1 czerwca 2024 roku wystartuje rządowy program in vitro zakładający finansowanie medycznego wsparcia zapłodnienia pozaustrojowego i leczenia niepłodności w Polsce. Jego głównym celem jest równy dostęp do procedury in vitro dla par borykających się z niepłodnością. Z finansowania będą mogli skorzystać również pacjenci onkologiczni, którzy zachorowali na nowotwór w wieku rozrodczym.

Nad szczegółami nowego programu leczenia niepłodności metodą in vitro pracował zespół kilkunastu ekspertów z wielu dziedzin medycyny: ginekologii, endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości, perinatologii, medycyny rozrodczej, embriologii i onkologii.

– Naszym głównym celem jest równy dostęp do metody in vitro dla par borykających się z niepłodnością. Dzisiaj przywracamy nadzieję, dajemy realną szansę tym wszystkim kobietom i mężczyznom, którzy chcą zostać rodzicami. Rządowy program in vitro obejmuje również onkopłodność, czyli zabezpieczenie materiału rozrodczego, tych osób, które w przyszłości będą chciały mieć dzieci, ale wpierw muszą poddać się terapii onkologicznej, która może pozbawiłaby ich szansy na własne dziecko – komentuje szefowa resortu zdrowia Izabela Leszczyna.

Niepłodność jest klasyfikowana WHO jako choroba cywilizacyjna, którą dotkniętych może być na stałe lub okresowo co najmniej kilkadziesiąt milionów par na świecie. Szacuje się, że w naszym kraju niepłodność dotyka blisko 3 mln osób.

Rządowy program in vitro będzie realizowany do 31 grudnia 2028 roku. Na ten cel przeznaczono w budżecie państwa każdego roku 500 mln zł. Łącznie to 2,5 mld zł.

Poniżej prezentujemy informacje dotyczące zasad i refundacji programu in vitro w Polsce. Artykuł przygotowany przy wsparciu merytorycznym ekspertów firmy ARCID w Suchym Lesie, wiodącego dystrybutora odczynników i mediów stosowanych w Technikach Rozrodu Wspomaganego.

program in vitro w polsce

Program in vitro w Polsce – refundacja

Nowy program in vitro ma obejmować sześć indywidulanych procedur wspomaganego rozrodu – w tym do czterech cykli zapłodnienia własnymi komórkami rozrodczymi lub dawstwem nasienia, do dwóch cykli zapłodnienia z oocytami od dawczyń – z możliwością zapłodnienia sześciu komórek rozrodczych w ramach jednego cyklu i do sześciu cykli z dawstwem nasienia.

Po zakwalifikowaniu pary do programu refundacji in vitro, wszystkie niezbędne części tej procedury są finansowane w ramach tego programu.

Program in vitro w Polsce obejmie pary:

  • ze stwierdzoną lub nieskutecznie leczoną niepłodnością w ciągu 12 miesięcy przed zgłoszeniem do programu,
  • będące w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu,
  • te, które mają kriokonserwowane i przechowywane zarodki, w ramach wcześniej realizowanych procedur.

Przyjęto również kryterium wieku. Z bezpłatnego in vitro będą mogły skorzystać kobiety:

  • do 42. roku życia, korzystające z własnych komórek jajowych lub dawstwa nasienia,
  • do 45. roku życia jeśli korzystają z dawstwa oocytów lub zarodka,

a także mężczyźni do 55. roku życia.

Z kolei pacjenci z chorobami onkologicznymi, będą mogli zabezpieczyć płodność na przyszłość poprzez pobranie i przechowywanie gamet przed lub w trakcie leczenia onkologicznego. W tym wypadku program obejmie kobiety od okresu dojrzewania do 40. roku życia i mężczyzn od okresu dojrzewania do 45. roku życia.

Co obejmuje refundacja in vitro – zasady

– Parze, która stara się o dziecko w ramach procedury in vitro, należy się sześć indywidualnych procedur wspomaganego rozrodu, w różnych wariantach. Zapewniamy w ten sposób osobom w różnym stanie klinicznym podobną szansę doczekania się dziecka – wyjaśnia Dagmara Korbasińska, przewodnicząca zespołu, który opracował program.

