4 lutego 2020 roku została przyjęta Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020-2030. Dokument jest odpowiedzią na obecny i prognozowany wzrost zachorowań na choroby nowotworowe oraz wynikające z tego trendu skutki dla obywateli oraz systemu ochrony zdrowia. Celem Narodowej Strategii Onkologicznej jest obniżenie zachorowalności oraz umieralności na choroby nowotworowe, a także poprawa jakości opieki nad pacjentami onkologicznymi w Polsce.

Narodowa Strategia Onkologiczna (NSO) to wieloletni program, którego realizacja ma doprowadzić do wzrostu odsetka osób przeżywających 5 lat od zakończenia terapii onkologicznej, podniesienia jakości leczenia onkologicznego, a co za tym idzie szans pacjentów na wyjście z choroby nowotworowej oraz zmniejszenia zachorowalności na nowotwory w Polsce poprzez działania edukacyjne i regulacyjne.

– Strategie onkologiczne zostały wdrożone w wielu krajach m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Norwegii czy Szwajcarii. Doświadczenia tych państw wskazują, że przyjęcie narodowych strategii znacząco przyczynia się do poprawy wyników i zwiększenia efektywności leczenie, a przede wszystkim podniesienia jakości opieki nad pacjentem. Wierzymy, że realizacja powyższych zadań jest realnym zwrotem w kierunku tworzenie systemu ochrony zdrowia opartego na wartościach kluczowych dla pacjentów – tłumaczy prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, Przewodniczący Zespołu ds. Narodowej Strategii Onkologicznej przy Ministrze Zdrowia, odpowiedzialnego za opracowanie Strategii.

Narodowa Strategia Onkologiczna – cele

  • poprawa profilaktyki, wczesnego wykrywania, diagnostyki onkologicznej i terapii chorób nowotworowych;
  • obniżenie zachorowalności na raka w Polsce poprzez edukację zdrowotną, promocję zdrowia i profilaktykę, w tym kształtowanie świadomości prozdrowotnej i czujności onkologicznej;
  • poprawa i rozwój systemu opieki zdrowotnej przez koncentrację działań wokół chorego i jego potrzeb, ze szczególnym uwzględnieniem poprawy jakości życia chorych i ich rodzin. W ramach obszaru proponowane jest wprowadzenie Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO);
  • opracowanie i wdrożenie zmian organizacyjnych, które zapewnią chorym równy dostęp do koordynowanej i kompleksowej opieki onkologicznej;
  • zapewnienie pacjentom dostępu do wysokiej jakości świadczeń opieki zdrowotnej w obszarze onkologii, udzielanych zgodnie z aktualną wiedzą medyczną;
  • rozwój działalności szkoleniowej i edukacji w obszarze onkologii;
  • inwestycje w naukę i innowacje, rozwój badań naukowych mających na celu podniesienie efektywności oraz innowacyjności leczenia chorób nowotworowych na terenie naszego kraju.

– Narodowa Strategia Onkologiczna zawiera szereg bardzo konkretnych działań od edukacyjnych po regulacyjne. Działajmy w obszarze prewencji pierwotnej, edukacji, diagnostyce, rehabilitacji, a także ułatwień powrotu na rynek pracy czy wsparcia w pozyskaniu kredytów dla osób po zakończonym leczeniu – dodaje prof. Piotr Rutkowski.

Program wieloletni NARODOWA STRATEGIA ONKOLOGICZNA na lata 2020-2030 – pełen dokument (PDF)

Narodowa Strategia Onkologiczna

Założenia Narodowej Strategii Onkologicznej

Za wykonanie zadań Narodowej Strategii Onkologicznej odpowiedzialny minister zdrowia, a do każdego zadania został przypisany realizator. Strategia będzie finansowana z budżetu ministra zdrowia, a wydatki związane z realizacją zadań wynikających ze Strategii zostaną sfinansowane w ramach zwiększonych nakładów na ochronę zdrowia, wynikających z tzw. „ustawy 6%”.

Planowane nakłady z budżetu państwa na realizację działań przewidzianych w ramach Strategii w poszczególnych latach wynoszą:250,3 mln zł w 2020 r., 451,2 mln zł rocznie w latach 2021–2023 oraz 501,5 mln zł rocznie w latach 2024–2030.

– Należy podkreślić, że ze względu na charakter wielu działań oraz rozwój biologiczny nowotwór wymierne efekty działań wdrażanych w ramach Strategii będą widoczne dopiero w długiej perspektywie czasu. Należy również zaznaczyć, iż działania planowane w części dotyczącej prewencji pierwotnej nowotworów i edukacji społecznej będą miały również istotne znaczenie w prewencji innych chorób cywilizacyjnych – komentuje prof. Piotr Rutkowski.

System opieki onkologicznej w Polsce

W lutym 2018 roku Najwyższa Izba Kontroli opublikowała kompleksową analizę dotyczącą skuteczności leczenia nowotworów w Polsce. Z raportu przygotowanego przez NIK wynika, iż efektywność leczenia onkologicznego w Polsce jest gorsza niż w większości krajów Unii Europejskiej.

W naszym kraju funkcjonuje obecnie Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych (jego aktualna edycja obejmuje lata 2016-2024), ale jednocześnie powstały również inne koncepcje i opracowania dotyczące poprawy krajobrazu opieki onkologicznej w Polsce.

W 2014 roku środowisko onkologów przygotowało pierwszą wersję Strategii Walki z Rakiem w Polsce (tzw. Cancer Plan) na lata 2015 – 2024. Dokument obejmuje szeroki zakres zagadnień, począwszy od edukacji społecznej i zaleceń dotyczących profilaktyki chorób nowotworowych, poprzez rozwój nauki i badań nad rakiem, do postulatów związanych z poprawą efektywności leczenia.

Obecnie rozpoczęto pilotaż dotyczący wprowadzenia i finansowania w naszym kraju Krajowej Sieci Onkologicznej – z zamiarem jej wdrożenia na terenie całego kraju. Celem wdrożenia sieci jest usprawnienie leczenia raka poprzez lepszą koordynację działań i reorganizację systemu w całym kraju – według ujednoliconych zasad.

Narodowa Strategia Onkologiczna to kolejny dokument, który – tym razem z inicjatywy Prezydenta RP – ma na celu reformę oraz podniesienie jakości i skuteczności opieki onkologicznej w Polsce. Prezydencki projekt ustawy o Narodowej Strategii Onkologicznej został podpisany 8 stycznia 2019 roku w Warszawie.

W Polsce na przestrzeni 30 lat liczba zachorowań na nowotwory złośliwe wzrosła ponad dwukrotnie, a choroby onkologiczne są drugą najczęstszą przyczyną zgonów po chorobach układu krążenia, powodując 27% zgonów mężczyzn oraz 24% zgonów kobiet.

Wzrost zachorowalności i umieralności z powodu chorób nowotworowych wynika zarówno ze zjawiska starzenia się ludności, jak i z nasilonego narażenia populacji na czynniki rakotwórcze, w tym m.in. na czynniki związane ze stylem życia: paleniem papierosów, spożywaniem alkoholu, nieodpowiednią dietą i brakiem ruchu.

Przyjęcie Narodowej Strategii Onkologicznej ma na celu wyhamowanie wskaźników zachorowalności, jak i umieralności z powodu nowotworów złośliwych.

foto: Igor Smirnow/KPRP