Rak jelita grubego jest jednym z najczęściej rozpoznawanych nowotworów złośliwych w Polsce. Podstawę leczenia nowotworu stanowi zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu guza wraz z otaczającą go tkanką. Szczegółowa metoda postępowania jest wybierana indywidualnie dla każdego pacjenta – na podstawie zaawansowania choroby, przebytych operacji czy chorób współistniejących.
Nowością na tym polu są operacje w asyście robota chirurgicznego, które pozwalają oszczędzić powłoki brzuszne. Od sierpnia 2023 roku operacje robotyczne z powodu raka jelita grubego są refundowane przez NFZ, co znacząco poprawiło dostępność świadczeń zdrowotnych z użyciem robota chirurgicznego. Jednocześnie wzrosło zainteresowanie tą formą leczenia oraz pojawiło się wiele pytań i wątpliwości. O wyjaśnienie najważniejszych z nich poprosiliśmy lek. Macieja Nowaka, chirurga ogólnego ze Szpitala św. Wincentego LUX MED Onkologia, Centrum Chirurgii Robotycznej Grupy LUX MED.
W LUX MED Onkologia operacje robotyczne raka jelita grubego realizowane są w ramach leczenia onkologicznego finansowanego przez NFZ. Pacjenci zainteresowani zabiegiem mogą kontaktować się bezpośrednio z Koordynatorką Leczenia Raka Jelita Grubego pod numerem telefonu 609 097 430, od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-15:00.
Lek. Maciej Nowak – operacje robotyczne w raku jelita grubego
Panie Doktorze, ostatnie lata przyniosły postęp w leczeniu nowotworów jelita grubego. Czy na polu chirurgii onkologicznej również możemy upatrywać rozwoju w tej dziedzinie?
– Tak, pojawienie się chirurgii w asyście robota chirurgicznego, popularnie zwanej chirurgią robotyczną, jest zdecydowanie ważnym momentem w historii tej dziedziny medycyny. Od czasu wprowadzenia i później upowszechnienia się laparoskopii nie było tak istotnej zmiany w procesie operacyjnego leczenia chorych na nowotwory.
Szczególnie głośno mówi się o możliwościach i zaletach wynikających z operacji robotycznych w leczeniu nowotworów. Czy zabiegi w asyście robota stosuje się u chorych na raka jelita grubego?
– Tak. Operacje z powodu raka jelita grubego (czyli okrężnicy i odbytnicy) są możliwe do wykonania w sposób robotyczny i od sierpnia 2023 roku są refundowane przez polskiego płatnika czyli NFZ. Taka refundacja, poprzedzona jak zawsze odpowiednimi analizami medycznymi i ekonomicznymi, jest po pierwsze dowodem na uznanie tej metody za sprawdzony standard leczenia, a po drugie daje możliwość jej upowszechnienia się w polskich szpitalach.
Z jakimi korzyściami dla Pacjenta chorującego na raka jelita grubego łączy się operacja wykonana w sposób robotyczny?
– Są to zalety typowe dla wszystkich zabiegów małoinwazyjnych, czyli: krótszy czas hospitalizacji, mniejszy uraz operacyjny, szybszy powrót do normalnego funkcjonowania i odżywiania drogą doustną, mniejsze ryzyko niektórych powikłań.
Ważną zaletą zabiegów w asyście robota – w porównaniu do laparoskopii – jest rzadsza potrzeba konwersji, czyli zmiany metody na klasyczną w trakcie trwania operacji.
A czy operacja w asyście robota zapewnia większą szansę na zachowanie zwieraczy i uniknięcie trwałej stomii?
– W przypadku bardzo nisko położonych guzów odbytnicy (czyli blisko zwieraczy) operacja w asyście robota czasami umożliwia wykonanie zespolenia i zaoszczędzenia zwieraczy. Wynika to z dokładności i precyzji, które są niewątpliwie zwiększone w pewnych obszarach anatomicznych podczas operacji robotycznej w porównaniu do laparoskopowej czy klasycznej. Należy jednak pamiętać, że mimo całego postępu w medycynie, nie zawsze udaje się osiągnąć efekt, którego oczekujemy wspólnie jako lekarze i pacjenci, co wynika zazwyczaj z zaawansowania choroby nowotworowej i/lub niekorzystnej lokalizacji choroby.
