Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze może dotyczyć każdego z nas. Szacowana liczba chorych w Europie wynosi ok. 150 milionów, co oznacza, że co czwarta osoba w populacji choruje na nadciśnienie tętnicze. Ludzie żyjący przez wiele lat z ukrytym, a więc i nieleczonym nadciśnieniem, narażeni są na wiele groźnych konsekwencji i szkód zdrowotnych. Najgroźniejszym powikłaniem nadciśnienia jest udar mózgu.

– Brak terapii może skutkować poważnymi problemami ze zdrowiem, czasem stanowi nawet zagrożenie życia – ostrzega dr Katarzyna Czarnecka, kardiolog Grupa American Heart of Poland.

Szacuje się, że około 30% osób w Polsce nie wie o swojej chorobie nadciśnieniowej, co wynika z faktu, że blisko 40% dorosłych mieszkańców naszego kraju nie zna wartości własnego ciśnienia tętniczego.

Przedstawiamy poradnik dotyczący objawów, przyczyn oraz leczenia nadciśnienia tętniczego.

Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą układu sercowo-naczyniowego objawiającą się wysokim ciśnieniem skurczowym i/lub rozkurczowym. Jedyny sposób jej wykrycia to regularne pomiary ciśnienia.

Dane z ostatnich 20 lat wskazują na wzrost rozpowszechnienia nadciśnienia tętniczego w Polsce.

O nadciśnieniu tętniczym mówimy wtedy, kiedy średnie wartości ciśnienia tętniczego, uzyskane w co najmniej dwóch odrębnych pomiarach są równe lub przekraczają wartość 140/90 mmHg (140 mmHg dla ciśnienia skurczowego, 90 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego).

Nadciśnienie to zazwyczaj problem powiązany z wiekiem, ale borykać się z nim mogą także ludzie młodzi. To zły prognostyk dla ich zdrowia w przyszłości, także w kontekście mózgu. Nadciśnienie tętnicze nie boli, w związku z tym jedynym sposobem jego wykrycia są regularne pomiary.

Nadciśnienie tętnicze – objawy

Objawy nadciśnienia występują tylko u części chorych, u wielu osób nie ma żadnych niepokojących symptomów rozwijającej się choroby. Najczęstsze objawy nadciśnienia obejmują:

bóle i zawroty głowy
uderzenia gorąca
szybkie męczenie się
zaczerwienienie twarzy
bezsenność i zaburzenia snu

– Niepokój mogą wzbudzić bóle głowy, zaburzenia snu, szybkie męczenie. Jednak nadciśnienie tętnicze bardzo długo może zostać nierozpoznane, ponieważ często nie odczuwany żadnych objawów choroby, a nawet jeśli ktoś nam zasugeruje, że wartości ciśnienia tętniczego są wysokie bagatelizujemy pierwsze sygnały z powodu niewiedzy, jak nadciśnienie negatywnie wpływa na nasz organizm – wyjaśnia dr Katarzyna Czarnecka, kardiolog Grupa American Heart of Poland.

Kiedy możemy mówić o nadciśnieniu? Diagnostyka

– Nadciśnienie to trwałe podniesienie ciśnienia tętniczego powyżej 140/90 mmHg. Jednakże pokutują mity z dawnych czasów i na pytanie zadane pacjentowi – czemu nie zgłosił się do kardiologa, odpowiedz brzmi, przecież ciśnienie mam prawidłowe, sto plus wiek. Równie często pada odpowiedz, że „przy takim wysokim dobrze się czuje”. Opóźnienie włączenia terapii może wynikać ze strachu przed zaburzeniami w sferze seksualnej i obawą przed braniem leków do końca życia. U pacjentów w trakcie terapii docelową wartością ciśnienia powinno być obniżenie do 130/80mmHg lub poniżej – tłumaczy ekspert.

Sposobem na postawienie diagnozy jest wykonanie całodobowego pomiaru ciśnienia tętniczego za pomocą tak zwanego holtera ciśnieniowego, pozwala on na uzyskanie pomiarów w czasie snu. W rozpoznaniu nadciśnienia, zwłaszcza wtórnego, pomocne są również badania obrazowe. Pacjenta kieruje się na tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (RM).

Kardiolog wykonuje badanie echokardiograficzne, oceniając funkcję i anatomię serca. Może zalecić wykonanie dodatkowych badań w celu oceny uszkodzeń innych narządów.

