Nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów

Ukazała się najnowsza edycja biuletynu Nowotwory złośliwe w Polsce poświęcona danym za 2020 rok. Publikacja powstała w ramach projektu Krajowy Rejestr Nowotworów, a jej autorami są Urszula Wojciechowska, Klaudia Barańska, Irmina Michałek, Paweł Olasek, Marta Miklewska, Joanna A. Didkowska.

Raport Nowotwory złośliwe w Polsce jest cykliczną publikacją adresowaną do wszystkich osób zainteresowanych epidemiologią nowotworów złośliwych w Polsce. W obecnym wydaniu przedstawiony został aktualny opis sytuacji epidemiologicznej dotyczącej zachorowań i zgonów na nowotwory w naszym kraju za rok 2020.

Publikacja została opracowana ze środków finansowych Ministra Zdrowia Narodowej Strategii Onkologicznej, zadanie „Wspomaganie systemu rejestracji nowotworów”.

Więcej informacji na temat Krajowego Rejestru Nowotworów na stronie: www.onkologia.org.pl.

Krajowy Rejestr Nowotworów

Krajowy Rejestr Nowotworów to pierwsza w Polsce platforma naukowa gromadząca dane o każdym nowym wykryciu choroby nowotworowej i służąca wymianie wiedzy o zagrożeniu nowotworami złośliwymi w naszym kraju.

Krajowy Rejestr Nowotworów (KRN) prowadzony jest przez Narodowy Instytut Onkologii na zlecenie Ministra Zdrowia, a nadzór merytoryczny nad projektem sprawuje Rada Naukowa złożona z uznanych ekspertów.

Do zadań Krajowego Rejestru Nowotworów należy gromadzenie, aktualizacja i analiza danych o rozpoznanych przypadkach nowotworów złośliwych w naszym kraju – niezbędnych do realizacji zadań publicznych i statystyki publicznej. Na ich podstawie oceniane jest zagrożenie społeczeństwa chorobami nowotworowymi oraz skuteczność podejmowanych interwencji w zakresie zdrowia publicznego i polityki zdrowotnej państwa.

ZOBACZ: EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW W POLSCE

Nowotwory złośliwe w Polsce 2020

Statystyki Krajowego Rejestru Nowotworów są prezentowane z 2-letnim opóźnieniem, niezbędnym na opracowanie i analizę zgromadzonych danych. Zgodnie z informacjami zaprezentowanymi w najnowszej edycja biuletynu Nowotwory złośliwe w Polsce:

„W 2020 roku do Krajowego Rejestru Nowotworów wpłynęły informacje o niemal 146,2 tys. nowych zachorowaniach na nowotwory i 99,9 tys. zgonach z ich powodu. W 2020 stosunku do roku poprzedniego nastąpił spadek liczby zachorowań o 12 908 u mężczyzn i 12 129 u kobiet. W stosunku do poprzedniego roku, liczba zgonów wskutek nowotworów wśród mężczyzn nie zmieniła się, a wśród kobiet zmniejszyła się o 453 zgony. Obserwowany w 2020 roku spadek liczby zachorowań na nowotwory złośliwe, widoczny dla większości lokalizacji, został spowodowany prawdopodobnie odraczaniem diagnozy związanym z pandemią COVID-19 oraz z innymi ograniczeniami wynikającymi z restrykcji pandemicznych (np. przekształcanie szpitali i oddziałów w jednostki jednoimienne).

Nowotwory złośliwe stanowią drugą przyczynę zgonów w Polsce, powodując w 2020 roku 21,8% zgonów mężczyzn i 20% zgonów kobiet. Stanowią one istotny problem zdrowotny, przede wszystkim u osób w młodym i średnim wieku (25-64 lat). Zjawisko to jest szczególnie widoczne w populacji kobiet, w której od kilku lat nowotwory są najczęstszą przyczyną zgonów przed 65. rokiem życia, stanowiąc 28,3% zgonów młodych i 41,6% zgonów kobiet w średnim wieku.

Obserwowane od wielu lat trendy zachorowalności i umieralności z powodu nowotworów złośliwych w Polsce są determinowane zarówno strukturą wieku populacji, jak i zmianami zachodzącymi w ekspozycji polskiej populacji na czynniki rakotwórcze, głównie związane z paleniem papierosów. Szczególnie niepokojący jest wpływ częstości palenia tytoniu na trend występowania raka płuca w populacji kobiet – w 2020 roku po raz kolejny liczba kobiet, które zmarły w wyniku raka płuca, przekroczyła liczbę kobiet, które zmarły z powodu raka piersi (o 1046).

Najczęstszym nowotworem mężczyzn jest nowotwór gruczołu krokowego z udziałem 19,6%, charakteryzujący się największą dynamiką wzrostu zachorowalności, przy utrzymującym się w pierwszej dekadzie XXI wieku plateau umieralności, która jednak od 2004 roku wykazuje tendencję wzrostową. W populacji mężczyzn od prawie 15 lat obserwuje się spadek zachorowalności i umieralności na nowotwory płuca, co należy wiązać przede wszystkim ze zmniejszeniem w ostatnich dekadach odsetka palących mężczyzn. Nowotwory złośliwe płuca są drugim nowotworem mężczyzn, nadal jednak są dominującą nowotworową przyczyną zgonu mężczyzn, stanowiąc około 26% i decydując o przebiegu krzywej umieralności reprezentującej wszystkie schorzenia nowotworowe mężczyzn. Na trzecim miejscu (11,2% zachorowań) znajduje się rak jelita grubego (okrężnica i odbytnica) z rosnącą tendencją zachorowalności, przy jednoczesnej stabilizacji umieralności.

W populacji kobiet wiodącymi umiejscowieniami nowotworów nadal pozostają: pierś, płuco i jelito grube (kątnica, okrężnica i odbytnica). Nowotwory płuca utrzymują pierwszą pozycję wśród nowotworowych przyczyn zgonów kobiet (17,6%), wyprzedzając nowotwory piersi (15,3%). Dominujące wśród kobiet nowotwory piersi charakteryzowały się w ciągu minionego półwiecza stale rosnącą zachorowalnością. Trendy umieralności na raka piersi zmieniały się kilkukrotnie w ciągu ostatnich trzydziestu lat. Początkowy wzrost umieralności został zahamowany w połowie lat 90 ubiegłego wieku, a w latach 1996-2010 notowano spadek umieralności. W okresie 2010-2020 nastąpiła niekorzystna zmiana trendu. Trzecią najczęstszą przyczyną zgonów wskutek nowotworów złośliwych u kobiet w ciągu ostatnich kilku lat pozostają nowotwory jelita grubego.”
 
źródło: NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W POLSCE W 2020 ROKU; Urszula Wojciechowska, Klaudia Barańska, Irmina Michałek, Paweł Olasek, Marta Miklewska, Joanna A. Didkowska; Warszawa 2022.

PRZEJDŹ DO: NAJNOWSZE INFORMACJE