Zima jest porą roku, która stawia przed pacjentami onkologicznymi szczególne wyzwania. Niskie temperatury, zmienne warunki pogodowe i zagrożenie zanieczyszczeniem powietrza mogą mieć znaczący wpływ na ich zdrowie i samopoczucie.
Jak radzić sobie z zimą i ze smogiem? Porad udzielił lek. Błażej Bojanowski, onkolog – radioterapeuta z Centrum Diagnostyki i Terapii Onkologicznej NU-MED w Katowicach.
Jak zadbać o zdrowie w okresie zimowym?
Ochrona przed zimnem jest kluczowa dla pacjentów onkologicznych, którzy mogą być bardziej podatni na skutki niskich temperatur. Osoby po radioterapii czy chemioterapii mogą odczuwać zwiększoną wrażliwość skóry, dlatego ważne jest, aby odzież była miękka i niedrażniąca.
Zimą zaleca się noszenie kilku warstw ubrań, co pozwala na lepszą izolację ciepła i umożliwia łatwe dostosowanie do zmieniających się warunków. Pierwsza warstwa powinna być wykonana z materiału oddychającego, który odprowadza wilgoć (np. termoaktywna bielizna). Następne warstwy mogą być lżejsze, na przykład z materiałów takich jak polar, zakończone warstwą chroniącą przed wiatrem i wilgocią.
Głowa, ręce i stopy tracą ciepło najszybciej, dlatego ważne jest ich odpowiednie zabezpieczenie. Nakrycie głowy (np. czapka z materiału izolacyjnego), rękawiczki oraz ciepłe, nieprzemakalne buty to podstawa. W przypadku bardzo niskich temperatur, warto rozważyć użycie ogrzewanych wkładek do butów lub rękawiczek. Szalik lub komin mogą zapewnić dodatkową izolację dla szyi, a także pomagają w utrzymaniu ciepła wokół klatki piersiowej. Ważne, aby materiał był miękki i nie podrażniał skóry, co może mieć szczególne znaczenie w przypadku pacjentów przechodzących chemioterapię i radioterapię.
Jakość powietrza wpływa na zdrowie. Uwaga na smog!
Jakość powietrza ma znaczący wpływ na nasze zdrowie. Zanieczyszczenia, takie jak drobne cząstki PM2.5 i tlenki azotu, mogą prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, który jest czynnikiem ryzyka wielu chorób, w tym sercowo-naczyniowych. Smog może zaostrzać choroby układu oddechowego, takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) i astma.
Dla pacjentów onkologicznych smog stanowi szczególne zagrożenie. Osoby te często mają osłabiony układ odpornościowy z powodu choroby lub leczenia, co czyni je bardziej podatnymi na negatywne skutki zanieczyszczenia powietrza. Zanieczyszczenia mogą nasilać objawy istniejących schorzeń, zwiększać ryzyko infekcji oddechowych i powodować dodatkowy stan zapalny w organizmie, co może wpływać na przebieg leczenia onkologicznego.
Istnieją również obawy, że pewne zanieczyszczenia powietrza mogą mieć właściwości kancerogenne, co może być szczególnie niebezpieczne dla osób z historią nowotworową.
Ochrona przed negatywnym wpływem smogu jest szczególnie ważna, zwłaszcza dla osób o obniżonej odporności, takich jak pacjenci onkologiczni. Aby zminimalizować skutki zanieczyszczonego powietrza, należy:
- Regularnie sprawdzać jakość powietrza za pomocą lokalnych aplikacji lub serwisów internetowych.
- Planować aktywność na zewnątrz, gdy poziom zanieczyszczeń jest niższy.
- Zamykać okna i drzwi, aby zanieczyszczone powietrze nie przedostawało się do domu.
- Instalować w domach i miejscach pracy oczyszczacze powietrza z filtrami HEPA, które są skuteczne w usuwaniu cząsteczek zanieczyszczających powietrze.
- Używać masek filtrujących w przypadku konieczności wyjścia na zewnątrz w dni smogowe, najlepiej z certyfikatem N95 lub podobnym.
- Przewietrzać pomieszczenia, gdy jakość powietrza na zewnątrz jest lepsza, aby wymienić powietrze w domu.
Długotrwała ekspozycja na złą jakość powietrza może być związana ze zwiększonym ryzykiem depresji i lęku. Dla pacjentów onkologicznych, którzy już mogą zmagać się z obciążeniem psychicznym związanym z chorobą, dodatkowy stres wynikający ze złej jakości powietrza może mieć poważne konsekwencje dla ich zdrowia psychicznego.
Pacjent onkologiczny w okresie zimowym – porady
W okresie zimowym wzrasta ryzyko infekcji wirusowych, dlatego pacjenci onkologiczni powinni zwracać większą uwagę na higienę. Regularne mycie rąk wodą z mydłem przez co najmniej 20 sekund jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na zapobieganie infekcjom. W sytuacjach, gdy mycie rąk nie jest możliwe, należy używać środków do dezynfekcji rąk zawierających co najmniej 60% alkoholu.
Unikanie dużych skupisk ludzi, szczególnie w sezonie grypowym, jest także ważne. Podczas wizyt w miejscach publicznych, takich jak szpitale czy apteki, pacjenci onkologiczni powinni stosować maski na twarz, aby zmniejszyć ryzyko wdychania zarazków.
Regularne sprzątanie i dezynfekcja często dotykanych powierzchni (np. klamki, przełączniki światła, urządzenia elektroniczne) mogą również pomóc w ograniczeniu rozprzestrzeniania się zarazków. Środki dezynfekujące powinny być zatwierdzone przez lokalne organy zdrowia publicznego.
Pacjenci onkologiczni powinni także pamiętać o zachowaniu umiarkowanej aktywności fizycznej, zdrowej diecie i odpowiednim nawodnieniu, co wspiera ogólny stan zdrowia. Regularne konsultacje z lekarzem i dostosowywanie leczenia do aktualnych warunków są niezbędne w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia.
Należy również podkreślić znaczenie wsparcia emocjonalnego ze strony rodziny, przyjaciół, a także grup wsparcia i profesjonalnych terapeutów. Walka z rakiem to nie tylko wyzwanie fizyczne, ale również emocjonalne, a wsparcie psychiczne jest niezwykle ważne w całym procesie leczenia.
Pamiętaj, że każdy krok – nawet najmniejszy – w kierunku dbania o swoje zdrowie i bezpieczeństwo ma ogromne znaczenie!
źródło: materiały prasowe
PRZEJDŹ DO: AKTUALNOŚCI
