Rak szyjki macicy stanowi w Polsce od wielu lat poważny problem epidemiologiczny. Choć liczba zachorowań stopniowo obniża się, to pozostaje wciąż na zbyt wysokim poziomie. Każdego roku rozpoznaje się około trzy tysiące nowych przypadków choroby – większość to raki w wysokim stopniu zaawansowania. Niestety wpływa to niekorzystnie na efekty leczenia raka szyjki macicy.
Jak podkreślają eksperci – stopień klinicznego zaawansowania procesu nowotworowego jest głównym czynnikiem rokowniczym i determinującym szansę na wyleczenie raka szyjki macicy. Sprawdź na czym polega leczenie raka szyjki macicy oraz jakie są rokowania w tej chorobie.
- We wczesnych stopniach zaawansowania raka szyjki macicy postępowaniem z wyboru jest leczenie operacyjne.
- W leczeniu zaawansowanego miejscowo raka szyjki macicy stosuje się radiochemioterapię.
- Chemioterapia wykorzystywana jest głównie w leczeniu zaawansowanego stadium choroby (przerzuty odległe raka szyjki macicy lub wznowa)
Rak szyjki macicy – leczenie
Plan leczenie raka szyjki macicy powinien być zawsze ustalany indywidualnie dla danego Pacjenta przez doświadczony i interdyscyplinarny zespół specjalistów. Kluczowe znaczenie w doborze terapii ma zaawansowanie nowotworu oraz ogólny stan zdrowia chorego
Jak tłumaczy dr n. med. Ewa Surynt, specjalista ginekologii onkologicznej z Europejskiego Centrum Zdrowia Otwock specjalizującego się w kompleksowym leczeniu nowotworów: w zależności od stopnia zaawansowania raka szyjki macicy wg klasyfikacji FIGO oraz planów rozrodczych pacjentki, jest kilka metod leczenia: postępowanie operacyjne radykalne bądź oszczędzające płodność, metoda laparotomii lub laparoskopii, radioterapia (brachyterapia i/lub teleterapia), chemioterapia bądź skojarzenie tych metod. Złe wyniki leczenia zwłaszcza chorych w zaawansowanym stopniu skłaniają do poszukiwania nowych metod terapii raka szyjki macicy. Obecnie prowadzone są badania II fazy nad szczepionkami terapeutycznym i prace nad terapiami celowanymi. Niestety poza bewacizumabem terapie te nie doczekały się zadawalających efektów.
We wczesnych stopniach choroby według klasyfikacji FIGO: IA1-IB1 oraz IIA1 (wielkość zmiany do 4 cm i brak zajęcia przymacicz) postępowaniem z wyboru w leczeniu raka szyjki macicy jest zabieg chirurgiczny (oszczędzający lub radykalny). W leczeniu zaawansowanego miejscowo raka szyjki macicy (stopnie Ib2, IIA2-IVA) stosuje się radiochemioterapię. Leczenie systemowe stosuje się w przypadku przerzutów odległych (stopień IVB) oraz wznów niekwalifikujących się do leczenia miejscowego.
– Na pytanie, co można zrobić, żeby poprawić wyniki leczenia raka szyjki, odpowiedź pozornie jest prosta: wcześnie rozpoznawać i leczyć we wczesnym stopniu zaawansowania. Jednak poważną przeszkodą jest czynnik ludzki, bezskuteczne przekonywanie kobiet do regularnych kontroli ginekologicznych i cytologii – dodaje dr n. med. Ewa Surynt.
Aby skutecznie leczyć pacjentkę z rakiem szyjki macicy, powinna ona trafić do lekarza we wczesnym stadium rozwoju choroby. Dlatego zaleca się, aby u wszystkich kobiet od 30 roku życia, a nawet od 25 roku życia, wykonywać badania ginekologiczne z badaniem cytologicznym przynajmniej raz w roku. Szacuje się, że około 70% inwazyjnych raków szyjki macicy rozwija się na podłożu przewlekłego zakażenia wirusem HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) typu 16 i/lub 18. Na rynku dostępne są szczepionki zawierające cząstki wirusopodobne, które wykazują dużą skuteczność w walce z zakażeniem HPV.
