Obfite krwawienia miesiączkowe, anemia, uciążliwy ból w obrębie podbrzusza, zaparcia, a nawet problemy z zajściem i utrzymaniem ciąży – to możliwie objawy mięśniaków macicy.
Mięśniaki to niezłośliwe guzy nowotworowe powstające z tkanki mięśniowej macicy. To najczęstsze nowotwory występujące u kobiet (mięśniaki bardzo rzadko złośliwieją).
Zdaniem ekspertów, schorzenie to może dotykać nawet do 70% kobiet, chociaż nie u wszystkich będą występowały charakterystyczne objawy. Czym są mięśniaki macicy, jaki wpływ mają na życie kobiet i jakie są metody ich leczenia?
Mięśniaki macicy – co to za choroba
Mięśniaki macicy to jedna z najczęstszych chorób ginekologicznych. Szacuje się, że u kobiet w wieku prokreacyjnym mięśniaki występują u 20–50% badanych, jednocześnie obserwuje się wzrost częstości występowania tej patologii do 70% w populacji kobiet w wieku około 50 lat oraz do 80% u kobiet rasy czarnej.
Szacuje się, że ma mięśniaki macicy cierpi co piąta kobieta po 35. roku życia i co druga miesiączkująca pięćdziesięciolatka.
Mięśniaki macicy są łagodnymi nowotworami, które nie dają przerzutów i mają bardzo niskie ryzyko zezłośliwienia. Ryzyko przekształcenia się w złośliwego mięsaka wynosi ok. 0,4%. Mięśniaki stanowią ok. 95% wszystkich łagodnych guzów narządu rodnego. Mogą mieć centymetr wielkości, ale zdarzają się znacznie większe: ponad 20 centymetrów średnicy.
W zależności od lokalizacji w macicy mięśniakom nadajemy odpowiednie nazwy:
- Mięśniaki śródścienne – powstają w ścianie macicy, mogą być przyczyną obfitych miesiączek i krwawień między cyklami.
- Mięśniaki podśluzówkowe – znajdują się pod błoną śluzową macicy, rosną do jej wnętrza. Są odpowiedzialne za obfite i długie krwawienia miesiączkowe, dlatego przy braku leczenia, mogą doprowadzić do anemii. Ten rodzaj mięśniaków jest odpowiedzialny z trudnościami zajścia i utrzymania ciąży
- Mięśniaki podsurowicze – guzy, które rosną na zewnątrz macicy i uwypuklają się w stronę jamy brzusznej. Nie dają obfitych krwawień. Mogą powodować uczucie pełności w dole brzucha, wzmożone parcie na pęcherz, trudności z jego opróżnianiem lub bezwiedne oddawanie moczu. Jeśli guz uciska jelito grube, bywa przyczyną zaparć.
Przyczyny powstawania mięśniaków macicy
Pomimo wielu dziesięciu lat badań, przyczyny powstawania mięśniaków macicy nie zostały jednoznacznie określone. Większość teorii łączy ich etiologię z nierównowagą hormonalną organizmu, a dokładniej z nadmierną produkcją lub zwiększoną wrażliwością na estrogeny.
Wśród czynników ryzyka są również czynniki genetyczne. Z obserwacji wynika również, że mięśniaki częściej dotykają kobiet, które nie rodziły. Nie są to jednak jedyne i wyłączne czynniki i możliwe przyczyny występowania mięśniaków macicy. Wciąż trwają badania nad ich etiologią.
WARTO WIEDZIEĆ: WIRUS HPV
Mięśniaki macicy – objawy i diagnostyka
W przypadku wielu kobiet, mięśniaki macicy nie dają charakterystycznych objawów, co sprawia, że często pozostają niezdiagnozowane. Co więcej, niektóre z objawów – jak np. bóle podbrzusza czy obfite miesiączki, mogą być ignorowane i tłumaczone „kobiecą naturą”, przez co nie są dla kobiet sygnałem alarmującym, skłaniającym je do wizyty u lekarza.
Powszechność występowania mięśniaków macicy oraz fakt, że nie zawsze dają uciążliwe objawy, nie sprawia, że jest to problem, który można pominąć z perspektywy systemu ochrony zdrowia. W przypadku występowania objawów, mięśniaki macicy mogą dotkliwie obniżać jakość życia pacjentki.
Najczęstsze objawy mięśniaków macicy:
- dolegliwości bólowe (ból podbrzusza, dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowego kręgosłupa)
- nadmierne krwawienia miesiączkowe, które mogą przyczynić się do anemii.
- częstomocz
- bolesne współżycie płciowe
- zaparcia u młodszych kobiet
- mięśniaki macicy mogą być jedną z przyczyn problemów z zajściem w ciążę
Rozpoznanie mięśniaków macicy można postawić w oparciu o badanie ginekologiczne w połączeniu z badaniem ultrasonograficznym.
