Leki przeciwbólowe w formie zastrzyku stanowią alternatywę dla preparatów zwalczających ból w formie tabletek, czopków czy plastrów. Jak podkreślają eksperci, leczenie bólu rozpoczyna się od stosowania leków z pierwszego stopnia tzw. drabiny analgetycznej. Obejmuje ona paracetamol oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które mogą być dostępne w różnych formach podawania.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze leków przeciwbólowych w formie zastrzyku i jak stosować je, aby były bezpieczne?
Leki przeciwbólowe w formie roztworu do wstrzykiwań lub infuzji
Należy podkreślić, że preferowaną drogą przyjmowania analgetyków (środków przeciwbólowych) jest droga doustna. Wyróżnia się tabletki o szybkim działaniu lub tabletki o powolnym, kontrolowanym uwalnianiu. Alternatywą dla tabletek stanowią leki przeciwbólowe podawane drogą przezskórną lub drogą podskórną.
Leki przeciwbólowe w zastrzyku lub w formie roztworu do infuzji są wskazane przede wszystkim do stosowania w objawowym leczeniu ostrego bólu o nasileniu umiarkowanym lub ciężkim (np. bólu pooperacyjnego, bólu w przebiegu kolki nerkowej, bólu okolicy lędźwiowo-krzyżowej) oraz w sytuacji gdy doustne podawanie preparatu nie jest odpowiednie.
Leki przeciwbólowe z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych w formie zastrzyków znajdują zastosowanie w leczeniu objawowym zapalnych i zwyrodnieniowych schorzeń reumatycznych układu kostnego oraz łagodzeniu niektórych zespołów bólowych. Niektóre preparaty podaje się również dożylnie np. w bólach po zabiegach chirurgicznych.
Leki przeciwbólowe w formie zastrzyku podawane podskórnie są bardzo pomocne w przebiegu ciężkich chorób, np. choroby nowotworowej kiedy pacjent nie może przełykać leków. W takiej sytuacji niektóre leki przeciwbólowe można stosować podskórnie (zastrzyki) lub przezskórnie (plastry).
Warto pamiętać, że leki podawane drogą podskórną mogą działać dużo silniej niż podane doustnie.
Leki przeciwbólowe w formie zastrzyku – różnice
Przed wyborem leku przeciwbólowego w formie zastrzyku należy zapoznać się szczegółowo z ulotką i informacjami na temat substancji czynnej.
Jak podkreślają eksperci, jeśli chce się wybrać optymalny dla siebie środek przeciwbólowy dostępny bez recepty, należy uważnie przeczytać tę część ulotki, która mówi o przeciwwskazaniach.
Najważniejsze różnice w lekach przeciwbólowych dostępnych w formie zastrzyków:
- Rodzaj substancji czynnej wykorzystanej w preparacie
- Szczegółowe wskazania (działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe)
- Mechanizm działania substancji czynnej
- Sposób podawania leku (podanie domięśniowe zastrzyku lub podanie dożylne)
- Możliwość wykonania zastrzyku samodzielnie lub tylko w warunkach szpitalnych (podania dożylne)
- Okres działania przeciwbólowego substancji czynnej
- Przeciwwskazania i potencjalne objawy uboczne
- Możliwość stosowania równoległego z innymi preparatami
Sposób stosowania leków przeciwbólowych w formie zastrzyku lub roztworu
Środki przeciwbólowe zaleca się zażywać wtedy, gdy ból zaczyna dopiero dokuczać, ponieważ wtedy są najskuteczniejsze. Kiedy ból jest już nie do zniesienia, jego uśmierzanie trwa zazwyczaj znacznie dłużej.
- Podanie domięśniowe: powolne wstrzyknięcie głęboko w mięsień.
- Podanie dożylne: po odpowiednim rozcieńczeniu i przygotowaniu preparat może być podawany jako wlew dożylny trwający najczęściej kilkanaście minut. W razie konieczności lekarz może podać zawartość ampułki w powolnym bolusie dożylnym.
Warto pamiętać, że najszybciej działają zastrzyki przeciwbólowe, potem czopki doodbytnicze, następnie tabletki musując, najwolniej natomiast tabletki doustne.
Gdy lekarz zaleci lek działający nie tylko przeciwbólowo, ale i przeciwzapalne, nie należy przerywać kuracji, gdy tylko ból ustąpi. Środek musi mieć czas, aby zwalczyć ognisko zapalne.
Czy Paracetamol 100 mg można w ogóle podawać podskórnie?