– W ciągu ostatnich 40 lat zaobserwowano korzystny trend epidemiologiczny w krajach wysoko rozwiniętych, polegający na obniżeniu zapadalności i śmiertelności z powodu tego raka szyjki macicy. Wynika to z wprowadzenia programów profilaktyki onkologicznej, wzrostu świadomości prozdrowotnej i coraz częściej stosowanej profilaktyki pierwotnej czyli szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV. Mimo tych korzystnych programów profilaktyki rak szyjki macicy nadal jest jedną z głównych przyczyn zgonów u kobiet w Polsce. Polki mają nadal niską świadomość społeczną i medyczną w zakresie skriningu, co stanowi źródło zaawansowanych klinicznie przypadków tego raka szyjki macicy. Niestety, wyleczalność na tym etapie jest wątpliwa, kosztowna i często nieskuteczna – podkreśla dr n. med. Ewa Surynt specjalista ginekologii onkologicznej z Europejskiego Centrum Zdrowia Otwock specjalizującego się w kompleksowym leczeniu nowotworów.
Leczenie chirurgiczne raka szyjki macicy
Celem leczenia operacyjnego raka szyjki macicy jest usunięcie nowotworu z marginesem tkanek i węzłami chłonnymi poprzez wycięcie macicy ze sklepieniem pochwy, przymaciczami wraz z biopsją węzła wartowniczego lub systemową resekcją układu chłonnego miednicy i węzłów około aortalnych.
Decyzja o usunięciu przydatków powinna być uzależniona od wieku pacjentki. W przypadku ich pozostawienia, należy je przenieść poza potencjalny obszar radioterapii uzupełniającej. Zabieg operacyjny może być wykonany techniką chirurgii otwartej, laparoskopowej lub z wykorzystaniem robota chirurgicznego Da Vinci.
U pacjentek deklarujących chęć zachowania płodności, we wczesnych postaciach nowotworu, można rozważyć zabiegi polegające na konizacji lub trachelektomii radykalnej (wycięciu całej szyjki z przymaciczami) wraz z węzłami chłonnymi. W ciążę po takim zabiegu zachodzi 40-70% kobiet.
Radioterapia raka szyjki macicy
Radioterapia/radiochemio terapię stosuje się zazwyczaj po leczeniu operacyjnym lub jako metodę samodzielną. Radiochemioterapia pooperacyjna zalecana jest w przypadku nacieku w linii cięcia chirurgicznego, naciekania przymacicz i przerzutów w węzłach chłonnych. Radiochemioterapię raka szyjki macicy należy rozważyć w przypadku naciekania przestrzeni wokół naczyń chłonnych, guza większego niż 4 cm, głębokiego naciekania podścieliska i stopnia zróżnicowania histopatologicznego G2/G3
Samodzielna radioterapia jest wskazana u pacjentek z rakiem szyjki macicy w stopniach IB2-IVA. Obejmuje stosowanie brachyterapii i teleterapii (dawka 80-85 Gy) w czasie nie dłuższym niż 50-55 dni. Stosowanym lekiem cytostatycznym jest cis platyna w dawce 40 mg/m2 podawana raz w tygodniu.
Rak szyjki macicy – chemioterapia
Terapia systemowa jest zasadniczą metodą leczenia chorych na raka szyjki macicy w stopniu IVB lub z nieoperacyjnym nawrotem choroby. Niestety, możliwości leczenia pacjentek z rozsianą lub nawrotową formą choroby są ograniczone. Chemioterapia stanowi zasadniczą metodę leczenia chorych na pierwotnie rozsianego raka szyjki macicy lub z nieoperacyjnym nawrotem.