Wspomniał Pan Doktor o zaletach, a jakie warunki medyczne należy spełnić, aby zakwalifikować się do tej procedury?
– Według wytycznych MZ i NFZ wskazaniem jest nowotwór złośliwy jelita grubego w stadiach I-III, czyli w zaawansowaniu regionalnym, bez przerzutów odległych. Jest to oceniane na podstawie przede wszystkim kolonoskopii z pobraniem wycinka z guza do badania histopatologicznego oraz badań obrazowych, takich jak tomografia komputerowa czy dodatkowo rezonans magnetyczny w przypadku guzów odbytnicy.
Leczenie nowotworów w Polsce jest rozproszone, prowadzi je wiele placówek. Na co powinien zwrócić uwagę Pacjent z rakiem jelita grubego, szukając optymalnego ośrodka leczenia?
– Trendem światowym jest centralizowanie leczenia operacyjnego chorób nowotworowych, aby maksymalnie wykorzystywać możliwości wyspecjalizowanych ośrodków. Na obecnym etapie medycyny, przy często skomplikowanym i zaawansowanym leczeniu wielospecjalistycznym, trudno jest osiągnąć odpowiedni poziom, robiąc coś rzadko i nie mając odpowiedniego doświadczenia i zaplecza.
MZ i NFZ od jakiegoś czasu udostępniają w internecie listy ośrodków onkologicznych z wykazem liczby wykonanych procedur w danych chorobach, co niewątpliwie jest pewnym drogowskazem dla chorych przy podjęciu decyzji o wyborze placówki medycznej.
A jak wygląda proces kwalifikacji do operacji robotycznej w ramach NFZ w LUX MED Onkologia, gdzie otacza Pan opieką swoich pacjentów?
– Kwalifikacja do zabiegów odbywa się poprzez Poradnię Chirurgii Onkologicznej (wymagane jest skierowanie) lub z kartą DILO. Można umówić się w rejestracji w placówkach LUX MED Onkologia lub przez infolinię: 22 430 87 00. Pacjentów z rozpoznaniem raka jelita grubego ze skierowaniem do poradni chirurgii onkologicznej zapraszamy do kontaktu bezpośrednio z Koordynatorą Leczenia Raka Jelita Grubego pod numerem: 609 097 430.
Czy pacjent powinien się jakoś specjalnie przygotować do operacji robotycznej?
– Przygotowanie do operacji robotycznej nie odbiega od przygotowania do innych operacji onkologicznych. Ważne jest odpowiednie odżywianie, czasami konieczne jest stosowanie leczenia żywieniowego, zazwyczaj w formie doustnych płynnych preparatów żywieniowych. Istotna jest również aktywność fizyczna, oczywiście dostosowana do stanu ogólnego, wieku i chorób współistniejących. Są to zalecenia określane obecnie jako prehabilitacja – wspomniane przeze mnie oczywiście w sposób bardzo skrócony, gdyż ta tematyka jest bardzo szeroka, a zalecenia są zawsze indywidualne.
Jakie są zalecenia po operacji robotycznej, jak wygląda dalsze postepowanie? Czy Państwa ośrodek oferuje również leczenie uzupełniające?
– Tak, jesteśmy pełnoprofilowym ośrodkiem onkologicznym i zapewniamy pełen zakres leczenia dla większości chorób nowotworowych. LUX MED Onkologia posiada status placówki wyspecjalizowanej narządowo tzn. Colorectal Cancer Unit (rak jelita grubego) i Breast Cancer Unit (rak piersi), co świadczy o prowadzeniu leczenia na wysokim poziomie i dużym doświadczeniu.
Zalecenia po operacji onkologicznej zależą od stopnia zaawansowania choroby (określanego m.in. na podstawie pooperacyjnego badania histopatologicznego), a nie od metody leczenia operacyjnego. W przypadku nowotworów przewodu pokarmowego, w tym raka jelita grubego, często konieczne jest dodatkowe leczenie pod postacią chemioterapii (prowadzone w naszych placówkach) i/lub radioterapii (prowadzone w ośrodkach współpracujących).
Dziękuję za rozmowę!
Partnerem publikacji jest LUX MED Onkologia – szpitale onkologiczne wyspecjalizowane w leczeniu nowotworów w ramach NFZ. Materiał promocyjny.
PRZEJDŹ DO: NOWOTWORY JELITA GRUBEGO