I dodaje:

– Nie uzależniamy dostępu do naszego programu od tego, czy dana para korzystała wcześniej z jakichkolwiek innych programów finansowanych z samorządów bądź wcześniejszego programu rządowego.

W ramach rządowego programu in vitro para ma możliwość skorzystania z 6 procedur:

  • Maksymalnie 4 cykli in vitro z własnymi komórkami rozrodczymi lub z nasieniem dawcy
  • Maksymalnie 2 procedur in vitro z komórkami jajowymi od dawczyni – z możliwością zapłodnienia maksymalnie 6 komórek rozrodczych w ramach jednej procedury
  • Maksymalnie 6 cykli in vitro z adopcją zarodków – jeden transfer zarodka to jeden cykl leczenia

Nowy program leczenia niepłodności metodą in vitro w Polsce

Nowy program in vitro w Polsce ponownie przywraca możliwość dofinansowania procedur leczenia niepłodności metodą in vitro oraz procedur zabezpieczenia płodności (Onkopłodność).

Główny cel programu to zapewnienie równego dostępu do procedury zapłodnienia pozaustrojowego in vitro parom dotkniętym niepłodnością.

Dla przypomnienia, w latach 2013–2016 na terenie całego kraju funkcjonował Program Leczenia Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego obejmujący procedurę in vitro – realizowany ze środków Ministerstwa Zdrowia. Po jego wygaszeniu w połowie 2016 roku finansowanie zabiegów in vitro przejęły niektóre samorządy i władze lokalne – na zdecydowanie mniejszą skalę. Metoda in vitro stała się dostępna tylko dla osób zamożnych – na zasadach komercyjnych.

– W XXI wieku program in vitro powinien być bezdyskusyjnie dostępny dla każdego, kto chciałby z niego skorzystać. Możliwość posiadania potomstwa jest bezwarunkowym prawem każdego człowieka. Według dostępnych danych, w Polsce niepłodność dotyka nawet co 5 parę w wieku reprodukcyjnym, dlatego procedura in vitro powinna być świadczona nie tylko w sektorze prywatnym, ale również w publicznym i finansowana z poziomu państwa – komentuje dr n. o zdr. Kinga Blumska-Goślińska, prezes spółki ARCID w Suchym Lesie – dystrybutora odczynników i mediów stosowanych w Technikach Rozrodu Wspomaganego.

Warto przypomnieć, że nadal dostępne są niektóre samorządowe programy dofinansowań in vitro (z budżetów lokalnych), które zakładają od 5000 zł do 10000 zł dofinansowania do procedury in vitro.

program leczenia niepłodności in vitro

Rządowy program in vitro – onkopłodność

Nowy program in vitro zakłada zabezpieczenie płodności u chorych onkologicznych. Onkopłodność (zabezpieczenie płodności na przyszłość) obejmie kobiety do 40 roku życia oraz mężczyzn do 45 roku życia i będzie polegać na pobraniu i przechowywaniu gamet od pacjentów przed lub w trakcie leczenia onkologicznego.

– Oncofertility, czyli onkopłodność jest niezwykle ważna dla młodej kobiety i mężczyzny, którzy leczą się onkologicznie, a chcą w przyszłości mieć dzieci. Terapia przeciwnowotworowa często jest tak agresywna i wyniszczająca dla organizmu, że uniemożliwia pacjentowi rodzicielstwo. Będziemy bankować gamety męskie i żeńskie. Będziemy mrozić komórkę jajową lub plemniki, a w przypadku pary – zarodek – wyjaśnia Minister Zdrowia Izabela Leszczyna.

– Program po raz pierwszy zabezpiecza płodność pacjentów z chorobą onkologiczną, która może zmniejszyć szanse na rodzicielstwo, a nawet całkowicie ich pozbawić. Do tej pory pewne wsparcie w tym zakresie oferowały niektóre samorządy. Rządowy program in vitro daje praktycznie pełne dofinansowanie tych procedur medycznych – zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn – podsumowuje prof. Robert Zygmunt Spaczyński, konsultant krajowy w dziedzinie endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości.

ZOBACZ WIĘCEJ: GINEKOLOGIA

źródło: materiały prasowe MZ.