Leczenie uzależnienia od tytoniu obejmuje metody niefarmakologiczne oraz farmakologiczne (stosowanie leków). Najlepsze efekty przynosi postępowanie kompleksowe. Warto pamiętać, że przeciętny palacz żyje 13-15 lat krócej niż osoby niepalące, a ponad połowa osób uzależnionych od tytoniu umiera z powodu schorzeń spowodowanych nałogiem np. raka płuca. Każdego roku w Polsce z powodu chorób wywołanych paleniem tytoniu umiera blisko 85 000 ludzi.

Zmniejszenie ryzyka zachorowania na nowotwór złośliwy płuca obserwuje się już po kilku latach od niepalenia. Według brytyjskich badaczy, rzucenie palenia w wieku 60 lat daje zysk dodatkowych 3 lat życia. Zaprzestanie palenia w wieku 50 lat, pozwala żyć średnio 9 lat dłużej.

Poniższy artykuł zawiera wskazówki dotyczące leczenia uzależnienia od tytoniu oraz porady jak rzucić palenie papierosów.

Jak rzucić palenie papierosów – metody niefarmakologiczne

Szacuje się, że niefarmakologiczne metody leczenia uzależnienia od tytoniu przynoszą efekt u 7-20% palaczy uzależnionych od tytoniu.

Niefarmakologiczne metody leczenia uzależnienia od tytoniu obejmują:

  • edukację – specjalistyczne konsultacje telefoniczne, broszury edukacyjne, dedykowane stron internetowe
  • terapię behawioralną – polega na krótki osobistych konsultacjach, obejmuje sposoby eliminujące bodźce protytoniowe oraz techniki relaksacyjne i motywacyjne
  • wizyty i poradnictwo w gabinecie lekarskim – np wizyta u lekarza rodzinnego. Amerykanie proponują, aby jako wstęp do leczenia uzależnienia od tytoniu przedstawiciel ochrony zdrowia (np. lekarz), który wspiera osobę walczącą z nałogiem zastosował algorytm 5A (Ask, Advice, Assess, Assist, Arrange – zapytaj, doradź, oceń, pomóż, zorganizuj kolejne spotkanie).

 
ZOBACZ: PALENIE TYTONIU – CZYNNIK RAKOTWÓRCZY

Leczenie uzależnienia od tytoniu – metody farmakologiczne

Metody farmakologiczne leczenia uzależnienia od tytoniu obejmują stosowanie leków. W pierwszej linii działania mającego na celu rzucenie palenia stosuje się tzw. nikotynową terapię zastępczą (NTZ). Obejmuje ona gumę do żucia, plastry przezskórne, tabletki do ssania, inhalacje oraz stosowanie bupropionu i warenikliny.

  • Bupropion to lek przeciwdepresyjny, który hamuje postsynaptyczny wychwyt dopaminy i noradrenaliny, przez co zwiększa ich stężenie oraz zmniejsza uczucie przyjemności po nikotynie. Bupropion łagodzi objawy spadku nastroju u osób walczących z nałogiem oraz zmniejsza przybieranie masy ciała wynikające z odstawienia nikotyny.
  • Wareniklina to częściowy antagonista receptorów nikotynowych acetylocholinowych typu alfa4beta2, który wykazuje działanie antygonistyczne w obecności nikotyny. Działanie substanic prowadzi do zmniejszenie głodu nikotynowego, osłabia chęć wycofanie się z abstynecji u osób rzucających palenie oraz niweluje „efekt nagrody” po zapaleniu.

Zdaniem ekspertów leczenie uzależnienia od tytoniu warto rozpoczynać od zastosowania dwóch preparatów należących do tzw. nikotynowej terapii zastępczej (NTZ). Jednym z nich powinien być plaster przezskórny, który pozwala n stałe utrzymanie stężenia nikotyny w organizmie. W razie nieskuteczności NTZ zaleca się dołączenie bupropionu. Warenikliny nie stosuje się razem z nikotynową terapią zastępcza ani z bupropionem.

W przypadku nieskuteczności pierwszej linii leczenia farmakologicznego, w celu rzucenia palenia możliwe jest zastosowanie drugiej linii leczenia uzależnienia od tytoniu, która opiera się na klonidynie lub nortryptylinie.

W ostatnich latach obserwujemy rosnącą popularność tzw. elektronicznych papierosów, które uważane są potocznie za mniej szkodliwe. Należy podkreślić, że obecnie brakuje wiarygodnych danych pochodzących z wieloletnich obserwacji pozwalających na ocenę ryzyka związanego z e-papierosami.

ZOBACZ: CZY E-PAPIEROSY POWODUJĄ RAKA