Cytologia jest procedurą przesiewową w kierunku raka szyjki macicy. Sprawdza obecność komórek przedrakowych lub rakowych z tarczy i kanału szyjki macicy. Podczas rutynowej procedury komórki z szyjki macicy są delikatnie zdrapywane, a następnie badane pod kątem “nienormalnego wzrostu” – karcynogenezy. Procedurę przeprowadza się w gabinecie ginekologicznym. Może to być niekomfortowe badanie, ale zwykle nie powoduje żadnego bólu.
Kto powinien zrobić cytologię?
Większość kobiet powinna zacząć wizyty u ginekologa najpóźniej w wieku 21 lat, chyba że wcześniej zacznie współżycie lub wystąpią ku temu powody związane z zakażeniami i infekcjami. Badanie cytologiczne powinny być wykonywane co najmniej raz w roku. Kobiety z pewnymi predyspozycjami mogą potrzebować częstszych wizyt i badań. Dotyczy to najczęściej:
- Nosicielek HPV,
- Nosicielek HIV,
- Kobiet po chemioterapii,
- Kobiet z osłabionym układem odpornościowym.
HPV to wirus brodawczaka ludzkiego. Głównymi przyczynami raka szyjki macicy są HPV typu 16 i 18. Jeśli masz wirusa HPV, możesz mieć zwiększone ryzyko zachorowania na infekcje oraz w późniejszym etapie na raka szyjki macicy.
– Kobiety w wieku powyżej 65 lat z historią prawidłowych wyników cytologicznych mogą zmniejszyć częstotliwość wizyt oraz po ustaniu współżycia zaprzestać wykonywania cytologii – komentuje dla portalu zwrotnikraka.pl ginekolog z gabinetu ginekologicznego Blumedica Poznań.
Czy dziewica musi mieć zrobioną cytologię?
Większość przypadków raka szyjki macicy wynika z zakażenia wirusem HPV przenoszonym drogą płciową. Jednak nie wszystkie nowotwory szyjki macicy pochodzą z infekcji wirusowych. Z tego powodu zaleca się, aby wszystkie kobiety rozpoczęły badania przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy wymazem cytologicznym co 3 lata, począwszy od 21 roku życia w przypadku dziewczyn, które nie rozpoczęły współżycia.
Cytologia w ciąży
W większości przypadków cytologię można bezpiecznie wykonać w pierwszych 24 tygodniach ciąży. Po tym czasie badanie może być bardziej bolesne. Natomiast po urodzeniu warto poczekać do 12 tygodni, aby zwiększyć dokładność wyników.
Jak często wykonywać cytologię?
Częstotliwość badań cytologicznych zależy od różnych czynników, w tym wieku i ryzyka.
| Wiek | Częstotliwość cytologii |
|---|---|
| <21 lat, brak aktywności seksualnej, nie są znane czynniki ryzyka | co trzy lata |
| <21 lat, aktywna seksualnie | co 3 lata |
| 21-29 | co 3 lata |
| 30-65 | co 3-5 lat, jeśli wyniki badania cytologicznego i testu HPV są ujemne |
| 65 lat i więcej | może już nie potrzebować testów cytologicznych, warto skonsultować się ze swoim ginekologiem |
Jak przygotować się do badania cytologicznego?
- Najlepiej na badanie nie umawiać się w czasie menstruacji, ani zaraz przed czy od razu po. Najlepiej w środku cyklu.
- Unikaj współżycia lub stosowania produktów plemnikobójczych na dzień przed badaniem.
- Zrelaksuj się. Weź głęboki oddech i staraj się zachować spokój. Stres może wpłynąć na napięcie mięśni macicy co wpłynie na komfort badania.
Jeśli będziesz miesiączkować w dniu cytologii, lekarz może zmienić termin badania, ponieważ wyniki mogą być mniej dokładne.
Jak wygląda badanie cytologiczne?
Podczas badania pacjentka siedzi na fotelu ginekologicznym w odpowiedniej pozycji z uniesionymi nogami. Lekarz powoli umieszcza w pochwie wziernik. Jest to najczęściej plastikowe urządzenie przypominający w działaniu lewarek. Wziernik utrzymuje otwarte ściany pochwy i zapewnia dostęp do szyjki macicy. Wtedy lekarz delikatnymi ruchami zeskrobuje małą próbkę komórek z szyjki macicy. Lekarz może pobrać tę próbkę na kilka sposobów. Niektórzy używają narzędzia zwanego łopatką, niektórzy używają szpatułki i pędzelka. Większość kobiet odczuwa lekki dyskomfort podczas krótkiego skrobania.
