Rak jajnika
Światowe raporty epidemiologiczne wskazują na stały wzrost tendencji do zachorowania na cichego zabójcę – jak określany jest potocznie przez lekarzy rak jajnika. Każdego roku na świecie umiera ponad 114 000 kobiet z rakiem jajnika. Większość nowotworów jajnika to guzy sporadyczne, a 5-10% stanowią przypadki uwarunkowane genetycznie.
Rak jajnika stanowi trudny problem w ginekologii onkologicznej, pomimo dużych wysiłków zmierzających do jego wczesnego wykrycia. Poza przypadkami powikłanymi i rzadko spotykanymi guzami hormonalnie czynnymi, objawy raka jajnika są bardzo słabo wyrażane i najczęściej mają charakter nieswoisty. Jak wynika z forum onkologicznego poświęconego tak podstępnej chorobie, jaką jest rak jajnika, symptomy towarzyszące schorzeniu są często mylnie utożsamiane z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego.
Rokowania w raku jajnika zależą przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby, w którym została ona wykryta.
Objawy raka jajnika
W związku z tym, że symptomy raka jajnika nie niepokoją pacjentki lub są mylące, często też nie skłaniają lekarza do zalecenia szczegółowej diagnostyki ginekologicznej, co pozwoliłoby na wykrycie guza nowotworowego we wczesnym stadium jego rozwoju. Często upływa wiele cennego czasu od pojawienia się objawów raka jajnika, które pozwalają postawić diagnozę, czyli do chwili wystąpienia znaczących symptomów, które świadczą już o istniejących powikłaniach związanych z zaawansowanym stadium choroby nowotworowej jajnika.
Warto pamiętać, że nowotwór w tej lokalizacji może mieć podłoże genetyczne. Kobiety będące nosicielkami wadliwych genów są narażone na rozwój dziedzicznego raka jajnika (mutacje BRCA1 i BRCA2)
W Polsce rak jajnika – jak wynika z forum onkologicznego – jest szóstym co do częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet. Występuje u kobiet w każdym wieku, ale najwięcej zachorowań występuje w wieku od 40 do 70 roku życia.
Pojawienie się bardziej charakterystycznych objawów raka jajnika związane jest zazwyczaj z zaawansowaniem i rozrostem guza.
Objawy raka jajnika mają zazwyczaj cechy niecharakterystyczne, przez długi czas nowotwór rozwija się w organizmie w sposób utajony, a symptomy pojawiają się, gdy guz jajnika osiągnie znaczne zaawansowanie. Z tego powodu rak jajnika nazywany jest często cichym zabójcą.
Mogą to być dolegliwości uciskowe w postaci objawów dysurycznych, zaparć, wzdęć, uczucia pełności w brzuchu lub bólów w podbrzuszu. Wczesne symptomy, które wymieniają pacjentki z rakiem jajnika na forum onkologicznym to ból miednicy i brzucha, zwiększenie obwodu brzucha, szybkie uczucie pełności podczas jedzenia i zmiana częstotliwości oddawania moczu.
Najczęstsze objawy raka jajnika:
-
- Najczęstszym objawem nowotworu jajnika, który skłania pacjentki do konsultacji u lekarza jest wodobrzusze (występuje u 30% chorych)
- Pacjentki skarżą się na ogół na uczucie ciężkości w jamie brzusznej, choć często występują bóle o nietypowej lokalizacji dla narządu rodnego.
- Dość rzadkie objawy raka jajnika to nerwobóle ud, okolicy kulszowej lub pachwinowej, w związku z zajęciem splotu nerwowego
- Uczucie ciężkości lub ucisku może być spowodowane przez własny ciężar dużej torbieli lub ucisk spowodowany przez naciekanie nowotworowe
- Powiększanie się rozmiarów guza może objawiać się uczuciem nagłego parcia na mocz, zaparciami oraz okresowo bolesnymi stosunkami płciowymi
- Sporadycznie mogą występować objawy raka jajnika w postaci nieprawidłowego krwawienia z dróg rodnych
- Wraz z postępem choroby do objawów zaawansowanego raka jajnika, jak można dowiedzieć się z forów onkologicznych, dochodzą: wzdęcia, niestrawność, selektywna nietolerancja pokarmów, nudności, wymioty, brak łaknienia oraz trudności w oddawaniu stolca.
- Mocno zaawansowana forma raka jajnika objawia się wyniszczeniem nowotworowym organizmu oraz charakterystycznym zaostrzeniem rysów twarzy
- W przypadku raka jajnika, który nie przekracza torebki guza, może wystąpić skręt szypuły guza, który powoduje ataki bólów w miednicy, ustępujące samoistnie, którym mogą towarzyszyć wymioty
Guz jajnika – symptomy choroby nowotworowej
Początkowy okres nowotworu jajnika przebiega najczęściej bezobjawowo, na co wskazuje wiele pacjentek na forum onkologicznym. Poza guzami o wydzielaniu dokrewnym, nowotwory jajnika we wczesnym okresie nie dają na ogół żądnych objawów i niepokojących symptomów chorobowych, aż do czasu, gdy powiększy się obwód brzucha i wystąpi ból w podbrzuszu, krwawienie z pochwy, objawy ucisku na narządy sąsiednie.
