Pod ogólnym określeniem „nowotwory płuca” mieści się szeroka gama odmiennych jednostek chorobowych, różniących się genezą, przebiegiem, sposobem leczenia oraz rokowaniem. Szczegółowe rozpoznanie typu histologicznego oraz określenie charakterystyki molekularnej danego nowotworu odgrywa kluczową rolę w nowoczesnym leczeniu onkologicznym. Szacuje się, że każdego roku w Polsce rozpoznaje się około 18 000 nowych przypadków niedrobnokomórkowego raka płuca.
85% występujących przypadków raka płuca stanowi tzw. typ niedrobnokomórkowy, a u pozostałych 15% chorych rozpoznaje się typ drobnokomórkowy raka płuca.
Niedrobnokomórkowy rak płuca – kwalifikacja do leczenia
Kwalifikacja do leczenia pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca wymaga współpracy lekarzy wielu specjalności oraz dostępu do kompletu badań diagnostycznych. Modelowym rozwiązaniem jest wielodyscyplinarne konsylium. W jego ramach specjaliści wspólnie ustalają plan skoordynowanego leczenia. Jeśli terapia ma być skuteczna – musi być dopasowana do indywidualnych potrzeb danego pacjenta oraz jego ogólnego stanu zdrowia.
Publikacje naukowe potwierdzają, że leczenie pacjentów onkologicznych prowadzone w ramach wielospecjalistycznych i interdyscyplinarnych zespołów specjalistów jest skuteczniejsze.
Czynnikiem o fundamentalnym znaczeniu w kwalifikacji chorych do terapii jest stopień zaawansowania nowotworu (I-IV). Zaawansowanie raka płuca w stopniu pierwszym i drugim oznacza wczesne stadium choroby i cechuje się najlepszym rokowaniem. Po zastosowaniu leczenia radykalnego, szansa 5-letniego przeżycia wynosi 50 do 70%.
Nowotwór płuca w trzecim stopniu zaawansowania ma charakter regionalny (zaawansowanie miejscowe). Według ekspertów, szansa na 5-letnie przeżycie wynosi w tym przypadku 20 do 35%.
Czwarty stopień zaawansowania raka płuca to choroba o charakterze uogólnionym. Oznacza to, że w organizmie występują przerzuty do innych (niż płuco) narządów.
W Polsce nowotwory płuca w pierwszym i drugim stopniu zaawansowania są diagnozowane u 20% chorych. 30% rozpoznań dotyczy stadium trzeciego (zaawansowanie regionalne). 50% chorych trafia na leczenie onkologiczne w stadium uogólnionym raka płuca.
Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej pacjenci w pierwszym i drugim stopniu zaawansowania niedrobnokomórkowego raka płuca są kandydatami do leczenia operacyjnego, które pozostaje najskuteczniejszą formą leczenia onkologicznego. W przypadku braku możliwości wykonania zabiegu chirurgicznego – zaleca się radioterapię stereotaktyczną.
Rak płuca w trzecim stopniu zaawansowania – nowe możliwości leczenia
U chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w trzecim stadium zaawansowania postępowanie terapeutyczne z wyboru stanowi jednoczasowa radiochemioterapia lub samodzielne napromienianie radykalne.
Wyniki badania klinicznego o nazwie PACIFIC (zaprezentowane szeroko podczas ASCO 2017 w Madrycie) wykazały skuteczność działania immunoterapii w III stopniu zaawansowania raka płuca. Dowiedziono, że zastosowanie cząsteczki durwalumab w odpowiednio dobranej populacji chorych – przez okres 12 miesięcy po zakończeniu radykalnej chemioterapii – poprawia przeżycie chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca w III stadium zaawansowania. U pacjentów otrzymujących immunoterapię durwalumabem rzadziej dochodziło do rozwoju przerzutów odległych (w tym przerzutów do mózgu).
Zdaniem ekspertów, grupa chorych którzy mogą zostać zakwalifikowani do leczenia durwalumabem wynosi w Polsce około kilkuset pacjentów rocznie.
W toku badań wykazano, że jeśli u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w III stopniu zaawansowania zastosujemy leki immunokompetente w uzupełnieniu do standardu leczenia (radykalna radiochemioterapia), to możliwe jest zwiększenie szansy chorych na wyleczenie. Kluczową rolę odgrywa tu zmniejszenie ryzyka rozsiewu choroby nowotworowej poprzez zahamowanie powstawania lub niszczenie niewidocznych mikroprzerzutów.
Durwalumab to ludzkie przeciwciało monoklonalne skierowane przeciw PD-L1, które przełamuje taktykę unikania ekspozycji na układ immunologiczny przez nowotwór. Immunoterapia cząsteczką durwalumab w opisanym wskazaniu została zarejestrowana do stosowania na terenie Stanów Zjednoczonych oraz w Unii Europejskiej. Obecnie nie jest refundowana w Polsce.
Immunoterapia jest natomiast dostępna (w ramach programu lekowego) dla polskich pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca w czwartym stadium zaawansowania (niwolumab, pembrolizumab, atezolizumab).
Jak tłumaczy prof. Maciej Krzakowski, krajowy konsultant w dziedzinie onkologii klinicznej, kierownik Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii – Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie – dalszej poprawy rokowania w raku płuca należy oczekiwać w wykorzystaniu immunoterapii stosowanej łącznie z metodami leczenia miejscowego (leczenie chirurgiczne i radykalna radioterapia). Przykładem jest stosowanie konsolidującej immunoterapii po równoczesnej radiochemioterapii u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w stadium miejscowego zaawansowania. Obecnie prowadzone są także badania nad kojarzeniem immunoterapii z leczeniem chirurgicznym.
dodatkowego źródła:
www.immuno-onkologia.pl
www.byczdrowym.info