Urządzenie NanoKnife (nano-nóż) to nowoczesna i małoinwazyjna metoda niszczenia komórek nowotworowych za pomocą prądu o wysokim napięciu. Aparatura Nanoknife oddziałuje prądem elektrycznym w postaci mikrosekundowych impulsów wysokiego napięcia na chore tkanki.
Technika nieodwracalnej elektroporacji IRE znajduje zastosowanie m.in. w przypadku leczenia zaawansowanego raka trzustki, raka prostaty, raka nerki i guzów wątroby. Głównym atutem NanoKnife jest możliwość niszczenia zmian nowotworowych, które inne ośrodki – wyposażone w tradycyjny sprzęt – uznały za nieoperacyjne.
Technika NanoKnife nie daje gwarancji na wyleczenie, a zabieg ma charakter głównie postępowania paliatywnego, a więc wydłużającego czas życia Pacjenta. Celem zabiegu jest także podniesienia jakości życia chorego. Nóż nano znajduje się na wyposażaniu kilku ośrodków w Polsce.
Niestety, procedura zabiegów operacyjnych z nanonożem nie podlega refundacji przez Narodowy Fundusz Zdrowia i jest dostępna jedynie na zasadach komercyjnych (odpłatnie).
NanoKnife w leczeniu nowotworów
NanoKnife (nóż nano) okazuje się szczególnie pomocny przy leczeniu zmian wątroby, raka trzustki, nerek czy raka prostaty. Jego przydatność stwierdzono też przy leczeniu trudnych wznów nowotworów w obrębie węzłów chłonnych oraz wznów miejscowych po niepełnym leczeniu operacyjnym, np. raka jelita grubego, raka żołądka czy też raka dróg żółciowych. Głównym atutem aparatu NanoKnife – w przeciwieństwie do tradycyjnej radioterapii – jest możliwość powtarzania zabiegów.
Jak podkreślają specjaliści, dla wielu pacjentów z nowotworem trzustki metoda nieodwracalnej elektroporacji IRE może być jedynym wyjściem. W niektórych przypadkach zabieg z wykorzystaniem NanoKnife daje chorym nadzieję na zmniejszenie guza nowotworowego do rozmiarów, które umożliwią przeprowadzenie klasycznej operacji chirurgicznej.
Technikę nieodwracalnej elektroporacji IRE opracował prof. Rubinsky na Uniwersytecie Kalifornijskim w Barkley w 2017 roku. Jej istotą jest wykorzystanie szybkiego przepływu energii między dwiema elektrodami umieszczonymi w sąsiedztwie guza nowotworowego.
W przypadku raka gruczołu krokowego chirurgiczne wycięcie guza prostaty to ryzyko zaburzeń erekcji, nietrzymania moczu i i innych przykrych dla pacjenta skutków ubocznych zabiegu. Metoda NanoKnife istotnie ogranicza ryzyko powikłań. Po zakończonym zabiegu i apoptozie komórek nowotworowych, makrofagi usuwają martwe komórki i w ciągu 14 dni dochodzi do odbudowy tkanki i gojenia.
W toku zabiegu za pomocą Nanoknife macierz bezkomórkowa nie zostaje uszkodzona ze względu na brak warstwy lipidowej błony komórkowej. Zachowane zostają również wszystkie struktury kolagenowe (naczynia i drogi żółciowe). Sam zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym.
Wskazania do NanoKnife
Do zabiegu metodą NanoKnife kwalifikowani są chorzy z rozpoznanymi nowotworami złośliwymi niemożliwymi do usunięcia innymi metodami chirurgicznymi.
Najczęstsze wskazania do zastosowania omawianej metody to rak trzustki, pierwotne i przerzutowe guzy wątroby, nowotwór dróg żółciowych, rak nerki oraz nowotwór prostaty.
Kwalifikacja do zabiegu polega na szczegółowej analizie dostarczonej dokumentacji medycznej oraz wykonaniu badań diagnostycznych.
Nano nóż IRE – zalety
- możliwość zapewnienia leczenia pacjentom z tzw. nieoperacyjnymi zmianami nowotworowymi,
- brak oddziaływania termicznego aparatury na leczone tkanki,
- duża precyzja niszczenia komórek rakowych zlokalizowanych przy strukturach krytycznych,
- brak konieczności usuwania zdrowych komórek (Nanoknife skierowany jest tylko w patologiczne komórki),
- możliwość obrazowania w czasie rzeczywistym,
- niewielkie ryzyko powikłań po zabiegu nożem nano.
Leczenie i skuteczność NanoKnife
NanoKnife (nano-nóż) walczy z komórkami nowotworowymi za pomocą prądu elektrycznego poprzez specjalne igły/elektordy umieszczone w okolicach guza (od 3 do 6 sztuk). Prąd o niskim natężeniu kierowany jest wprost do chorych komórek nowotworowych, co w efkecie tworzy w guzie maleńkie otworki (wielkości kilku nanometrów).
Komórki rakowe zostają zaatakowane za pomocą nanonoża w efekcie obumierają. Następnie są usuwane przez układ odpornościowy pacjenta. Jednocześnie zachowane zostają funkcje ważnych dla życia struktur takich jak nerwy, drogi żółciowe czy naczynia krwionośne. Sam zabieg jest mało inwazyjny. Chory nie odczuwa większego bólu (znieczulenie ogólne), a pobyt w szpitalu jest krótki. Podawanie energii jest komputerowo zsynchronizowane z czynnością serca Pacjenta.
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zaaprobowała technologię Nanoknife w 2009 roku. Od tego czasu trwają badania kliniczne nad wykorzystaniem i skutecznością procedury w różnych wskazaniach.
NanoKnife umożliwa operatorowi wykonującemu zabieg precyzyjne zaplanowanie obszaru leczniczego. W trakcie zabiegu możliwe jest modyfikowanie parametrów urządzenia, aby uzyskać najlepszy efekt terapeutyczny. Operacja z Nanoknife trwa od kilku do kilkunastu minut, a pacjent opuszcza szpital zwykle następnego dnia po zabiegu.
W ostatnich latach na świecie pojawią się prace dokumentujące skuteczność i wartość Nanoknife w niektórych wskazaniach. Z drugiej strony należy podkreślić eksperymentalny charakter tej procedury.
Nanoknife w Polsce – refundacja i cena zabiegu
Zabiegi z użyciem aparatury NanoKnife nie są w Polsce refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Koszt zabiegu NanoKnife wynosi kilkadziesiąt tysięcy złotych. Obecnie nie ma możliwości refundacji zabiegu przez NFZ, a procedura jest wykonywana komercyjnie.
W Polsce znajduje się kilka ośrodków, które wyposażone są w aparaty NanoKnife do leczenia nowotworów:
- Nanoknife w Centrum Onkologii w Bydgoszczy
- Nóż nano w Centrum Medycznym KLARA w Częstochowie
- Aparatura Nanoknife w Szpitalu św. Elżbiety – Mokotowskie Centrum Medyczne – Warszawa
- Nanonóż w Poznaniu – Prywatna Lecznica CERTUS
- Urządzenie znajduje się w Szpitalu Wojewódzkim w Łomży
- Aparat Nanoknife w placówce SCANMED Szpitala św. Rafała w Krakowie
- Żagiel Med Lublin – Nanoknife
ZOBACZ WIĘCEJ: NOWE METODY LECZENIA RAKA
Ciekawe jaką dawkę promieniowania jonizującego absorbuje pacjent w trakcie tego zabiegu.