Gdy nowotwór przekroczy torebkę jajnika pojawiają się wczepy komórek nowotworowych w otrzewnej i płyn w jamie otrzewnej. Skręt lub martwica guza jajnika objawiają się najczęściej bólem w jamie brzusznej, podrażnienie otrzewnej, a nawet rozwojem wstrząsu.
Prawdopodobieństwo, że wykryty guz jajnika jest rakiem (nowotworem złośliwym jajnika), wzrasta szczególnie w sytuacjach:
- guz jajnika u kobiet w okresie około menopauzalnym i pomenopauzalnym;
- duża średnica guza;
- guz wielokomorowy, z ogniskami litymi lub lity;
- obustronne guzy;
- współistnienie wolnego płynu w jamie otrzewnej.
Raka jajnika – diagnostyka i wykrywanie
Potencjalne objawy raka jajnika powinny skłonić do wizyty u lekarza, który zleci odpowiednie badania.
Przy podejrzanych objawach mogących sugerować guza jajnika należy wykonać:
- Badanie ginekologiczne dwuręczne poprzez pochwę i przez odbytnicę;
- Badania obrazowe – ultrasonografia przez brzuszna i przez pochwowa, umożliwiająca wykrywanie zmian guzowatych, określenie ich wielkości oraz rozległości procesu nowotworowego;
- Tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny uzupełniają w wybranych przypadkach badanie ultrasonograficzne w kierunku raka jajnika;
- W przypadku wodobrzusza można wykonać punkcję jamy otrzewnowej z pobraniem płynu do badania cytologicznego;
- Diagnostyka laparoskopowa ma ograniczone zastosowanie w przypadku diagnostyka raka jajnika;
- Badanie stężenia markerów nowotworowych w surowic krwi ( marker CA 125 w rakach jajnika, AFP, HCG, LDH w guzach zarodkowych). Stężenie markera CA 125 jest podwyższone u 80% pacjentek z rakiem jajnika, ale należy pamiętać, że marker może być podwyższony również w przypadku innych schorzeń, takich jak endometrioza, mięśniaki macicy lub stany zapalne w obrębie jamy brzusznej.
Raka jajnika – badanie ginekologiczne
Wczesny rak jajnika może być wykryty jako nieprawidłowa masa w miednicy podczas rutynowego badania lekarskiego. Obrazowanie za pomocą badania ultrasonograficznego, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego może potwierdzić obecność guza, wskazującego na istnienie raka jajnika.
Warto pamiętać, że podstawowym badaniem w celu rozpoznania raka jajnika we wczesnym stopniu zaawansowania klinicznego jest dwuręczne badanie ginekologiczne, które pozwala określić wielkość, konsystencję (zmiana lita lub torbiel) oraz ruchomość jajników w stosunku do innych tkanek.
Nowotwór jajnika markery
U około połowy chorych we wczesnym stadium raka jajnika, objawia się on podwyższonym stężeniem markera nowotworowego CA-125. Marker raka jajnika Ca-125 jest użyteczny w diagnostyce, monitorowaniu oraz prognozowaniu przebiegu choroby oraz rozpoznaniu jej nawrotu. Szacuje się, że ponad 80% kobiet chorych na raka jajnika ma podwyższone stężenie markera CA-125.
We wrześniu 2009 FDA zaakceptowała test o nazwie OVA1 jako dodatkowy w celu wykrywania raka jajnika. W teście OVA1 oznacza się w próbkach krwi stężenia pięciu białek, które zmieniają się jako objaw raka jajnika. Test OVA1 może pomóc zidentyfikować chore z guzem w miednicy.
Rak jajnika – rokowania
Rokowania w raku jajnika zależą od wielu czynników – przede wszystkim stopnia zaawansowania choroby. Około 70% chorych rozpoczyna leczenie raka jajnika w III lub IV stopniu zaawansowania klinicznego. Wczesne rozpoznanie guza jajnika ma najczęściej charakter przypadkowy.
Podsumowując, nowotwór jajnika ze względu na jego bezobjawowy rozwój we wczesnych fazach, niespecyficzne objawy raka jajnika oraz niedostępność skutecznego badania wykrywającego guz na wczesnym etapie rozwoju, najczęściej rozpoznawany jest w późnym okresie zaawansowania klinicznego. Późna diagnoza wiąże się z potrzebą wprowadzenia agresywnego leczenia onkologicznego i niepewnym rokowaniem.
