Rak żołądka – mimo zmniejszającej się od lat zachorowalności i umieralności – pozostaje piątym najczęstszym nowotworem na świecie. W Polsce liczba nowych przypadków spadła w ciągu ostatnich czterech dekad niemal trzykrotnie. Obecnie nowotwory złośliwe żołądka stanowią w Polsce około 5%, a u kobiet 3% wszystkich zachorowań na raka. Wśród różnych typów nowotworów żołądka, najczęstszym jest gruczolakorak.
Etiologia raka żołądka pozostaje niejasna ze względu na wieloczynnikowy i wieloetapowy rozwój choroby. Częstość występowania schorzenia na świecie powiązana jest ze stopniem rozwoju społecznego.
Przewlekłe zakażenie bakterią Helicobacter pylori błony śluzowej żołądka jest obecnie najsilniejszym pojedynczym czynnikiem ryzyka raka dystalnej części żołądka. Na powstawanie nowotworów żołądka wpływają również: palenie papierosów, atrofia błony śluzowej, stany zapalne i polipy, predyspozycje genetyczne oraz zwyczaje i czynniki żywieniowe.
POCZYTAJ: BAKTERIA HELICOBACTER PYLORI
Rak żołądka – dietoprofilaktyka
Rak żołądka może być wynikiem różnych czynników, w tym żywienia, infekcji i predyspozycji genetycznych. Czynniki żywieniowe odgrywają rolę zarówno w zmniejszaniu, jak i zwiększaniu ryzyka zachorowania na raka żołądka.
Ochronną rolę w kontekście rozwoju nowotworów żołądka odgrywa zwiększone spożywanie warzyw, w tym szczególnie warzyw z rodziny krzyżowych i zielonych warzyw liściastych. Zmniejszone ryzyko powstawania raka żołądka wiąże się również ze zwiększonym spożyciem owoców, szczególnie cytrusowych. Korzystny wpływ warzyw i owoców wynika prawdopodobnie ze znacznej zawartości związków o właściwościach antyoksydacyjnych i zmniejszających nasilenie stanu zapalnego oraz ze zwiększoną podażą błonnika pokarmowego.
Zwiększone ryzyko wystąpienia raka żołądka jest powiązane z dużym spożyciem soli kuchennej, jak i produktów bogatych w sól czy konserwowanych z jej użyciem. Na wzrost prawdopodobieństwa zachorowania może wpływać również spożycie pieczonego, opiekanego lub grillowanego mięsa i ryb. Niebezpieczne są azotany i azotyny pochodzące z przetworzonego mięsa.
Ryzyko zachorowania na nowotwór żołądka zwiększa nadmierna masa ciała i hiperinsulinemia oraz związany z ich występowaniem wysoki indeks glikemiczny diety. Udowodniono także niekorzystne działanie alkoholu (u osób spożywających trzy lub więcej porcji napojów alkoholowych dziennie).
WARTO WIEDZIEĆ: OBJAWY RAKA ŻOŁĄDKA
Rak żołądka – dieta i żywienie w chorobie
Znaczna część nowotworów żołądka jest diagnozowana w zaawansowanym stadium choroby. Postępowaniem z wyboru pozostaje operacja chirurgiczna. Częściowa lub całkowita resekcja żołądka zwiększa ryzyko wystąpienia niedoboru witaminy B12. Zabiegi operacyjne obejmujące żołądek mogą także znacząco zmniejszać wchłanianie wapnia i żelaza z przewodu pokarmowego.
Resekcja żołądka może sprzyjać występowaniu zespołu poposiłkowego, opóźnionemu opróżnianiu żołądka, wczesnemu uczuciu sytości, nudnościom i wymiotom. U pacjentów po resekcji żołądka zaleca się zwiększenie liczby posiłków do sześciu lub ośmiu w ciągu dnia. Ich objętość powinna być niewielka i rozłożona równomiernie.
