Nowotwór prostaty postępuje stopniowo i potrafi rozwijać się latami. Część przypadków stanowią guzy wysokiego ryzyka – gdzie prawdopodobny jest szybszy wzrost i rozprzestrzenianie się choroby, ale wiele nowotworów to przypadki niezłośliwe. Obecnie trwają prace nad nowymi markerami prognostycznymi opartymi o testy tkankowe, które mogą dać informacje na temat agresywności nowotworu, a w konsekwencji pomóc lekarzowi w decyzji o dalszym leczeniu. Jednym z bardziej zaawansowanych testów tkankowych jest Oncotype DX Prostate.


W sytuacji gdy pacjent jest w podeszłym wieku i z dodatkowymi schorzeniami, to leczenie raka prostaty obarczone dużymi skutkami ubocznymi nie zawsze jest akceptowane. W takich przypadkach stosuje się metodę „obserwuj i czekaj”. Innym rozwiązaniem stosowanym w ostatnich latach jest „aktywne monitorowanie”. Oznacza ono decyzję o odsunięciu w czasie obarczonej ryzykiem uciążliwych skutków ubocznych operacji i wprowadzeniu aktywnej obserwacji.

Aktywny nadzór to sposób postępowania polegający na odroczeniu prostatektomii radykalnej lub radioterapii u chorych na raka stercza nie ryzykując jednocześnie progresji do stadium choroby przerzutowej. W trakcie aktywnego nadzoru konieczna jest dobra współpraca lekarza prowadzącego z chorym. Regularna kontrola – badanie kliniczne, ocena PSA, rezonans magnetyczny oraz ponowne biopsje są konieczne, aby zachować bezpieczeństwo takiego postępowania. Dzięki niemu pacjent odracza kłopotliwe powikłania zabiegu takie jak nietrzymanie moczu lub zaburzenia erekcji lub ostatecznie ich unika – wyjaśnia lek. med. Wojciech Malewski z II Kliniki Urologii CMKP w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock.

test tkankowy oncotype prostata

 

ZASTOSOWANIE TESTU ONCOTYPE DX PROSTATE

Obecnie podział raka stercza na chorobę dużego, pośredniego i małego ryzyka bazuje na określeniu stężenia PSA we krwi, ocenie złośliwości preparatu biopsyjnego w klasyfikacji Gleasona oraz wyniku badania stercza przez odbyt. Dodatkowo rozwój diagnostyki obrazowej w postaci wieloparametrycznego rezonansu magnetycznego może dawać wskazówki jaki jest rzeczywisty stopień zaawansowania choroby.

Trwają badania nad nowymi markerami prognostycznymi opartymi o testy tkankowe, które mogą pomóc w określeniu agresywności nowotworu i zaplanowaniu optymalnej terapii. Jednym z takich badań jest test tkankowy Oncotype DX Prostate, który w Polsce można wykonać w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock.

Test Oncotype DX Prostate pozwala lepiej zrozumieć, czy dany przypadek to nowotwór niskiego lub wysokiego ryzyka. Wynik dostarcza informacji czy u pacjenta istnieje prawdopodobieństwo śmierci spowodowanej rakiem prostaty lub rozprzestrzenienia się nowotworu na inne części ciała w ciągu najbliższych 10 lat. Jeżeli badanie wskaże, że guz prawdopodobnie nie jest agresywny, a prognoza dla pacjenta pozostaje korzystna – stanowi to przesłankę do odroczenia terapii i wprowadzenia aktywnego nadzoru.

Zobacz również: objawy raka prostaty

GDZIE WYKONAĆ BADANIE ONCOTYPE PROSTATA?

Działanie testu tkankowego opiera się na pomiarze aktywności genów odpowiedzialnych za wzrost i przetrwanie komórek guza. Przeprowadza się go na małej próbce tkanki pobranej w trakcie ostatniej dotychczasowej biopsji guza stercza. Wynik dostępny jest po około 2 tygodniach.

Oncotype DX Genomic Prostate Score to test oparty na materiale tkankowym biopsji stercza, który ocenia geny wpływające na złośliwość raka stercza. Docelowo to badanie ma pomóc klinicyście w podjęciu decyzji o leczeniu lub odroczeniu leczenia chorych małego i pośredniego ryzyka. Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Urologicznego z 2018 roku nie rekomendują jednak rutynowego wykorzystania tego badania. Takie wskazanie będzie możliwe dopiero po prospektywnej walidacji testu – podsumowuje wyjaśnia lek. med. Wojciech Malewski z II Kliniki Urologii CMKP w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock.

Więcej informacji o testach na stronie Europejskiego Centrum Zdrowia Otwock www.ecz-otwock.pl.

 
Test tkankowy Oncotype DX Prostate dla pacjentów z rakiem gruczołu krokowego, opracował Jarosław Gośliński zwrotnikraka.pl, konsultacja merytoryczna: lek. med. Wojciech Malewski.