Leczenie systemowe w niskim stopniu wpływa na czas przeżycia, jego celem jest przede wszystkim kontrola objawów raka szyjki macicy. Jednym z najbardziej aktywnych leków jest cisplatyna. Standard leczenia stanowi chemioterapia dwulekowa zawierająca cisplatynę w skojarzeniu z paklitakselem, topotekanem, gemcytabiną albo winorelbiną. Skuteczność tych schematów jest zbliżona.
Dodanie bewacyzumabu do cisplatyny z paklitakselem lub paklitakselu z topotekanem zwiększa częstość odpowiedzi obiektywnych, medianę czasu wolnego od progresji oraz całkowitego czasu przeżycia.
Leczenie nawrotowego raka szyjki macicy
Postępowanie u pacjentek z nawrotem choroby zależy od rodzaju leczenia pierwotnego i lokalizacji nawrotu. W przypadku zastosowania pierwotnie wyłącznego leczenia chirurgicznego, radioterapia lub chemioterapia pozwalają na uzyskanie kontroli nowotworu u około 40% chorych.
Możliwości skutecznej chirurgii ratującej u pacjentek po wcześniejszej radioterapii są ograniczone, a wyniki leczenia niezadowalające. U wybranych chorych z pojedynczymi przerzutami można rozważyć metastazektomię.
Rak szyjki macicy – rokowania
Rokowania w raku szyjki macicy zależą od stopnia zaawansowania choroby w momencie jej wykrycia, zastosowanego leczenia oraz ogólnego stanu zdrowia Pacjentki.
Odsetek 5-letnich przeżyć w stopniu I raka szyjki macicy bez zajęcia węzłów chłonnych przekracza 95%, a rokowania są bardzo dobre. W przypadku zajęcia węzłów chłonnych w stopniu I rokowanie waha się między 70 a 40%. W stopniu drugim wynosi 65%. Rokowanie dotyczące 5-letnich przeżyć u chorych z rakiem szyjki macicy w III stopniu zaawansowania wynosi 45%. W stopniu IV nie przekracza 10%.
Złe wyniki leczenia – zwłaszcza chorych w zaawansowanym stopniu – skłaniają do poszukiwania nowych metod postępowania terapeutycznego. Obecnie prowadzone są badania kliniczne nad szczepionkami terapeutycznymi oraz nowymi terapiami celowanymi w zaawansowanym raku szyjki macicy. Pewną nadzieję na poprawę rokowania w zaawansowanym raku szyjki macicy daje również immunoterapia, choć obecnie ma ona charakter głównie eksperymentalny w tym wskazaniu.
ZOBACZ: NOWOTWORY GINEKOLOGICZNE
Wszystko piękne. Opisy tylko szkoda,że na poważnie lekarze C.O w Krakowie niezbyt się starają. Jak i czy jest możliwym aby np w marcu robic cytologie i mieć II zaś w październiku tego samego roku po krwawieniu z narządów rodnych trafić na gin. i mieć raka II B. TK wykazuje guza wielkości piłki do tenisa zaś ani usg ani rtg robione w sierpniu nic nie wykazuje.
Mojej znajomej wykryto raka szyjki macicy w 3 stopniu. Pytanie to : jak to mozliwe jesli co roku chodzila na badania. Skad sie wzial 3 stopien kiedy od ostatniego badania gdzie nic nie wykryto nie uplynal nawet rok
Nie ukrywam że się boje mam złośliwego raka szyjki macicy 4 stopień . Jestem po chemioterapii i radioterapii wewnątrz.
Współczuje bardzo. Mi wykryli HPV typ 16 CIN III. Mam termin 31.maja na kolposkopie z biobsją, boje się bardzo co dalej będą mi robić. Nie wiem czy mam być spokojna ponieważ mieszkam w niemczech. Pozdrawiam ciepło. Bądź silna
Witaj, ja będę miała kolposkopie z biopsja 15 mają czyli jutro. Również nam cin3/cis.
Mama ma też 4 stopnia i przeżuty już na węzły chłonne
Jak sie teraz czujesz ja tez mam ten sam rak 3 stopien boje sie