Próbka komórek z szyjki macicy zostanie zachowana i wysłana do laboratorium w celu przebadania na obecność nieprawidłowych komórek.
Po badaniu można również zaobserwować bardzo lekkie krwawienia z pochwy. Należy poinformować lekarza jeśli będą się utrzymywać.
Co oznaczają wyniki badania cytologicznego?
Istnieją dwa możliwe wyniki z cytologii: normalne lub nieprawidłowe.
Normalny wynik cytologii
Jeśli wyniki są prawidłowe, oznacza to, że nie zidentyfikowano żadnych nieprawidłowych komórek. Normalne wyniki są czasami określane jako ujemne. Jeśli twoje wyniki są prawidłowe, prawdopodobnie nie będziesz potrzebowała cytologii przez następne trzy lata.
Nieprawidłowy wynik cytologii
Jeśli wyniki cytologii są nieprawidłowe nie oznacza to, że masz raka. Oznacza to po prostu, że na szyjce macicy znajdują się nieprawidłowe komórki, z których niektóre mogą mieć podwyższone ryzyko. Zgodnie z klasyfikacją cytologiczną wg systemu Bethesda i jego modyfikacją z 2001 roku nieprawidłowości komórek nabłonka płaskiego odpowiadające stanom przedrakowym zostały podzielone na:
Atypowe komórki płaskonabłonkowe ASC
– o nieokreślonym znaczeniu – ASC-US,
– nie można wykluczyć HSIL – ASC-H,
Zmiany śródnabłonkowe małego stopnia LSIL
Zmiany śródnabłonkowe dużego stopnia HSIL
Zgodnie z klasyfikacją i definicją WHO, wewnątrznabłonkowa neoplazja szyjki macicy to zmiany ograniczone do nabłonka, z których potencjalnie może rozwinąć się płaskonabłonkowy rak inwazyjny. Zmiany te, dawniej określane terminami dysplazja i rak przedinwazyjny, dzisiaj bardziej szczegółowo opisuje się akronimami CIN i SIL (18, 19).
- CIN1 (dysplazja małego stopnia)
- CIN2 (dysplazja średniego stopnia)
- CIN3 (dysplazja dużego stopnia)
W zależności od wyników testu lekarz może zalecić zwiększenie częstotliwości badań cytologicznych lub dokładniejsze obejrzenie tkanki szyjki macicy za pomocą kolposkopii. Podczas badania kolposkopowego lekarz będzie używał światła i powiększenia, aby lepiej przyjrzeć się szyjce macicy.
Jak dokładne są wyniki cytologii?
Badania cytologiczne są bardzo dokładne, a regularne wykonywanie zmniejszają częstość występowania raka szyjki macicy i śmiertelność o 80 procent. To krótkie i bezbolesne badanie może uratować życie.
Czy w cytologii wyjdzie HPV?
Głównym celem badania cytologicznego jest identyfikacja zmian komórkowych w szyjce macicy, które mogą być spowodowane wirusem HPV. Cytologia służy wczesnemu wykryciu komórek raka szyjki macicy dzięki czemu leczenie może rozpocząć się zanim pojawi się większy problemem. Możliwe jest jednak wykonanie specjalnego wymazu na obecność wirusa HPV.
Czy cytologia wykrywa choroby weneryczne?
Cytologia nie wykrywa innych chorób przenoszonych drogą płciową.
Histerektomia, a cytologia
Jeśli twoja histerektomia została wykonana z powodu stanu niezłośliwego, takiego jak mięśniaki macicy, możesz być w stanie przerwać rutynowe badania cytologiczne. Jeśli histerektomia dotyczyła stanu przedrakowego lub nowotworowego szyjki macicy, lekarz może zalecić kontynuację rutynowych badań cytologicznych.
Cytologia w starszym wieku
Lekarze zasadniczo zgadzają się, że kobiety mogą rozważyć przerwanie rutynowych badań cytologicznych w wieku 65 lat, jeśli wcześniejsze badania na raka szyjki macicy były negatywne.
