1 kwietnia 2025 roku wejdzie w życie Krajowa Sieć Onkologiczna, a właściwie jej kolejny etap. Zadaniem KSO jest poprawa opieki nad pacjentami chorującymi na nowotwory w naszym kraju. Krajowa Sieć Onkologiczna stawia sobie jako cel wzrost efektywności dotyczącej: profilaktyki nowotworów, wczesnej diagnostyki, leczenia onkologicznego oraz rehabilitacji pacjentów onkologicznych.
W założeniu pomysłodawców KSO doprowadzić ma do tego, aby każdy pacjent z nowotworem, niezależnie od miejsca zamieszkania, miał zapewnione leczenie oparte o jednakowe standardy diagnostyczno-terapeutyczne, a leczenie przebiegało przy współpracy specjalistów z różnych dziedzin medycyny. Krajowa Sieć Onkologiczna będzie skupiała kilkaset specjalistycznych szpitali, które będą leczyły choroby nowotworowe.
KSO to jedna z najważniejszych inicjatyw Narodowej Strategii Onkologicznej, której łączny budżet na lata 2020-2030 wynosi 5,2 mld zł.
Szpitale, które spełniają kryteria kwalifikacyjne, utworzą wspomnianą Krajową Sieć Onkologiczną. Opiera się ona na trzystopniowym podziale szpitali w obrębie województw, gdzie ośrodki przypisane są do różnych poziomów w zależności od zakresu swojej działalności. Każda zakwalifikowana do sieci placówka to SOLO – Specjalistyczny Ośrodek Leczenia Onkologicznego o stopniu referencyjności I, II lub III.
Krajowa Sieć Onkologiczna
W obliczu alarmujących danych epidemiologicznych oraz wyzwań ekonomicznych dotyczących finansowania walki z nowotworami w Polsce, podjęto próbę reorganizacji systemu leczenia onkologicznego i utworzenia tzw. Krajowej Sieci Onkologicznej.
W marcu 2023 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda podpisał Ustawę o Krajowej Sieci Onkologicznej. Od tego czasu trwa wdrażanie nowego systemu, którego celem jest zapewnienie każdemu pacjentowi – niezależnie od miejsca zamieszkania – równego dostępu do koordynowanej i kompleksowej opieki onkologicznej.
Nowy model opieki opiera się na funkcji koordynatora onkologicznego, który poprowadzi Pacjenta „za rękę” przez proces leczenia i ma – przynajmniej w teorii – zapewnić dostęp do kompleksowej terapii w miejscu jego zamieszkania. Krajowa Sieć Onkologiczna sprawując nadzór nad szpitalami o niższej referencyjności wpłynie na wyrównanie dostępu do standardów leczenia oraz zapewni wzrost jego jakości.
Wykrywalność nowotworów na ich wczesnym etapie to centralny punkt programu KSO. Rocznie około 181 tys. Polaków otrzymuje diagnozę o nowotworze złośliwym.
Strukturę Krajowej Sieci Onkologicznej będą tworzyć Specjalistyczne Ośrodki Leczenia Onkologicznego I, II i III poziomu zabezpieczenia opieki onkologicznej (SOLO III poziomu, SOLO II poziomu, SOLO I poziomu) wraz z Centrami Kompetencji i Ośrodkami Satelitarnymi oraz Ośrodkami Kooperacyjnymi. Tylko podmioty lecznicze wchodzące w skład KSO będą uprawnione do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie opieki onkologicznej, finansowanych ze środków publicznych
KSO zapewni strukturę, w ramach której najbardziej skomplikowane świadczenia medyczne będą realizowane na poziomie wysokospecjalistycznym, złożone świadczenia medyczne na poziomie specjalistycznym, a najprostsze świadczenia na poziomie podstawowym.