SPRAWDŹ: KALENDARZ BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH

Przyczyny nadciśnienia tętniczego

Na wystąpienie tej przypadłości wpływają różne czynniki. U większości chorych pojawia się ono samoistnie. Ma to związek z predyspozycjami genetycznymi. Choroba może być również konsekwencją nieodpowiedniego trybu życia (prowadzącego do otyłości) i braku aktywności fizycznej.

Nadciśnieniu nie pomaga ponadto nadmierne spożywanie produktów słonych i alkoholu. Inne przyczyny nadciśnienia tętniczego to choroby nerek, tarczycy, przytarczyc oraz nadnerczy, a także naczyń krwionośnych. Chorobie sprzyja również uzależnienie od niektórych leków i substancji psychoaktywnych.

Najważniejsze czynniki ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego:

Występowanie chorób układu krążenia w rodzinie, zwłaszcza jeśli pojawiły się w młodym wieku
Siedzący tryb życia
Nieprawidłowa dieta
Nadwaga i otyłość
Tytoń
Nadużywanie alkoholu

WARTO WIEDZIEĆ: PROFILAKTYKA ONKOLOGICZNA

Nadciśnienie tętnicze – leczenie

Leczenie nadciśnienia to nie tylko wypisanie przez lekarza tabletek. Wprost przeciwnie. Jak podaje Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego – pierwszym i nieodzownym elementem terapii nadciśnienia tętniczego jest postępowanie niefarmakologiczne (polegające na modyfikacji stylu życia).

U większości pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, obok zmian stylu życia, konieczne jest także zastosowanie leczenia farmakologicznego.

– Lekarz w doborze terapii ma bardzo duży wachlarz możliwości – obecnie terapię zaczyna się przynajmniej dwoma lekami. Mogą to być oddzielne preparaty, dzięki temu pacjent łatwiej może dobrać optymalne dla siebie dawki i razie potrzeby podwoić dawkę konkretnego leku. Dobrym rozwiązaniem dla bardziej zapominalskich mogą być leki złożone, które stanowią połączenie kilku leków w jednej tabletce. Skojarzenie kilku leków w mniejszych dawkach jest bardziej skuteczne niż maksymalna dawka jednego leku – wyjaśnia dr Katarzyna Czarnecka, kardiolog Grupa American Heart of Poland.

I dodaje:

– Nie istnieje jeden konkretny lek idealny u wszystkich pacjentów, wiele czynników wpływa na odpowiedni dobór terapii. Część leków nie można stosować u kobiet w wieku rozrodczym, inne wpływają niekorzystnie na przebieg chorób towarzyszących takich jak dna moczanowa, astma oskrzelowa, bradyarytmie, niewydolność serca lub chorobę nerek. W doborze leczenia pod uwagę bierze się wiek, płeć, wykonywaną pracę, a także preferencje pacjenta.

Nadciśnienie: co możemy zrobić, żeby wpłynąć pozytywnie na leczenie?

Najważniejsze wskazówki dotyczące przeciwdziałania i leczenia nadciśnienia to:

ściśle stosować się do zaleceń lekarskich, a zatem nie odstawiać leków na własną rękę,
wprowadzić zmiany w swoim stylu życia, zaczynając od ograniczenia soli i tłuszczu w diecie.

– Warto ograniczyć spożywanie soli, w tym miejscu trzeba sobie uzmysłowić, że sól jest nie tylko w solniczce, ale przede wszystkim w przetworzonej żywności, konserwantach, fast foodach itp., ograniczyć picie alkoholu i słodkich napojów, w diecie sięgać po dużą ilość warzyw i owoców, ograniczać spożycie czerwonego mięsa, zadbać o szczupłą sylwetkę, regularnie uprawiać sport i rzucić palenie papierosów – radzi dr Czarnecka.

Wczesne wykrycie i skuteczna terapia chronią przed rozwinięciem się powikłań narządowych, zmniejszają ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu oraz wystąpienia arytmii, w tym migotania przedsionków.

Nieleczone nadciśnienie tętnicze wpływa na uszkodzenie mózgu. Minizawały, mikrokrwawienia oraz zaniki mózgowe, powodują otępienie i mogą doprowadzić do udaru mózgu. Uszkodzeniu ulegają także naczynka w kłębuszkach nerkowych skutkując rozwinięciem się choroby nerek.

Niekorzystnym zmianom ulega również mięsień sercowy, jego duże obciążenie powoduje przerost mięśniówki, a to w efekcie prowadzi do niewydolności serca.

źródło: materiały prasowe; www.zdrowie.pap.pl

PRZEJDŹ DO: ZDROWIE