Na przestrzeni kilku ostatnich lat uroonkologia poczyniła znaczący postęp w leczeniu różnego rodzaju schorzeń prostaty, zwłaszcza zmian nowotworowych gruczołu krokowego.

Urolodzy dysponują coraz bardziej precyzyjnymi narzędziami diagnostycznymi  (biopsja fuzyjna pod kontrolą rezonansu magnetycznego), a zamiast klasycznej operacji chirurgicznej wykonuje się mniej inwazyjne i dające lepsze efekty zabiegi endoskopowe (prostatektomia laparoskopowa) lub operacje przy asyście robotów.

Oprócz tradycyjnej radioterapii, która polega na napromienianiu chorego gruczołu oraz otaczającej go zdrowej tkanki, w niektórych przypadkach stosuje się brachyterapię lub jeszcze nowszą i mniej inwazyjną metodę leczenia raka prostaty – tzw. zabieg HIFU (ang. High Intensity Focused Ultrasound).

Zabieg HIFU polega na zniszczeniu guza z marginesem tkanki prawidłowej za pomocą fal ultradźwiękowych. Istnieje wiele skutecznych opcji terapeutycznych dla mężczyzn – kluczem do sukcesu pozostaje wykrycie choroby na wczesnym etapie zaawansowania i w stadium ograniczonym tylko do narządu.

Jak tłumaczy dr n. med. Łukasz Nyk, urolog z Europejskiego Centrum Zdrowia Otwock – problemy z prostatą zaczynają się najczęściej u mężczyzn w starszym wieku. Wiek jest jednym z czynników ryzyka zachorowania na nowotwór gruczołu krokowego. Choroba przebiega z reguły bezobjawowo. Dlatego ważna jest profilaktyka. Dolegliwości w postaci częstomoczu, uczucie parcia na pęcherz, krwiomoczu, utrata wagi ciała, osłabienie czy bóle kostne mogą świadczyć o tym, że mamy do czynienia z nowotworem zaawansowanym.

Zabieg HIFU – leczenie raka prostaty

Zdaniem ekspertów – mężczyźni, którzy przekroczyli granicę 45-47 lat powinni podlegać okresowym kontrolom w poradni urologicznej. To ważne, ponieważ u pacjentów, u których rozpoznano raka prostaty o małym stopniu złośliwości, choroba ma charakter miejscowy i jest ograniczona do narządu, możliwe jest zastosowanie małoinwazyjnych metod leczenia np. za pomocą ultradźwięków HIFU.

W niektórych przypadkach możliwe jest nawet odstąpienie od aktywnego leczenia na rzecz tzw. aktywnego nadzoru.

Obecnie istnieje wiele opcji terapeutycznych dedykowanych mężczyznom z rakiem prostaty ograniczonym do gruczołu krokowego. Jedną z najnowocześniejszych i najbardziej zaawansowanych metod wykorzystywanych w leczeniu raka prostaty jest zabieg HIFU.

W ostatnich latach o metodzie HIFU jako formie leczenia raka prostaty pisze się w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego, a w 2015 roku HIFU otrzymało rejestrację przez FDA (Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków).

Procedura HIFU w leczeniu raka prostaty jest dostępna w wielu krajach (stosuje ją około 300 ośrodków na całym świecie) – w tym również w Polsce.

Nowoczesny aparat do ablacji stercza metodą HIFU znajduje się m.in. w Europejskim Centrum Zdrowia w Otwocku. Szpital ma duże doświadczenie w leczeniu nowotworów zlokalizowanych w układzie moczowo-płciowym i stosuje najnowocześniejsze metody leczenia raka prostaty.
 

 

Zabieg HIFU – zastosowanie w uroonkologii

Zabieg HIFU stanowi alternatywę dla aktywnego nadzoru oraz radioterapii lub radykalnej prostatektomii, które należą do podstawowych metod leczenia raka gruczołu krokowego ograniczonego do narządu.

Prostatektomia radykalna polega na chirurgicznym usunięciu całego gruczołu krokowego, pęcherzyków nasiennych oraz węzłów chłonnych. Natomiast radioterapia polega na naświetleniu całego gruczołu krokowego i może trwać nawet do kilku tygodni. Obie metody leczenia mogą się wiązać z ryzykiem gubienia moczu i zaburzeniami potencji.

Dzięki zastosowaniu leczenia raka prostaty ultradźwiękami HIFU efekt jest natychmiastowy, a chora tkanka ulega zniszczeniu w trakcie zabiegu. Zabieg metodą HIFU można wykonać również w przypadku nawrotu raka prostaty u pacjentów, którzy wcześniej byli leczeni radiologicznie.