W ramach Krajowej Sieci Onkologicznej, pacjenci chorzy na raka mogą liczyć na pomoc i wsparcie koordynatora opieki onkologicznej, który będzie towarzyszył pacjentowi przez cały okres leczenia. Ośrodek onkologiczny, który postawi diagnozę nowotworu od razu przydzieli koordynatora pacjentowi.
WARTO WIEDZIEĆ: NARODOWY PORTAL ONKOLOGICZNY
Krajowa Sieć Onkologiczna to korzyści dla Pacjenta
Najważniejsze założenia i korzyści wynikające z wdrożenia Krajowej Sieci Onkologicznej:
- Każdy pacjent onkologiczny – niezależnie od miejsca zamieszkania – będzie miał zapewnioną opiekę onkologiczną, która będzie oparta o jednakowe standardy diagnostyczno-terapeutyczne.
- Realizacja poszczególnych etapów leczenia onkologicznego ma przebiegać przy współpracy specjalistów z różnych dziedzin medycyny.
- Podmioty, które znajdą się w Krajowej Sieci Onkologicznej, będą miały obowiązek wyznaczania koordynatora onkologicznego dla każdego pacjenta.
- Utworzona zostanie infolinia onkologiczna na poziomie krajowym, która będzie udzielać informacji o organizacji opieki onkologicznej w ramach KSO, w tym o możliwości uzyskania świadczeń opieki zdrowotnej.
- Wprowadzony zostanie obowiązek prowadzenia systematycznej oceny satysfakcji pacjenta. Dzięki temu możliwe będzie wprowadzanie korekt do systemu opieki onkologicznej w sposób, który odpowiada oczekiwaniom pacjentów chorych na raka.
– Start Krajowej Sieci Onkologicznej zaplanowany na 1 kwietnia 2025 roku należy potraktować symbolicznie. Najpewniej niektóre z założeń sieci uda się sprawnie wdrożyć, ale z innymi będą problemy. Monitorowanie jakości wymaga też pełnej cyfryzacji opieki onkologicznej. Najbardziej problematyczne, z perspektywy realizacji celów KSO, jest opóźnienie we wdrożeniu karty e-DiLO – komentuje Jarosław Gośliński, redaktor naczelny portalu onkologicznego zwrotnikraka.pl
SPRAWDŹ TAKŻE: CO TO JEST KARTA DILO
Krajowa Sieć Onkologiczna – rozwiązania i nadzieje
Autorem poniższego komentarza jest prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, Przewodniczący Zarządu Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie. Tekst pochodzi z kampanii „Diagnoza: Nowotwór” przygotowanej przez Warsaw Press. Całość materiałów znajdziecie na www.eksperciozdrowiu.pl.
Krajowa Sieć Onkologiczna (KSO) dla przeciętnego Kowalskiego oznacza równy dostęp do diagnostyki i terapii w każdym miejscu w Polsce i – co więcej – rozsądne rozmieszczenie naszych pacjentów. Część leczenia będzie musiała być prowadzona w ośrodkach, które zapewniają kompleksowość terapii, ale część, np. standardowa chemioterapia, może być wykonywana bliżej miejsca zamieszkania pacjenta.
Struktura Krajowej Sieci Onkologicznej
KSO składa się z kilku poziomów: SOLO I – ośrodka dysponującego jednym typem leczenia, SOLO II – dwoma typami – i SOLO III – trzema typami terapii. SOLO I musi mieć kontakt z SOLO III; z lekarzami z tego ośrodka musi być zrobione wspólnie konsylium, gdyż SOLO I nie zapewnia wszystkiego pacjentowi samodzielnie.
Założeniem KSO przede wszystkim jest koordynacja leczenia pacjenta i zapewnienie choremu terapii niezależnie od tego, gdzie mieszka – poprzez możliwość płynnego kontaktu z innymi ośrodkami. Obecnie mamy bardzo pomocnych pacjentom koordynatorów na poziomie ośrodka; ich rola w KSO jeszcze wzrośnie, m.in. po wprowadzeniu elektronicznej Karty Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego (e-DILO). Drugą grupą są koordynatorzy, którzy ułatwiają kontakt pomiędzy ośrodkami, jeżeli chory wymaga dodatkowej diagnostyki albo jakiegoś etapu leczenia.
