Europejskie Centrum Zdrowia w Otwocku to kolejna placówka w Polsce, która zakupiła system da Vinci i będzie oferować zabiegi chirurgiczne z powodu raka prostaty z wykorzystaniem robota chirurgicznego. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia za rok 2018, szpital w Otwocku był w pierwszej trójce ośrodków w Polsce, które wykonały najwięcej operacji chirurgicznych raka prostaty.
ECZ Otwock zatrudnia zespół doświadczonych specjalistów – urologów, chirurgów i radioterapeutów z dużym doświadczeniem w leczeniu nowotworów układu płciowo-moczowego.
Jednym z nich jest urolog dr n. med. Łukasz Nyk – Ordynator Oddziału Urologii Szpitala im. Fryderyka Chopina w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock, specjalista w dziedzinie urologii, który od początku swojej kariery zawodowej poświęcił się minimalnie inwazyjnym leczeniem chorób nowotworowych układu moczowego ze szczególnym uwzględnieniem gruczołu krokowego (ponad 500 zabiegów laparoskopowej prostatektomii radykalnej).
Poniżej rozmowa z dr n. med. Łukaszem Nykiem na temat zastosowania robotyki chirurgicznej oraz systemu da Vinci w leczeniu raka prostaty.
System da Vinci w leczeniu raka prostaty – dr n. med. Łukasz Nyk
zwrotnikraka.pl: Panie Doktorze, w Europejskim Centrum Zdrowia wykonaliście setki zabiegów prostatektomii radykalnej. Skąd pomysł, aby doposażyć Klinikę Urologii CMKP ECZ Otwock w robota da Vinci? Jaka jest wartość terapeutyczna tego systemu?
dr n. med. Łukasz Nyk: Tak, rzeczywiście w ciągu ostatnich 3 lat wykonaliśmy w II KU CMKP ECZ Otwock prawie 800 laparoskopowych prostatektomii radykalnych z lub bez rozszerzonej limfadenektomii miedniczej, u mężczyzn z rakiem prostaty. To dużo. Z danych konsultanta krajowego w dziedzinie urologii wynika, że w 2019 roku nasza Klinika zajęła III miejsce w Polsce, po tak znamienitych ośrodkach jak Centrum Onkologii w Bydgoszczy oraz Klinika Urologii Uniwersytetu Jagiellońskiego dowodzona przez Pana Profesora Piotra Chłostę, w ilości operacji z powodu raka prostaty, czyli prostatektomii radykalnych.
Jak już wcześniej wspomniałem, prawie wszystkie operacje z powodu raka prostaty wykonujemy metodą laparoskopową, czyli małoinwazyjną. Wykorzystujemy do tego dwa systemy 2D i 3D. Dzięki temu jesteśmy w stanie precyzyjnie i dokładnie usunąć prostatę zapewniając bardzo dobrą jakość onkologiczną naszego postępowania, ale również zaoszczędzić bardzo ważne struktury odpowiedzialne za dobrą jakość trzymania moczu i wzwody prącia po operacji czyli pęczki naczyniowo-nerwowe i cewkę moczową.
Tradycyjna laparoskopia ma jednak pewne ograniczenia i wady. Dlatego zrodził się pomysł uruchomienia w naszej Klinice jednego z najnowocześniejszych systemów operacyjnych, czyli robota da Vinci. Operacja z jego asystą zapewnia jeszcze większą precyzję i dokładność oraz szybką rehabilitację i powrót do codziennych aktywności.
zwrotnikraka.pl: Komu dokładnie dedykowana jest ta procedura i jak wygląda kwalifikacja do zabiegu z wykorzystaniem systemu da Vinci?
dr n. med. Łukasz Nyk: Operacja z asystą robota da Vinci dedykowana jest mężczyznom z rozpoznanym rakiem gruczołu krokowego. Właściwie każdy, kto zostanie zakwalifikowany do leczenia operacyjnego z powodu raka prostaty może zostać zoperowany przez urologa z asystą robota. Są jednak pewne ograniczenia i przeciwwskazania do takiej operacji. Należą do nich m.in. wcześniejsze operacje w jamie brzusznej, znaczna otyłość czy też przeciwwskazania natury internistycznej czy anestezjologicznej.
