużo istotniejszy problem kliniczny stanowią przerzuty raka do kości, które dotyczą blisko połowy chorych...
Czytaj więcej
Mięsaki stanowią niejednorodną grupę rzadkich, litych nowotworów wywodzących się z tkanki łącznej, charakteryzującej się zróżnicowaną budową i funkcjami w ludzkim organizmie. Nowotwory te dzielimy zasadniczo na dwie...
Czytaj więcej