Ryzyko badania cytologicznego
Cytologia jest bezpiecznym sposobem wykrywania raka szyjki macicy jednak nie jest niezawodny. Wiele czynników może wpłynąć na zafałszowanie wyników.
Wynik fałszywie ujemny nie oznacza, że popełniono błąd. Do czynników, które mogą powodować wynik fałszywie ujemny należą:
- Mała liczba nieprawidłowych komórek
- Komórki krwi lub komórki zapalne
Dlatego tak ważne jest regularne badanie.
Kalendarz badań kobiecych
| Badanie: | Od 21 do 39 lat | 40 do 49 lat |
|---|---|---|
| cytologia | pierwsze badanie w wieku 21 lat, a następnie co 3 lata | co 3 lata |
| samobadanie piersi | comiesięczne samodzielne badanie po ukończeniu 20 lat | corocznie przez lekarza; comiesięczne samodzielne badanie |
| mammografia | omówić z lekarzem | co 2 lata |
| test gęstości kości | omówić z lekarzem | omówić z lekarzem |
| kolonoskopia | omówić z lekarzem | omówić z lekarzem |
| Badanie: | 50-65 lat | 65 lat i więcej |
|---|---|---|
| cytologia | co 5 lat, | porozmawiać z lekarzem o częstotliwości badań |
| samobadanie piersi | corocznie przez lekarza; comiesięczne samodzielne | corocznie przez lekarza;comiesięczne samodzielne |
| mammografia | raz w roku | 65-74: raz w roku; 75 lat i więcej: porozmawiać z lekarzem |
| test gęstości kości | omówić z lekarzem | co najmniej jedno badanie, które posłuży jako punkt odniesienia |
| kolonoskopia | pierwsze badanie w wieku 50, a następnie co 10 lat | co 10 lat |
Sprawdź również: NOWOTWORY GINEKOLOGICZNE
Brawo, dużo materiału do badania, 100% skuteczności, szczoteczka do cytologii ma same zalety (dla badaczy). Nikt jakoś nie wspomina o konsekwencjach dla pacjentki. Podrażnienie szyjki macicy, krwawienie, infekcja, osłabienie i ból. W trakcie badania bólu nie czuć, ból przyjdzie później, kiedy podrażniona szyjka macicy spuchnie. A po patyczku z wacikiem żadnych konsekwencji. Tyle tylko, że badacz cytolog musi się bardziej wysilić, żeby coś zobaczyć. Co z tego, że na szczoteczce ma więcej materiału. Jak jest ślepy to i tak nic nie znajdzie. A czego szuka? Komórek rakowych. A skąd się biorą? Z infekcji HPV. A infekcja skąd się bierze? Z podrażnień delikatnej struktury komórkowej na szyjce macicy. Jeżeli na pierwszym badaniu szczoteczką byłaś zdrowa, to na drugim możesz już nie być. A po patyczku z wacikiem pacjentka czuje się dobrze i nie krwawi z szyjki macicy.… Czytaj więcej »
Czyli można przed badaniem wybrać sobie czy chcemy szczoteczkę czy patyczek?
Nie, nie można sobie wybrać, bo pobieranie cytologii patyczkiem jest błędem w sztuce, a wszystko co wypisuje pani Veronika jest bzdurą.
„Z infekcji HPV. A infekcja skąd się bierze? Z podrażnień delikatnej struktury komórkowej na szyjce macicy.” BZDURA
HPV powoduje wirus roznoszony płciowo, mechaniczne podrażnienie szczoteczką nie spowoduje raka
skąd takie bzdury dziewczyno wymyślasz to ja nie wiem…
Może mi ktoś odpowiedzieć na pytanie! Dziś miałam badanie cytologiczne i lekarze powiedział że jest cytologia na 553 co to oznacza bo nic mi więcej nie powiedział
Witam, mam pytanko. Moja mama w listopadzie była u ginekologa i robiona miała cytologię i wyszła Ok. Teraz tydzień temu była i lekarz mówił
Ze nie jest dobrze i cos się dzieje złego. Dziś mama była prywatnie u ginekologa i ten stwierdził ze są guzki na szyjce czy to może oznaczać najgorsze ? Mama miała z 10 lat temu zakładana siatkę na podciągnięcie macicy i ta się znowu oberwla i zaczęła gnić itp czy to może być przyczyna? Proszę o pomoc