Leczenie onkologiczne może pogarszać funkcje rozrodcze, a w konsekwencji prowadzić nawet do niepłodności. Stopień uszkodzenia gonad (jajników lub jąder) jest uzależniony od typu danego nowotworu, wieku Pacjenta w chwili rozpoznania choroby oraz rodzaju i intensywności leczenia.

Z pomocą przychodzi oncofertility (onkopłodność) – nowy obszar medycyny łączący badania onkologiczne oraz reprodukcyjne. Nadrzędnym celem oncofertility jest zabezpieczenie płodności Pacjentów w obliczu choroby nowotworowej oraz pomoc osobom poddawanym terapii onkologicznej w zachowaniu możliwości posiadania potomstwa.

Onkopłodność opiera się na podjęciu świadomych działań (przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego) zmierzających do zabezpieczenia płodności u osoby chorej na raka. Umożliwia to zajście w ciąże po zakończeniu terapii.

1 czerwca 2024 roku wejdzie w życie nowy rządowy program dotyczący refundacji leczenia niepłodności za pomocą technik zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro).  Ze wsparcia finansowego będą mogły również skorzystać osoby, u których zdiagnozowano chorobę nowotworową (oncofertility).

Poniżej prezentujemy informacje dotyczące możliwości zabezpieczenia płodności u chorych na raka. w -Polsce. Artykuł przy wsparciu merytorycznym ekspertów firmy ARCID – wiodącego dystrybutora odczynników i mediów stosowanych w Technikach Rozrodu Wspomaganego.

CZYTAJ WIĘCEJ: PROGRAM IN VITRO W POLSCE

Oncofertility – zabezpieczenie płodności u chorych na raka

Rozpoznanie nowotworu jest dla każdego chorego oraz jego rodziny trudnym przeżyciem. W tym momencie wszystkie dotychczasowe plany życiowe, w tym rozrodcze, wydają się często mało istotne. Większość chorych po zakończeniu leczenia onkologicznego wraca jednak do normalnego życia, dlatego o planach rozrodczych warto pomyśleć jak najwcześniej.

Utrata płodności u chorych na raka może mieć charakter czasowy lub trwały. U kobiet usunięcie narządów rodnych lub zastosowanie radioterapii na okolicę miednicy powoduje trwałą niepłodność, natomiast niektóre leki przeciwnowotworowe mogą – zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn – trwale lub przejściowo zahamować czynność gonad.

Oncofertility to nowa gałąź medycyny, która łączy onkologię z medycyną rozrodu. Oncofertility oferuje możliwość zachowania płodności pacjentom poddawanym terapii przeciwnowotworowej. W 2015 roku została uznana w USA za odrębną specjalizację medyczną.

Zdaniem ekspertów zajmujących się obszarem oncofertility, niewielkie odroczenie rozpoczęcia lecze­nia onkologicznego w celu zmniejszenia ryzyka nie­płodności nie pogarsza wyników leczenia, a ewen­tualna przyszła ciąża nie zwiększa ryzyka nawrotu nowotworu.

Warto podkreślić, że współczesna medycyna dysponuje różnymi sposobami zwiększającymi możliwość zachowania płodności po leczeniu onko­logicznym. Co istotne, zabezpieczenie płodności u Pacjentów onkologicznych, określane terminem oncofertility, jest możliwe zarówno u kobiet, jak i mężczyzn.

Pacjentki, które zdecydują się na zachowanie płodności, mają do wyboru trzy możliwości terapeutyczne (chyba, że istnieją przeciwwskazania do którejś z metod):

  • Zamrożenie komórek jajowych (oocytów)
  • Zamrożenie jajnika
  • Zamrożenie zarodków

Mężczyźni, którzy zdecydują się na zachowanie płodności, mają do wyboru trzy możliwości terapeutyczne:

  • Zamrożenie nasienia.
  • Zamrożenie tkanki jądra.
  • Zamrożenie zarodków.

PRZEDŹ DO: WPŁYW CHEMIOTERAPII NA UKŁAD ROZRODCZY

Projekt oncofertility (onkopłodność)

Celem projektu Oncofertility jest zapewnienie bezpłatnej konsultacji na temat technik zachowania płodności przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego pacjentom zgłaszającym chęć posiadania potomstwa w przyszłości oraz przekazanie wiedzy na temat technik wspomaganego rozrodu po zakończeniu leczenia.

Pacjenci chorzy na nowotwory złośliwe są zazwyczaj zainteresowani przedyskutowaniem opcji zachowania płodności, dlatego lekarze powinni informować o możliwości utraty płodności przed rozpoczęciem leczenia oraz o możliwych opcjach jej zachowania.

Podstawą powodzenia projektu Oncofertility jest edukacja przedstawicieli środowiska medycznego (lekarzy, pielęgniarek, położnych), którzy mają kontakt z osobami w wieku rozrodczym w trakcie leczenia onkologicznego.

Docelowo, w każdym ośrodku biorącym udział w programie Polskiej Ligii Walki z Rakiem będzie wyznaczona jedna osoba (opiekun), najczęściej pielęgniarka lub położna środowiskowa, dedykowana chorym w wieku rozrodczym, która przejdzie specjalistyczne szkolenie z zakresu oncofertility.

W razie potrzeby opiekun poinformuje Pacjenta o ryzyku ograniczenia funkcji rozrodczych związanych z planowaną terapią oraz przedstawi możliwości zastosowania technik zachowania płodności.

Oncofertility – Infolinia Zachowania Płodności

Fundacja Polska Liga Walki z Rakiem w ramach projektu Oncofertility uruchomiła Infolinię Zachowania Płodności. Infolinia działa we wtorki i czwartki w godzinach 17:00 – 19:00 pod numerem tel. 793 555 238.

Bezpłatnych informacji na temat możliwości posiadania potomstwa oraz zachowania płodności u pacjentów onkologicznych w ramach Infolinii Zachowania Płodności udzielają dr Milena Lachowicz oraz mgr inż. Katarzyna Barańska.

ZAJRZYJ RÓWNIEŻ: INFOLINIA ONKOLOGICZNA

Onkopłodność – fundacja Rak’n’Roll

Nowotwory są jedną z najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych. Szczęśliwie, postęp medycyny pozwala coraz skuteczniej je leczyć i zapobiegać ich skutkom. Niestety, w wyniku części terapii onkologicznych następuje czasowa, bądź całkowita niepłodność ozdrowieńców.

Obecnie istnieje kilka potwierdzonych klinicznie sposobów zabezpieczenia płodności zarówno u kobiet, mężczyzn, jak i dzieci, co daje pacjentom nadzieję na posiadanie własnego potomstwa w przyszłości. Obserwujemy jednak problem z dostępnością wiedzy na ten temat. Dotyczy to zarówno transferu wiedzy od lekarzy do zagrożonych pacjentów, jak i pacjentów w ogólności.

Fundacja Rak’n’Roll. Wygraj Życie! postanowiła podjąć temat tzw. Oncofertility.

Na początek chcemy odkodować ten termin, używając bardziej przystępnego określenia: „ONKOPŁODNOŚĆ”. W ramach Programu stworzymy rzetelną bazę informacji dla pacjentów, podpowiemy gotowe rozwiązania, dzięki którym będą mogli w krótkim czasie zabezpieczyć swoją prokreacyjną przyszłość – czytamy na stronie onkoplodnosc.pl.

PRZEJDŹ DO: CHOROBA NOWOTWOROWA W CIĄŻY