Jeśli chodzi o diagnostyka mięśniaków macicy, to najmniej inwazyjne jest przezpochwowe badanie USG, często wykonywane w trakcie rutynowej wizyty ginekologicznej.
Dodatkowo w toku procesu diagnostyki może okazać się konieczne wykonanie badania histeroskopowego (tj. założenia toru wizyjnego do macicy z możliwością wykonania drobnych zabiegów wewnątrz jamy macicy), sonohisterografii (badanie USG przeprowadzone po wypełnieniu jamy macicy sola fizjologiczną) lub badania rezonansu magnetycznego miednicy mniejszej.
ZOBACZ: OBJAWY RAKA JAJNIKA
Leczenie mięśniaków macicy
Podstawową metodą leczenia mięśniaków macicy stosowaną w Polsce jest leczenie operacyjne. W naszym kraju każdego roku przeprowadza się kilkanaście tysięcy operacji usunięcia macicy – histerektomii, które wiążą się z ryzykiem występowania niekorzystnych następstw zdrowotnych. Jednym z nich jest bezpłodność, co ma istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku kobiet w wieku prokreacyjnym, planujących posiadanie dzieci w przyszłości.
Obok radykalnej histerektomii istnieją również alternatywne metody leczenia mięśniaków macicy lub ich objawów. Niektóre z nich wiążą się z przeprowadzeniem zabiegu. Są to np. miomektomia czy embolizacja tętnic macicznych.
Nowe, mniej inwazyjne opcje terapeutyczne, obejmują również leczenie farmakologiczne. Głównym celem takich terapii jest zachowanie płodności w przypadku kobiet w wieku prokreacyjnym, ale może być to podyktowane po prostu wyborem optymalnej w indywidualnym przypadku opcji leczenia. Decyzję w tym zakresie podejmują lekarz we współpracy z pacjentką.
O alternatywnych do histerektomii metodach leczenia mięśniaków macicy lub ich objawów opowiada ginekolog dr Grzegorz Południewski:
– Istnieją zachowujące macicę metody leczenia, które można zastosować w oparciu o indywidualną sytuację kliniczną i preferencję pacjentki. Jedną z nich jest możliwość leczenia objawów mięśniaków macicy za pomocą nowoczesnej farmakoterapii. Zarówno badania, jak i praktyka kliniczna pokazują, że ta forma terapii zapewnia równowagę między skutecznością oraz bezpieczeństwem leczenia, a także optymalną kontrolę hormonalną. Terapia istotnie zmniejsza obfite krwawienia menstruacyjne oraz ból związany z mięśniakami. Leczenie farmakologiczne objawów mięśniaków macicy może być wskazane między innymi dla pacjentek, które chcą zachować płodność albo nie mogą lub nie chcą skorzystać z inwazyjnych procedur zabiegowych – wyjaśnia ekspert.
Czy mięśniak macicy złośliwieje?
Zdaniem ekspertów, zaledwie ok. 0,3% zmian w macicy uznawanych w badaniu ultrasonograficznym za mięśniaki to mięsaki, a więc nowotwory złośliwe, również wywodzące się z mięśni gładkich macicy. Nie wiadomo dokładnie, jaki procent mięśniaków to guzy złośliwe. Jedne statystyki mówią, że u jednej na 1600 do 3500 tysiąca kobiet pojawi się mięsak, inne dane wskazują, że występuje u jednej na 800 pań.
Mięśniaki rzadko złośliwieją. Jednak 0,3 proc. guzów w macicy to złośliwe mięsaki.
Jeśli kobieta wie, że ma mięśniaki, powinna regularnie kontrolować je u ginekologa, czyli sprawdzać, czy nie dochodzi do ich szybkiego wzrostu.
Mięśniaki macicy a płodność i ciąża
Niektóre mięśniaki – łagodne guzy w macicy – mogą być czynnikiem sprawczym niepłodności lub nawracających strat ciąży.
Jak podkreslają eksperci – mięśniaki macicy mogą niekorzystnie wpływać na płodność kobiety. Wykrywa się je czasem w trakcie rutynowej diagnostyki u kobiet mających trudności z zajściem w ciążę lub jej donoszeniem. Umiejscowienie mięśniaków w okolicy ujść jajowodów do jamy macicy może powodować niedrożność jajowodów. Liczne, nawet drobne rozsiane mięśniaki podśluzówkowe mogą utrudniać zagnieżdżenie się zarodka w błonie śluzowej macicy.
Usunięcie mięśniaków macicy u niepłodnych kobiet pozwala na zajście w ciążę w 30-80% przypadków. Zaobserwowano również zależność pomiędzy występowaniem mięśniaków, a uzyskiwaniem słabych wyników w zakresie technik wspomagania rozrodu (np. zapłodnienia pozaustrojowego).
źródło: www.leczymymiesniaki.pl, www.zdrowie.pap.pl
PRZEJDŹ DO: GINEKOLOGIA
