Onkoserwis – przedstawiamy najnowsze doniesienia i ciekawe newsy ze świata onkologii opracowane przez ekspertów Polskiej Ligii Walki z Rakiem. Przegląd wiadomości onkologicznych zaprezentowanych na łamach prestiżowych serwisów i czasopism branżowych – luty 2024. Zapraszamy do lektury!
Onkoserwis – luty 2024
Osoby po leczeniu onkologicznym w dzieciństwie mają wyższe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz nowotworów
W badaniu opublikowanym w Journal of the American College of Cardiology sprawdzono, jaki jest wpływ przebytego w dzieciństwie leczenia onkologicznego na ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów w dorosłym wieku.
W analizie uwzględniono 7670 chorych z Francji leczonych z powodu nowotworów w latach 1945-2000. Ponad połowę (54,8%) stanowiły dziewczynki, a blisko połowa (48,6%) miała mniej niż 5 lat w chwili rozpoznania nowotworu. W ciągu obserwacji trwającej średnio 30 lat 795 osób zachorowało na drugi nowotwór, a 378 na chorobę sercowo-naczyniową. U 49 chorych rozpoznano zarówno drugi nowotwór, jak i chorobę sercowo-naczyniową. Spośród chorób sercowo naczyniowych najczęstsze były niewydolność serca (51,3%), uszkodzenie zastawki (14,6%), zaburzenia rytmu serca (12,2%), choroba niedokrwienna serca (7,4%) oraz choroby osierdzia (7,4%).
Zauważono, że zachorowanie na drugi nowotwór było związane z dwukrotnie większym ryzykiem zachorowania na chorobę sercowo-naczyniową w porównaniu do osób, które przebyły tylko jeden nowotwór.
źródło: www.jacc.org/doi/abs
Psylocybina pomaga chorym na nowotwory z depresją
U chorych na nowotwory, z uwagi na niepewne rokowanie i wyczerpujące leczenie, często rozwija się depresja. Leki przeciwdepresyjne i psychoterapia z reguły niewystarczająco łagodzą jej objawy. Psylocybina jest substancją psychodeliczną zawartą w grzybach halucynogennych. Od kilku lat badany jest jej wpływ na leczenie osób z depresją.
W czasopiśmie Cancer opublikowano artykuł, w którym sprawdzono efekt pojedynczej dawki psylocybiny (25 mg) u chorych na nowotwory z depresją. W badaniu wzięło udział 30 osób, w tym po połowie z wczesnym i rozsianym nowotworem. Wszyscy uczestnicy badania otrzymali grupową i indywidualną terapię przed, w trakcie i po jednorazowym zastosowaniu psylocybiny. Zauważono, że zastosowanie pojedynczej dawki psylocybiny skutkowało znaczną i trwałą poprawą nastroju wśród dorosłych z depresją. Efekt ten uzyskano zarówno u chorych z wczesnym, jak i rozsianym nowotworem.
W czasie 8-tygodniowej obserwacji nasilenie depresji zmniejszyło się o średnio 19.1 punktów w skali Montgomery-Asberg Depression Rating Scale. Zastosowanie psylocybiny nie spowodowało ciężkich działań niepożądanych. Najczęściej występowały jedynie łagodne bóle głowy i nudności.
źródło: acsjournals.onlinelibrary.wiley.com
Zaprzestanie palenia zmniejsza wieloletnie ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia, nowotworów i chorób płuc
Wskaźniki umieralności z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów oraz chorób układu oddechowego są u osób palących papierosy średnio wyższe odpowiednio 2,3, 3,4 i 13,3 razy w stosunku do osób nigdy niepalących.
Po zaprzestaniu palenia ryzyko to spada w kolejnych trzech dekadach dla chorób serca odpowiednio do 1,47, 1,26 i 1,07, dla nowotworów do 2,13, 1,59 i 1,34, a dla chorób płuc do 6,35, 3,63 i 2,34. Po trzydziestu latach od rzucenia nałogu utrzymuje się podwyższone ryzyko zgonu z powodu nowotworów i chorób układu oddechowego (odpowiednio 1,16 i 1,31), natomiast ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia zmniejsza się do poziomu u osób nigdy niepalących.