Zabieg HIFU to nowa technologia, która polega na tym, że fale ultradźwiękowe są skupiane tylko w ognisku choroby nowotworowej, aby je skutecznie zniszczyć. HIFU to zabieg który wpisuje się w filozofię leczenia oszczędzającego. Oznacza to, że zniszczony zostaje jedynie fragment narządu wraz z guzem. Dziki temu pacjent nie doświadcza uszczerbku w aspekcie nietrzymania moczu czy funkcji erekcyjnych.

Podczas operacji z wykorzystaniem HIFU pacjent w znieczuleniu nadoponowym leży w pozycji wygodnej na plecach. W zależności od ilość tkanki, która ma zostać zniszczona, procedura trwa od 90 minut do 2,5 godziny i odbywa się wyłącznie drogami naturalnymi ciała (bez nacinania tkanki) za pomocą specjalnej sondy umieszczonej w odbytnicy.

Zabieg HIFU wykonuje zaprogramowany robot medyczny pod całkowitą kontrolą urologa, który z bardzo dużą dokładnością ogniskuje i wyzwala wiązki energii oraz kontroluje ich odległość od zdrowych tkanek, które dodatkowo chłodzi. Pacjent pozostaje w szpitalu przez krótki czas (1-2 doby), a samo leczenie jest małoinwazyjne i bezpieczne.

Rekonwalescencja po zabiegu HIFU jest krótsza niż w przypadku innych metod leczenia raka prostaty. Umiarkowaną aktywność fizyczną można rozpocząć już następnego dnia po zabiegu. Powrót do pełnej sprawności zajmuje kilka kolejnych dni.

Metoda HIFU – wskazania do leczenia ultradźwiękami

Procedurze HIFU mogą być poddani pacjenci z rakiem ograniczonym do stercza: ≤T2c w klasyfikacji TNM oraz o małym i/lub pośrednim stopni złośliwości. Wymiar przednio-tylny stercza nie powinien przekraczać 4 cm, a jego objętość 40 ml. W przypadku leczenia ogniskowego raka w obwodowej części prostaty (tu najczęściej występuje) powyższe parametry nie są wymagane.

Zabieg HIFU należy rozważyć u mężczyzn nieakceptujących ryzyka niekorzystnych następstw wspomnianych wcześniej metod radykalnych lub nieakceptujących aktywnego nadzoru. Ponadto HIFU można proponować chorym, którzy nie mogą być leczeni radykalnie ze względu na choroby współistniejące lub zły stan ogólny.

Jednym z uznanych wskazań do HIFU jest wznowa miejscowa po radioterapii. Przeciwwskazaniami do zabiegu są choroby zapalne odbytnicy, uogólniona choroba nowotworowa i rozległe zwapnienia utrudniające dostęp fal do ogniska nowotworowego oraz rak prostaty dużego ryzyka.

  • Rak stercza zaawansowany miejscowo: ≤ T2c N0 M0,
  • Rak stercza małego ryzyka,
  • Rak stercza pośredniego ryzyka u wybranych Pacjentów,
  • Pacjenci niekwalifikujący się do prostatektomii radykalnej
  • Pacjenci nieakceptujący aktywnego nadzoru
  • Pacjenci niezgadzający się na radykalny zabieg chirurgiczny,
  • Chorzy z miejscową wznową po radioterapii (EAU 2014, 2015 Guidelines),
  • Pacjenci z miejscową wznową po brachyterapii (EAU 2014, 2015 Guidelines),
  • Pacjenci z miejscową wznową po prostatektomii radykalnej.

 

Zabieg HIFU prostaty – przeciwwskazania

Najważniejszymi przeciwwskazani do zastosowania zabiegu HIFU w leczeniu pacjentów z rakiem prostaty są:

  • Współistniejące choroby zapalne odbytnicy
  • Uogólniona choroba nowotworowa
  • Rozległe zwapnienia utrudniające dostęp fal do ogniska nowotworowego.
  • Rak prostaty dużego ryzyka

 

Hifu w Polsce – cena

Procedura leczenia raka prostaty za pomocą ultradźwięków HIFU jest nierefundowana przez NFZ i pozostaje dostępna dla Pacjentów onkologicznych jedynie na warunkach komercyjnych. Koszt zabiegu HIFU w przypadku raka prostaty to około 25 000 zł.

Więcej informacji na temat zabiegu HIFU w leczeniu raka prostaty na stronie Europejskiego Centrum Zdrowia w Otwocku.
 
ZOBACZ: NOWE METODY LECZENIA RAKA