Wszystko tu musi być ściśle ustalone, a obecnie często pacjent dowiaduje się, że podejrzewa się u niego konkretny nowotwór, dostaje skierowanie na leczenie i ma gdzieś się nań zapisać. Tak nie może być. To koordynator ma ustalić, gdzie pacjent powinien trafić (jeżeli ma trafić) albo skontaktować się od razu z ośrodkiem i wyznaczyć plan dalszego postępowania. Po to konieczne są e-konsylia – dzięki nim za pomocą systemu informatycznego można z ośrodkiem wyższego rzędu podjąć decyzję o postępowaniu.
Jakość leczenia onkologicznego pod kontrolą
Ważną rzeczą jest realizowanie wytycznych, które są już przygotowane i dostępne na stronie Krajowego Ośrodka Monitorującego leczenie onkologiczne; są też opublikowane kluczowe wytyczne określające, co pacjent powinien otrzymać. Kolejny etap to wdrożenie e-DILO, która spina całą opiekę. Dzięki niej, niezależnie od tego, w którym ośrodku pacjent jest, wiemy, na jakim jest etapie opieki, co otrzymał i jakie decyzje zostały podjęte. To istotny element rozwiązujący poważny problem związany z koniecznością przeszukiwania przez lekarzy dokumentacji medycznej, bo często pacjent nie wie, jak był leczony. Na wprowadzenie KSO czekają wszyscy lekarze, bo dzięki zmianom karta DILO będzie dostępna też dla lekarza POZ, co pomoże dobierać właściwie postępowanie w opiece podstawowej.
Istotnym aspektem funkcjonowania Krajowej Sieci Onkologicznej jest jej monitorowanie – pierwsza ewaluacja nastąpi po dwóch latach. Na razie wszystkie ośrodki, które wykonują procedury onkologiczne, a priori weszły do KSO. Niezapewnienie właściwej jakości leczenia albo leczenie małej liczby chorych spowoduje wyeliminowanie ośrodków, które nie powinny zapewniać opieki onkologicznej.
KSO – nadzieje i wyzwania dla wszystkich
W KSO wpięta jest też profilaktyka i wprowadzanie nowych jej sposobów – również podlega to monitorowaniu. Długo wyczekiwaną decyzją Ministerstwa Zdrowia wchodzi właśnie badanie HPV-DNA. Mam nadzieję, że w tym roku do wykrywania raka płuca wprowadzona też zostanie niskodawkowa tomografia komputerowa, a do wykrywania raka jelita grubego – test FIT. Kraje, które odnoszą sukces w profilaktyce raka jelita grubego, mają ten sukces oparty właśnie o test FIT, czyli badanie na krew utajoną w stolcu, ale metodą immunohistochemiczną, bardzo czułą i specyficzną, a nie taką, która jest w programie profilaktyki 40+, bo to stara metoda, nie mająca większego znaczenia dla badań prewencyjnych.
Liczymy też na powiązanie obywatela ze swoim zdrowiem poprzez Internetowe Konto Pacjenta – obecnie jest bardzo przydatne do wystawiania recept i skierowań, ale powinno być też wykorzystywane do profilaktyki i kontroli własnego zdrowia. Mamy bardzo skuteczne ośrodki diagnostyki i leczenia raka piersi (Breast Cancer Units), jak i ośrodki coraz lepiej działające w kierunku raka jelita grubego (Colorectal Units). Jednak ważne jest wprowadzenie także Lung Cancer Units – ośrodków diagnostyki i leczenia raka płuca (na razie jest jeden).
źródło: opracowanie własne, PAP, eksperciozdrowiu.pl
PRZEJDŹ DO: NAJNOWSZE INFORMACJE