Wyniki analizy opublikowanej w Journal of the American Medical Association wykazały, że zaprzestanie palenia pozwala na obniżenie ryzyka zgonu z powodu chorób serca o 100%, nowotworów o 93% oraz chorób płuc o 97%. Autorzy badania podkreślają, że korzystny skutek zaprzestania nałogu widoczny jest już w pierwszej dekadzie, kiedy ryzyko zgonu z powodu chorób serca i nowotworów spada odpowiednio o 36% i 47%.
źródło: jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine, www.cell.com/iscience
Szczepienie przeciwko HPV zmniejsza ryzyko progresji stanów przednowotworowych do inwazyjnego raka szyjki macicy
Śródnabłonkowa neoplazja (CIN) jest stanem przednowotworowym raka szyjki macicy. Może ona ulegać progresji do inwazyjnego raka, samoczynnej regresji lub utrzymywać się w niezmienionej postaci. W zależności od nasilenia zmian komórkowych oraz ryzyka progresji wyróżnia się trzy stopnie CIN.
Duńscy badacze opublikowali wyniki obserwacji blisko 8 tys. kobiet z CIN2 leczonych w latach 2007-2020, z których mniej niż połowa otrzymała szczepienie przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (Human papillomavirus, HPV). Ryzyko progresji CIN2 dla chorych zaszczepionych przed 15. r.ż., pomiędzy 15. a 20. r.ż. oraz powyżej 20 r.ż. wyniosło odpowiednio 22,9%, 31,5% i 37,6%. W analizie wieloczynnikowej ryzyko progresji do inwazyjnego nowotworu u kobiet zaszczepionych poniżej 15 r.ż. i pomiędzy 15. a 20. r.ż. było odpowiednio o 35% i 14% niższe niż u kobiet niezaszczepionych, a u zaszczepionych po 20 r.ż. – zbliżone do ryzyka u kobiet niezaszczepionych.
źródło: www.ajog.org/article
Jak skutecznie walczyć z paleniem papierosów?
Od wielu lat trwa walka o ograniczenie palenia papierosów. W ostatnich latach, w wyniku większej świadomości na temat niekorzystnych skutków palenia papierosów oraz wprowadzania ograniczeń w paleniu w miejscach publicznych, w wielu krajach znacznie zmniejszyła się liczba palaczy. Papierosy pozostają jednak nadal głównym modyfikowalnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów. Większość nałogowych palaczy sięga po papierosy po raz pierwszy w wieku nastoletnim. Świadomość szkodliwości palenia papierosów należy zatem rozwijać już od najmłodszych lat.
W Stanach Zjednoczonych, w związku z kampanią uświadamiającą negatywne skutki palenia e-papierosów, odnotowano spadek ich stosowania wśród uczniów szkół średnich (z 14% w 2022 r. do 10% w 2023 r.). Jednocześnie badanie przeprowadzone przez Centrum Kontroli Chorób wykazało, że w latach 2021-2022 palenie tytoniu wśród młodzieży szkolnej wzrosło z 11% do 11,7%, a stosowanie zarówno marihuany, jak i papierosów z 10,8% do 13,6%.
Z kolei wśród australijskich nastolatków po raz pierwszy od kilkunastu lat odnotowano wzrost stosowania tytoniu i konopi indyjskich. Rząd australijski, celem ograniczenia stosowania używek wśród młodzieży, planuje wprowadzenie zakazu importu jednorazowych waporyzatorów nieterapeutycznych i konieczność uzyskania specjalnej licencji na import waporyzatorów terapeutycznych.
źródła: www.cdc.gov/mmwr, www.health.gov.au/ministers/the-hon-mark-butler-mp
opracowanie: Onkoserwis – serwis onkologiczny dla dziennikarzy – Polska Liga Walki z Rakiem
PRZEJDŹ DO: ONKOSERWIS – STYCZEŃ 2024
ZOBACZ: STRONA GŁÓWNA
