Poznań jest trzecim miastem w Polsce (po Gliwicach i Wieliszewie), które posiada CyberKnife – nóż cybernetyczny do leczenia najtrudniejszych przypadków nowotworów. Supernowoczesne urządzenie firmy Accuray o wartości blisko 22 milionów złotych zostało sprowadzone z USA i już blisko pięć lat służy pacjentom Wielkopolskiego Centrum Onkologii. Dynamiczny rozwój radioterapii zaowocował stworzeniem zrobotyzowanego akceleratora, który stanowi istotne uzupełnienie dla klasycznej chirurgii. Takich urządzeń jest na świecie zaledwie kilkaset, a w samej Polsce znajdują się trzy aparaty typu Cyberknife.

Nóż cybernetyczny do leczenia nowotworów znajduje się w Gliwicach, w Poznaniu oraz w Wieliszewie pod Warszawą. Aparat CyberKnife przeznaczony jest dla dwóch grup pacjentów onkologicznych – takich, u których szansa na trwałe wyleczenie jest duża i w związku z tym zostają oni poddani leczeniu radykalnemu oraz chorych z zaawansowaną formą choroby nowotworowej.

W drugim przypadku pacjenci dzięki nożowi cybernetycznemu mogą zostać poddani radioterapii paliatywnej, która ma na celu poprawę komfortu życia oraz ograniczenie objawów choroby nowotworowej.

Co to jest cyberknife?

Typowymi wskazaniami do radioterapii z zastosowaniem CyberKnife są guzy lite (dobrze odgraniczone i nienaciekające zdrowych tkanek):

  • guzy zlokalizowane w ośrodkowym układzie nerwowym (kręgosłup, łagodne guzy mózgu);
  • nowotwory płuca (płuco cechuje się dużą ruchliwością, nóż cybernetyczny potrafi uwzględnić ruch naświetlanych organów w ciele i dopasować idealnie wiązkę terapeutyczną);
  • guzy wątroby, które nie nadają się do klasycznej operacji chirurgicznej;
  • nieoperacyjny rak trzustki;
  • zmiany przerzutowe (przerzuty raka);
  • rak gruczołu krokowego (rak prostaty)

 

 

Cyberknife leczenie nowotworów

CyberKnife, czyli nóż cybernetyczny to rodzaj robota o niezwykłej precyzji rzędu 0,1 mm. Na ramieniu, które potrafi poruszać się w różnych kierunkach dzięki możliwości obrotu wokół kilku osi, umieszczony jest akcelerator emitujący promieniowanie fotonowe o napięciu nominalnym 6 MV. Specjalne kolimatory kształtują wielkość emitowanej wiązki, pozwalając na napromienianie niewielkich zmian, rzędu kilku milimetrów. Tak ograniczona wiązka promieniowania pozwala na podawanie jednorazowo wysokich dawek terapeutycznych, które przy standardowej radioterapii z zastosowaniem przyspieszaczy liniowych nie byłyby bezpieczne dla chorego.

Nóż cybernetyczny nie wymaga użycia skalpela, znieczulenia czy uśpienia. Zastosowanie CyberKnife, czyli techniki radiochirurgii stereotaktycznej – pozwala na dokonanie „bezkrwawej operacji”, czyli bardzo precyzyjne namierzenie guza nowotworowego i skierowanie na niego promieni. Wiązka dociera do chorych tkanek z dokładnością do ułamków milimetra. Dzięki temu do minimum zmniejsza się napromieniowanie i tym samym niszczenie zdrowych tkanek w organizmie pacjenta. Jest to niezwykle istotne w przypadku nowotworów, które zlokalizowane są w obszarze lub w pobliżu ważnych dla funkcji życiowych narządów np. prostaty, płuc, wątroby czy trzustki.

Realizacja jednego seansu za pomocą noża cybernetycznego trwa w zależności od indywidualnego przypadku od 45 minut do dwóch godzin – przy dźwiękach ulubionej muzyki. W trakcie napromieniania, chory obserwowany jest przez personel medyczny z wykorzystaniem pięciu kamer oraz ma kontakt głosowy poprzez zastosowanie interkomu.

Dużym atutem noża cybernetycznego jest także to, że pozwala leczyć bardzo niewielkie guzy. CyberKnife umie poradzić sobie również z guzami rozsianymi, które bardzo trudno było dotąd napromieniowywać. Kwalifikacji do tego typu leczenia dokonuje lekarz radioterapeuta po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną.

Leczenie tradycyjną radioterapią trwa najczęściej osiem tygodni. Część chorych podczas leczenia musi leżeć w szpitalu. To dodatkowo obciąża budżet państwa. Terapia za pomocą noża cybernetycznego jest nie tylko bezpieczna i skuteczna, ale w dłuższej perspektywie także tańsza, bo trwa od jednego do pięciu dni – podkreśla prof. Piotr Milecki z Wielkopolskiego Centrum Onkologii.

 

Aparat cyberknife w Polsce

Pierwsze urządzenie CyberKnife w Polsce zostało zainstalowane na przełomie 2010 i 2011 roku w Gliwicach. Od tego czasu w Gliwicach za pomocą noża cybernetycznego zabiegowi poddano już kilka tysięcy osób.

Zdaniem prof. Leszka Miszczyka – kierownika zakładu Radioterapii w Gliwicach, nóż cybernetyczny ma trzy podstawowe zalety:

  • umożliwia operację guzów ruchomych oddechowo (np. zlokalizowanych w płucach);
  • dzięki niezwykłej precyzji urządzenia zabiegowi mogą zostać poddane guzy położone w bezpośrednim sąsiedztwie ważnych (krytycznych) struktur w danym regionie;
  • nóż cybernetyczny cechuje możliwość podania wysokich dawek leczniczego promieniowania oraz krótki czas samego zabiegu przy jednoczesnym braku wzrostu objawów ubocznych leczenia.

Zabiegi guzów nowotworowych z wykorzystaniem noża cybernetycznego w publicznych szpitalach wykonywane są w ramach leczenia refundowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

ZOBACZ:  NÓŻ GAMMA KNIFE DO LECZENIA GUZÓW MÓZGU