zwrotnikraka.pl: Jak wygląda zabieg z wykorzystaniem systemu da Vinci w Europejskim Centrum Zdrowia w Otwocku? Czym różni się od tradycyjnej laparoskopii?
dr n. med. Łukasz Nyk: Operację z asystą robota rozpoczyna się tak samo jak tradycyjną laparoskopię, czyli od wytworzenia odmy w jamie brzusznej i założenia do niej specjalnych trokarów przez które wprowadzamy do brzucha narzędzia operacyjne. I od tego momentu zaczynają się różnice, ponieważ do trokarów nie wprowadzamy tradycyjnych narzędzi laparoskopowych, tylko ramiona robota. To trochę tak, jakby wprowadzić do jamy brzusznej zminiaturyzowane ręce chirurga. Operator zajmuje swoje miejsce w konsoli stojącej niedaleko stołu operacyjnego i za pomocą specjalnych manetek steruje ramionami i narzędziami robota mając do dyspozycji kamerę z bardzo dużym przybliżeniem oraz systemem widzenia w trójwymiarze.
Chciałbym wyraźnie podkreślić fakt, że operuje chirurg, a nie robot. Robot nie ma żadnej autonomii tzn. nie wykona żadnego ruchu bez wiedzy i zgody chirurga. To chirurg nim steruje. Dzięki zaawansowanej technice, właściwe nieokreślonej możliwości ruchów narzędzi chirurgicznych w małym polu operacyjnym oraz dużemu powiększeniu i widzeniu w trójwymiarze – możemy bardzo precyzyjnie wypreparować gruczoł krokowy dotknięty nowotworem i w wielu przypadkach odpreparować pęczki naczyniowo-nerwowe otaczające prostatę tak, aby zapewnić maksymalną „czystość” onkologiczną oraz dobrą lub bardzo dobrą jakość życia po operacji (trzymanie moczu i wzwody prącia po operacji).
Chciałbym również zaznaczyć, że wprowadzając do naszej Kliniki w Otwocku możliwość operowania z asystą robota da Vinci nie zaczynamy czegoś zupełnie nowego w leczeniu raka prostaty. Na świecie operacje z jego asystą są wykonywane od kilkunastu lat. Jako bardzo już doświadczony zespół w leczeniu tego nowotworu dostaliśmy do naszej dyspozycji jeszcze lepsze narzędzie operacyjne, które – mam nadzieję – zapewni jeszcze lepsze wyniki onkologiczne i czynnościowe (trzymanie moczu i wzwody prącia po operacji) naszym pacjentom.
zwrotnikraka.pl: W ostatnich latach w naszym kraju pojawiło się kilka robotów da Vinci. Jakie są atuty ECZ Otwock względem innych placówek?
dr n. med. Łukasz Nyk: Warto rozważyć leczenie w naszym ośrodku z kilku względów. Przede wszystkim dlatego, że jesteśmy w stanie zapewnić mężczyznom chorym na raka gruczołu krokowego kompleksową i nowoczesną diagnostykę oraz każdą metodę leczenia raka gruczołu krokowego. Jeżeli chodzi o diagnostykę to współpracujemy z laboratorium zapewniającym możliwość wykonywania badań genetycznych określających prawdopodobieństwo zachorowania oraz wznowy raka prostaty. Dysponujemy bardzo nowoczesnymi aparatami do rezonansu magnetycznego. To badanie, które najlepiej obrazuje morfologię gruczołu krokowego i na jego podstawie możemy planować wykonanie biopsji oraz różne metody leczenia.
Posiadamy również od aparat do wykonywania biopsji fuzyjnej gruczołu krokowego, czyli połączenia tradycyjnej biopsji prostaty z dostępu przezodbytniczego i przezkroczowego połączonej z obrazem prostaty z rezonansu magnetycznego. Dzięki temu nasze biopsje są jeszcze bardziej dokładne i precyzyjne oraz polepszają skuteczność rozpoznania raka prostaty, przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka kolejnych biopsji.