Osobom, u których występuje wczesne uczucie sytości zaleca się spożywanie małych i częstych posiłków o dużej gęstości odżywczej, z podażą pomiędzy nimi napojów będących dodatkowym źródłem składników odżywczych.
U pacjentów z nowotworami przewodu pokarmowego dieta powinna opierać się na zasadach diety łatwostrawnej, o konsystencji dostosowanej do możliwości przyjmowania pożywienia i występowania objawów dyspeptycznych.
Przeciwwskazane są produkty smażone, pieczone, odgrzewane, wędzone i grillowane. Nie zaleca spożywać się warzyw kapustnych, cebulowych, nasion roślin strączkowych, tłustych mięs, tłustych serów, smalcu, majonezu, słodyczy, czekolady, słodkich i słonych przekąsek, kawy, napojów alkoholowych i gazowanych. Potrawy należy przygotowywać wykorzystując gotowanie, gotowanie na parze czy pieczenie w folii – bez dodatku tłuszczu i obsmażania.
W występującym po zabiegach chirurgicznych na żołądku zespole poposiłkowym zalecane jest zwiększenie spożycia białka, ograniczenie spożycia produktów bogatych w węglowodany oraz picie małymi łykami między posiłkami.
Radioterapii jamy brzusznej towarzyszyć może biegunka tłuszczowa, która wymaga zmniejszenia spożycia tłuszczu oraz wykluczenia laktozy i sacharozy z diety. Chorzy poddani radioterapii powinni wyłączyć z diety produkty i potrawy przygotowane z wykorzystaniem zabronionych w diecie łatwostrawnej technik kulinarnych, a także słodycze, alkohol, mocną kawę i napoje gazowane.
Warto podkreślić, że prawidłowe żywienie stanowi nieodłączny element terapii przeciwnowotworowej. Ze względu na przewlekły charakter choroby onkologicznej, główny cel zbilansowanej diety pacjenta onkologicznego opiera się na dostarczaniu organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach. Odpowiednio odżywiony pacjent onkologiczny ma więcej siły, aby walczyć z chorobą.
Tradycyjna dieta może jednak okazać się niewystarczająca, aby w pełni zaspokoić Twoje potrzeby żywieniowe. Uciążliwe objawy, takie jak nudności, brak apetytu czy wymioty mogą znacząco zakłócać spożycie odpowiedniej ilości pożywienia. Pomocnym rozwiązaniem, kiedy żywienie staje się utrudnione może okazać się skonsultowanie z lekarzem wdrożenia dodatkowego wsparcia żywieniowego. Zastosowanie żywności medycznej pomoże w uzupełnieniu niedoborowej diety w cenne składniki odżywcze, takie jak białko (co może okazać się szczególnie pomocne po zabiegu chirurgicznym) czy zapewni odpowiednią ilość energii. Przykładem może być preparat Resource Protein – wysokobiałkowy produkt w płynie, którego wdrożenie pomoże w zmniejszeniu utraty tkanki mięśniowej, wpływając pozytywnie na stan odżywienia chorego. Cennym źródłem białka będzie również Resource Instant Protein – koncentrat białka w proszku o neutralnym smaku. Z kolei, aby zwiększyć energetyczność diety, warto rozważyć z lekarzem zastosowanie preparatu Resource 2.0. Produkt ten zawiera aż 400 kcal w jednej butelce, wspomagając organizm w walce z szybką utratą masy ciała.
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Resource Protein – do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia, któremu może towarzyszyć zwiększone zapotrzebowanie na białko. Resource Instant Protein – do postępowania dietetycznego u pacjentów w stanach niedożywienia lub w przypadku ryzyka niedożywienia, u których może występować zwiększone zapotrzebowanie na białko. Resource 2.0 – do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia.
Artykuł reklamowy we współpracy z Nestle Health Science
PRZEJDŹ DO: ŻYWIENIE W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ
