Czy bez odpowiedniej diagnostyki patomorfologicznej i molekularnej można dzisiaj skutecznie leczyć raka? Co wspólnego z profilaktyką nowotworów kobiecych mają badania molekularne? Czy udostępnienie nowoczesnej diagnostyki molekularnej NGS wszystkim pacjentkom może sumarycznie przyczynić się do zmniejszenia kosztów terapii?
Na te i wiele innych pytań odpowiadali eksperci zrzeszeni w powołanej przez Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej (PTGO) Koalicji Diagnostyczno – Klinicznej na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych.
Ostatnie dwie dekady to czas rewolucji w diagnostyce oraz leczeniu raka. Obecnie, dzięki odpowiedniemu oznaczeniu mutacji czy predyktorów, które odpowiadają za wystąpienie danego nowotworu u danej pacjentki, możliwe jest odpowiednie zaplanowanie leczenia już od momentu operacji i wdrożenie nowoczesnej farmakoterapii.
Z kolei zastosowanie terapii celowanych czy immunoterapii, a także nowych metod operacyjnych zmieniło wiele raków z chorób śmiertelnych w choroby przewlekłe. Tak jest w przypadku niektórych nowotworów ginekologicznych czy w raku piersi.
Jeśli zatem i nowoczesne terapie i diagnostyka są dostępne dla polskich pacjentek, dlaczego nadal zajmujemy ostatnie miejsca w statystykach dot. umieralności z powodu tych nowotworów?
Jednogłośnie o diagnostyce patomorfologicznej i molekularnej
Zaawansowana diagnostyka obecnie oznacza mnogość procedur, którymi powinien zostać objęty nowotwór danej pacjentki. Dodatkowo, na każdym poziomie istnieją inne standardy postępowania, a każdy ośrodek dysponuje lub nie kontraktami z wyspecjalizowanymi laboratoriami.
Zdaniem ekspertów z Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej, aby móc w pełni wykorzystać postęp nauki w leczeniu pacjentek onkologicznych należy podjąć wspólne, interdyscyplinarne działania nakierowane na stworzenie wspólnych algorytmów postępowania klinicystów, patomorfologów, genetyków i diagnostów molekularnych, a następnie, w oparciu o powstałe algorytmy, należy opracować opisy procedur, które umożliwiłyby ich praktyczne zastosowanie oraz finansowanie.
– Z wielką nadzieją obserwujemy zmiany, jakie na świecie zachodzą w diagnostyce i leczeniu nowotworów kobiecych. Dostrzegamy związane z nimi potrzeby naszych pacjentek, ale też klinicystów, diagnostów, patomorfologów czy genetyków. Dlatego też jako aktywny beneficjent tego postępu zdecydowaliśmy się powołać Koalicję Diagnostyczno – Kliniczną na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych. Chcielibyśmy, aby Koalicja stała się interdyscyplinarnym „ciałem” zrzeszającym stowarzyszenia, fundacje, instytuty naukowe i inne instytucje zaangażowane w diagnozowanie i leczenie raka. Wierzymy, że wspólnie opracujemy skutecznie algorytmy optymalizacji diagnostyki i terapii oraz przygotujemy się na dalsze wyzwania, jakie stawia przed nami postęp nauki – powiedział prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Sawicki, Prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej.
Koalicja Diagnostyczno – Kliniczna na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych
Główne cele Koalicji to:
- wypracowanie jednolitych standardów i ścieżek postępowania w diagnostyce molekularnej nowotworów kobiecych dla całego kraju,
- wypracowanie wspólnych, interdyscyplinarnych sylabusów postępowania na styku patomorfolog / diagnosta / klinicysta / genetyk,
- stworzenie rozwiązań systemowych na bazie opracowań KDK i współpraca z decydentami, w celu wprowadzenia tych rozwiązań w system,
- przygotowanie programu szkoleń dla diagnostów i lekarzy (zarówno patomorfologów, jak i klinicystów) w oparciu o wypracowane przez KDK rozwiązania,
- opracowanie i wdrożenie narzędzi ułatwiających diagnostom i lekarzom korzystanie z wypracowanych rozwiązań,
- opracowanie i wdrożenie działań edukacyjnych i PR budujących świadomość i rangę problemu.
W ramach prac KDK powołane zostaną cztery zespoły robocze: kliniczny, patomorfologiczny, diagnostyczno – genetyczny i systemowy.
W pierwszej kolejności zespoły kliniczny, patomorfologiczny oraz diagnostyczny będą wypracowywały własną ścieżkę diagnostyczną lub kliniczną, a następnie, w pracach między zespołowych, zostanie wypracowana wspólna, optymalna „ścieżka” diagnostyczno-kliniczna dla poszczególnych nowotworów.
Tak powstałe algorytmy postępowania zostaną przekazane do prac zespołu systemowego, aby ten zaproponował możliwe rozwiązania systemowe, uwzględniające obecną sytuację legislacyjną i możliwości prawne.
– Powołanie zespołów roboczych pozwoli uwzględnić potrzeby trzech kluczowych dla diagnostyki grup specjalistów: patomorfologów, genetyków oraz klinicystów. Zadaniem czwartej, systemowej grupy będzie dopasowanie algorytmów do możliwości systemu, w jakim się poruszamy. Jednym słowem, w ramach prac Koalicji stworzymy gotowe do zaimplementowania ścieżki diagnostyczno-kliniczne. W pierwszej kolejności planujemy skupić się na raku endometrium, ponieważ już za chwilę w leczeniu tego nowotworu czekają nas ogromne zmiany. Chcielibyśmy pokazać efekty naszej pracy jeszcze w pierwszej połowie tego roku – powiedział kierownik merytoryczny projektu, prof. dr hab. n. med. Mariusz Bidziński, Konsultant krajowy ds. ginekologii onkologicznej.
Obecnie swój udział w pracach Koalicji potwierdzili już:
- Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej (inicjator Koalicji)
- Polskie Towarzystwo Patologów
- Polskie Towarzystwo Genetyki Człowieka
- Polskie Towarzystwo Onkologiczne
- Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej
- Stowarzyszenie Kobiet Onkologii Polskiej RAKMISJA
- IFIC Polska
- Polska Koalicja Medycyny Personalizowanej
- Polskie Towarzystwo Koderów Medycznych
- Instytut Zdrowia Uczelni Łazarskiego
- Narodowy Instytut Onkologii Narodowy im. Marii Skłodowskiej-Curie, Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
- Dolnośląskie Centrum Onkologii Pulmonologii i Hematologii.
- Świętokrzyskie Centrum Onkologii
Więcej informacji o Koalicji Diagnostyczno – Klinicznej na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych znaleźć można na stronie www.koalicjadiagnostyczna.pl.
PRZEJDŹ DO: NOWOTWORY GINEKOLOGICZNE