Mimo udoskonalenie technik operacyjnych i wprowadzenia nowych metod leczenia raka jajnika, odsetek 5-letnich przeżyć na świecie nie zmienił się zasadniczo i wynosi około 50%. Rokowania w raku jajnika zależą od stopnia zaawansowania choroby, typu histologicznego guza, wieku pacjentki oraz zakresu przeprowadzonego leczenia operacyjnego i terapii następowej.
Rokowania raka jajnika pogarszają się wraz ze stopniem zaawansowania raka. Według statystyk epidemiologicznych dla stopni klinicznych przeżycia 5-letnie pacjentek z rakiem jajnika wynoszą: I stopień: 93%, II stopień – 70%, III stopień – 37%, IV stopień – 25%.
Najnowsze metody leczenia celowanego i immunoterapii oraz prowadzone na szeroką skalę badania kliniczne nad nowymi terapiami dają pewną nadzieję na poprawę rokowania w raku jajnika.
ZOBACZ WIĘCEJ:
Niestety mam w rodzinie przypadek raka jajnika – ciotka badała się regularnie u ginekologa, cytologia co rok.. nic to nie dało.. straszna choroba, której nie da się wcześnie wykryć a objawy są mylące..lub nie ma wcale
niestety wykonywana jest w programie wykrywania raka cytologia zwykla, mimo, ze w 30% wyniki wychodza nieprawidlowe. Nalezy w swoim zakresie placic za cytologie, ale plynna. zreszta to samo przy usg dopochowowym czy usg piersi, sprzet na nfz jest tak przedpotopowy, ze lekarze nic na nim nie widza. oszukiwanie pacjenta, chyba wlasnie po co, zeby chorowal i pieniadze lecialy na leczenie ..
R.I.P Kora… rak jajnika… smutek..
Czytałam trochę na temat raka jajnika i …. Skłoniło mnie to do przemyślenia. Badam się możliwe jak często należy ale coś ostatnio zaniedbałem od kilku miesięcy staramy się z mężem o maleństwo i nic. Jeden drugi trzeci miesiąc i ogromną nadzieja. Miesiączka się nie pojawia więc czas na test. Niestety negatywny a miesiączki jak nie ma tak nie ma , doszły do tego nudności, ucisk w podbrzuszu, więc drugi i trzeci test nadal nic. Prawie 3 tygodnie miesiączki nie ma więc kolejny test i pokazała się druga kreska. Więc wizyta u lekarza i rozczarowanie…”ja tu ciąży nie widzę jest tylko chyba jakaś torbiel na jajniku”. Oczywiście luteinę lekarz przepisał i po 3 dniach zażywania minęły kolejne i pojawiła się miesiączka ale tylko na jeden dzień. I od 10dni plamienia bóle w podbrzuszu nadal nudności… Do lekarza nie ma po co skoro nic nie widział oprócz torbieli. Ale co dalej co o tym myśleć???
Moja mama chodziła do ginekologa co roku ,nie wiem nie dokładnie zrobił usg i nie widział mineło 6 miesiecy i mama miała w brzuchu wodę szybko operacja i chemia ,byłam u tego pana doktora po cytologie i co się okazało wymaz pobrał a wyniku nie było … Tacy są lekarze a mówią badaj się a co robią…
Czytałam, że ostatnio pojawiają się przełomowe terapie celowane w raka jajnika, nadzieja umiera ostatnia.
Ja moje drogie o guzie jajnika dowiedziałam się podczas rutynowego USG, markery były ok, ale miałam szczęście do mądrego lekarza, który mimo to skierował mnie na operacje i wycięcie torbiela w celu pogłębienia diagnostyki. Miał dobrą intuicję, bo w torbieli były komórki nowotworowe. Druga operacja była radykalna i tak w wieku 45 lat z dnia na dzień, chirurgicznie zostałam wprowadzona w okres menopauzy. Wynik histopatologiczny po drugiej operacji był ok. Pozostała blizna jena w poprzek, a druga wzdłuż brzucha. Jest ok, czuje się dobrze. Nic mnie nie bolało, nie miałam wzdęć, wodobrzusza tylko dużo stresów w pracy. „Nie ma ludzi zdrowych, są tylko niedokładnie przebadani…”, spotkałam różnych lekarzy, milczących, współczujących, obojętnych i dobrych. Rożni- tak jak wszyscy ludzie. W tym roku zmarł mój kochany Tata, po chorobie i rożnych tarapatach leczniczych w rzeczywistości leczenia podczas COVID.… Czytaj więcej »
Dorotko, trzymaj się. Pamiętaj że po złych przeżyciach zawsze nastają dobre chwilę. Pamiętaj o tym i to podtrzyma Cię na duchu.
Mogę prosić o namiary do lekarza?
Drogie Panie, badajmy jak często możemy!
Witam, mam pytanie czy spadek z wagi, ból macicy i nóg od kastek do kolana, to też jest objaw guza jajnika. PYTAM bo jest u mnie podejrzenie, i jestem w trakcie trwania badań, i sprawdzeniu czy jest to złośliwy czy nie.