Choroba nowotworowa jest skrajnie demokratyczna – może spotkać każdego, niezależnie od wieku, płci czy miejsca zamieszkania. Nie wyłącza spod swojego wpływu nikogo, także zdrowych. A ponieważ jest naszą wspólną sprawą, a nie tylko technicznym problemem do rozwiązania, wymaga czegoś więcej niż specjalistycznych programów leczniczych i profilaktycznych.
W swojej „Polityce nowotworowej” wydanej nakładem Krytyki Politycznej Łukasz Andrzejewski proponuje coś, co wymyka się neoliberalnej wyobraźni nastawionej na skuteczność i zysk: wizję społeczeństwa równego i sprawiedliwego, w którym choroba nie jest karą, tylko motywuje zdrowych do działania na rzecz tych, którzy potrzebują pomocy. Wizję społeczeństwa, w którym zdrowych i chorych więcej łączy, niż dzieli.
Autor to przede wszystkim pacjent, zainteresowany szczegółami wybranych form terapii, ale również osoba silnie zaangażowana w zmianę sytuacji chorych. Łukasz Andrzejewski poznał chorobę nowotworową niemal na wszystkich jej poziomach: od kolejek w przychodniach i ambulatoriach, przez szpitalne oddziały, aż po fundacje i stowarzyszenia – tak powstała Polityka nowotworowa.
Co przedstawia książka Polityka Nowotworowa?
– Wiem, że pacjentom jest potrzebne nie tylko specjalistyczne wsparcie, ale też zrozumienie w kwestiach pozamedycznych. Choć wychodząc ze szpitala, nie przestajemy być pacjentami, to w Polsce nikt z odpowiedzialnych za ochronę zdrowia nie zajmuje się specjalnie wpływem choroby nowotworowej na pozaszpitalne życie pacjentów, nie interesuje się ich powrotem do pracy czy szkoły. Rynkowe podejście do leczenia tak złożonej nie tylko medycznie, ale również społecznie obciążonej choroby powoduje, że wraz z opuszczeniem szpitala czy poradni pacjent przestaje istnieć jako podmiot opieki medycznej, stając się już tylko elementem statystyk.
Polityka nowotworowa ma formułę pamiętnika, ale dużo w niej odniesień do obecnej sytuacji politycznej w Polsce oraz wielu publikacji związanych z tematem. Autor kładzie duży nacisk na zdefiniowanie – jego zdaniem – słusznej polityki nowotworowej, bez której w Polsce w pełni skuteczne leczenie chorób nowotworowych nie jest możliwe. Jest to rodzaj wspomnienia połączonego z krytyczną refleksją, która stanowi próbę odpowiedzi na polityczne wyzwanie, jakim jest choroba nowotworowa.
Polityka Nowotworowa zawiera wiele opisów sytuacji pacjentów onkologicznych, a także opisów materiałów dotyczących tych pacjentów – filmów, akcji społecznych, książek. Wszystko to opatrzone jest subiektywnym komentarzem autora.
Inaczej niż w przypadku dokumentów typu raport Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, autor nie chce koncentrować się wyłącznie na statystykach wyleczeń i parametrach medycznych. Poradnik praktyczno-teoretyczny to zestaw idei i podstawa projektu polityki nowotworowej, która zdaniem autora powinna być próbą radykalnej zmiany sposobu postrzegania raka, z akcentem postawionym na wysiłek, który jest wspólnym mianownikiem dla całego leczenia i życia w chorobie nowotworowej pacjentów oraz ich bliskich.
Najważniejszą przyczyną powstania tej krótkiej książki jest pilna potrzeba zwrócenia uwagi na sprawy pacjentów w całej złożoności onkologicznego mikrokosmosu. (…) Sytuację pacjentów onkologicznych i w ogóle ludzi chorych w Polsce oceniam jako wymagającą radykalnej zmiany. Chciałbym, aby ta książka stała się impulsem (zapewne jednym z wielu) do wprowadzenia niezbędnych korekt w polskiej ochronie zdrowia i, szerzej, całej polityce społecznej, zarówno na poziomie praktyki, jak i wyobraźni politycznej.
POLITYKA NOWOTWOROWA,
pamiętnik praktyczno-teoretyczny
Wydawnictwo Krytyki Politycznej
Warszawa 2012
Łukasz Andrzejewski (1986) – filozof, kończy doktorat w Instytucie Filozofii UWr. Od stycznia 2009 roku zmagał się z chorobą nowotworową, jednocześnie działając na rzecz zmiany publicznego wizerunku tej choroby. Członek zespołu Krytyki Politycznej.