Wprowadzenie możliwości operowania z asystą systemu da Vinci dopełniło wachlarz możliwości terapeutycznych, które możemy zaproponować naszym chorym. Możemy pochwalić się wszystkimi możliwymi metodami leczenia raka prostaty jakimi dysponują nowoczesne oddziały urologiczne na całym świecie. Metodę leczenia możemy dobrać tak, aby spełnić oczekiwania chorego oraz zapewnić mu maksymalne korzyści onkologiczne oraz czynnościowe (trzymanie moczu i wzwody prącia po operacji).
Posiadamy możliwość leczenia ogniskowego (HIFU) czyli zniszczenia falami ultradźwiękowymi tylko części gruczołu krokowego z guzem bez konieczności usuwania całego organu. Sprzęt laparoskopowy (2D i 3D) oraz narzędzia laparoskopowe, którymi dysponujemy są nowoczesne i precyzyjne. Wreszcie możemy od niedawna operować z asystą robota – nasze operacje są jeszcze bardziej precyzyjne i dokładne, zapewniają bardzo dobre efekty onkologiczne i czynnościowe, sprawną rehabilitację oraz szybki powrót do sprawności sprzed operacji.
To nie koniec. W naszym szpitalu znajdują się dwie Kliniki CMKP, z którymi ściśle współpracujemy i które zapewniają nam wsparcie w leczeniu naszych chorych, a w razie potrzeby kontynuację ich leczenia bez konieczności zmiany miejsca. To Klinika Onkologii CMKP pod kierownictwem Pana Profesora Cezarego Szczylika oraz Klinika Kardiologii CMKP pod kierownictwem Pana Profesora Adama Torbickiego. W razie konieczności dysponujemy również możliwością leczenia na Oddziale Intensywnej Opieki Medycznej (OIOM) z całodobową opieką wysoko wykwalifikowanej kadry anestezjologów pod Kierownictwem Pana doktora Jarosława Dociaka.
zwrotnikraka.pl Czy planujecie Państwo rozszerzyć wachlarz zabiegów z wykorzystaniem robota? System da Vinci znajduje zastosowanie nie tylko w leczeniu raka gruczołu krokowego.
dr n. med. Łukasz Nyk: Bardzo bym chciał, abyśmy mogli zaproponować naszym chorym operacje z asystą robota w każdym schorzeniu urologicznym wymagającym leczenia operacyjnego – tak, jak ma to miejsce w USA. Na razie koncentrujemy się na operacjach gruczołu krokowego z powodu raka, ale mam nadzieję, że niedługo będziemy w stanie wykorzystywać system da Vinci w operacjach nerek z powodu guza.
zwrotnikraka.pl: Dziękujemy za rozmowę i poświęcony czas.
Chirurgia robotowa i system da Vinci w leczeniu nowotworów
Robot Da Vinci to nowoczesna technologia wykorzystywana na świecie od ponad 20 lat do precyzyjnego i minimalnie inwazyjnego leczenia chorób układu moczowego – w tym raka gruczołu krokowego. Szacuje się, że obecnie na świecie pracuje ponad pięć tysięcy robotów da Vinci.
Pierwsze urządzenie tego typu trafiło do Polski już w 2010 roku. Przełomowy był 2018 rok, kiedy w polskich szpitalach uruchomiono kilka robotów wykorzystujących system da Vinci. Zabiegi z udziałem robotów chirurgicznych przeprowadzane są obecnie zarówno w szpitalach prywatnych, jak i publicznych: m.in. we Wrocławiu, Warszawie, Poznaniu, Łodzi, Białymstoku, Krakowie, Wieliszewie i Siedlcach. Europejskie Centrum Zdrowia Otwock jest kolejnym ośrodkiem dysponujących systemem da Vinci w leczeniu nowotworów.
Główne zalety operacji raka prostaty z użyciem robota to większa precyzja zabiegu, niska utrata krwi, minimalizacja powikłań, mniejsze blizny pooperacyjne oraz krótsza rekonwalescencja po zabiegu. W Stanach Zjednoczonych ponad 90% zabiegów urologicznych wykonywanych jest w asyście robotów.
W Polsce procedura nie jest obecnie refundowana przez NFZ, choć posiada pozytywną opinię Agencji Oceny Technologii Medycznych w przypadku raka gruczołu krokowego, raka jelita grubego oraz błony śluzowej macicy. Zabiegi wykonywane są na zasadach komercyjnych (odpłatnie).
ZOBACZ: RAK PROSTATY
