Neurotoksyczność związana z uszkodzeniem ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego zaliczana jest do najpoważniejszych skutków ubocznych leczenia onkologicznego. Wystąpienie neurotoksyczności u pacjentów onkologicznych może uniemożliwiać kontynuację terapii lub wiąże się z koniecznością modyfikacji planu leczenia.
Najczęściej występującym działaniem niepożądanym leczenia onkologicznego z zakresu układu nerwowego jest neuropatia obwodowa (polineuropatia).
Neurotoksyczność po chemioterapii
Leczenie onkologiczne z wykorzystaniem chemioterapii (leków cytostatycznych) może wiązać się z wystąpieniem objawów niepożądanych. Część skutków ubocznych chemioterapii jest charakterystyczna dla większości leków cytostatycznych (utrata włosów, nudności i wymioty, toksyczność gonadalna i hematologiczna, niedokrwistość).
Druga grupa działań niepożądanych chemioterapii dotyczy objawów toksyczności narządowej. Zaliczamy do nich: kardiotoksyczność, nefrotoksyczność, urotoksyczność, toksyczność płucną, śluzówkową oraz neurotoksyczność.
Neurotoksyczność u pacjentów onkologicznych wywołują leki blokujące wrzeciono mitotyczne oraz cisplatyna i prokarbazyna. Winkrystyna powoduje najczęściej czuciową neuropatię obwodową (tzw. objaw skarpetkowo-rękawiczkowy). Po leczeniu winblastyną może wystąpić niedrożność przewodu pokarmowego.
Szacuje się, że neuropatia obwodowa może dotyczyć 30-40% chorych poddanych chemioterapii oraz nawet 90% pacjentów otrzymujących chemioterapię oksaliplatyną.
ZOBACZ: LECZENIE WSPOMAGAJĄCE
Polineuropatia u pacjentów onkologicznych – objawy i diagnostyka
U chorego zgłaszającego objawy ze strony układu nerwowego oraz symptomy neurotoksyczności zaleca się przeprowadzenie pełnego badania przedmiotowego i podmiotowego wraz z oceną neurologiczną.
Niepokojące objawy mogą być kliniczną manifestacją przerzutów do ośrodkowego układu nerwowego, dlatego w pierwszej kolejności należy wykluczyć przyczyny stanowiące zagrożenie życia.
Objawy polineuropatii obwodowej u chorych poddanych chemioterapii (ang. chemotherapy induced polyneuropathy, CIPN) mają różną intensywność i wykazują związek z sumaryczną dawką podanego leku.
Do najczęściej zgłaszanych zaburzeń należą :
- parestezje zlokalizowane w obrębie dłoni i stóp – uczucie pieczenia, kłucia, drętwienia, mrowienia, palenia, zimna i ciepła w określonym obszarze
- nadwrażliwość na dotyk
- upośledzenie czucia
- ból
W przypadku neuropatii ruchowej występuje osłabienie siły mięśniowej kończyn i zaburzenia ruchu.
Rozpoznanie typu i stopnia uszkodzeń włókien nerwowych odbywa się w trakcie szczegółowego badania neurologicznego, optymalnie z wykonaniem badania elektrofizjologicznego.
Leczenie polineuropatii obwodowej po chemioterapii
Leczenie polineuropatii u pacjentów onkologicznych jest problematyczne. Rozwój neuropatii spowodowanej chemioterapią jest wskazaniem do zmniejszenia dawki lub przerwania terapii. Lekiem wykazującym pewną skuteczność w tej grupie chorych jest duloksetyna.
ZOBACZ WIĘCEJ: LECZENIE POLINEUROPATII NOWOTWOROWEJ
Suplementacja
Na rynku dostępne są produkty mające na celu wsparcie organizmu w przypadku wystąpienia objawów polineuropatii związanych z leczeniem chemioterapią.
Jednym z nich jest suplement diety Onlife, który łączy w sobie fizjologiczne kwasy tłuszczowe oraz palmitoyloetanoloamid (PEA). Suplement diety OnLife nie stanowi zamiennika leków, ani terapii zaleconej przez lekarza, ale można przyjmować go w ramach terapii wspomagającej łagodzenie objawów polineuropatii.
ZOBACZ WIĘCEJ: SKUTKI UBOCZNE CHEMIOTERAPII
Znam to z autopsji… skutki uboczne chemioterapii i jej neurotoksyczność
mam skutki kutki uboczne chemioterapii i jej neurotoksyczność a naj gorsze to to ze zostałam z tym sama .musiałam szukać na własna renie pomocy u innych specjalistów by opanować neurotoksycznoś. i gdzie ta szybksa pomoc