Diagnoza i leczenie choroby nowotworowej rzutują na funkcjonowanie wielu sfer życia człowieka, również na jego seksualność. U pacjentów chorych na raka pojawiają się pytania i wątpliwości związane z życiem seksualnym, bliskością, relacjami z partnerem czy seksem.

Faktem jest, że poważna choroba wpływa na problemy z seksem. Pacjenci onkologiczni mogą być mniej zainteresowani lub nawet utracić zainteresowanie seksem na różnych etapach leczenia. Choć zdarza się, że chorzy przestają odczuwać pożądanie, to nie oznacza to bynajmniej utraty potrzeby bliskości, czułości, dotyku i intymności.

Warto pamiętać, że seks i bliskość wpływają pozytywnie na radość życia, obraz siebie oraz związki z innymi ludźmi. Co istotne, mimo różnych skutków ubocznych związanych z leczeniem onkologicznym, prawie nigdy nie traci się zdolności odczuwania przyjemności płynącej z dotyku.

Seks w chorobie nowotworowej

  • Pieszczoty i bliskość między partnerami/partnerkami możliwe są zawsze, niezależnie od problemów fizycznych wynikających z etapu leczenia.
  • Faktem jest, że terapia onkologiczna wpływa na samopoczucie chorego i jego funkcjonowanie w sferze seksualnej. W zależności od stosowanej metody leczenia oraz intensywności terapii mogą pojawić się dolegliwości bólowe, osłabienie, zmniejszenie libido, suchość pochwy u kobiet, zaburzenia erekcji czy przedwczesny wytrysk u mężczyzn.
  • Pacjenci onkologiczni zmagają się z wieloma problemami psychologicznymi, które mogą bezpośrednio rzutować na seks i sferę intymną. Pojawią się m.in. zaburzenia lękowe, depresyjne, zmęczenie, lęk, obniżona samoocena, obniżone poczucie własnej atrakcyjności, wstyd i brak akceptacji własnego ciała.
  • W przypadku problemów z seksem i zaburzeniami w sferze intymnej warto porozmawiać z lekarzem, pielęgniarką lub innym członkiem zespołu medycznego odpowiedzialnym za leczenie.
  • Leczenie raka prawie nigdy nie skutkuje brakiem zdolności doświadczania przyjemności płynącej z dotyku. Bądź otwarty/otwarta na nowe sposoby doświadczania przyjemności.
  • Ważna jest komunikacja, rozmawiaj ze swoim parterem/partnerką na temat seksu. Największą przeszkodą w utrzymaniu zdrowia seksualnego jest milczenie.

PRZEJDŹ DO: SEKSUALNOŚĆ W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ

seks w chorobie nowotworowej

Seks a rak. Życie seksualne w chorobie nowotworowej

Seks i rak – wokół tematu seksualności pacjentów onkologicznych narosło wiele mitów i stereotypów, które warto omówić. Prezentujemy rozmowę z dr Tomaszem Krasuskim – psychologiem i seksuologiem.

Kim właściwie jest seksuolog? Lekarzem czy psychologiem?

To zależy. Najprościej byłoby odpowiedzieć: należy do obydwu kategorii. Zakres pracy seksuologa w dużej mierze zależy właśnie od jego specjalizacji. Psycholog specjalizujący się w seksuologii nie może wykonywać badania przedmiotowego, czyli fizycznie dotknąć pacjenta, nie zleca badań, zajmuje się tylko psychicznymi aspektami zaburzeń seksualnych.

Z kolei lekarze seksuolodzy skupiają się na leczeniu problemów o podłożu organicznym, fizjologicznym, ale nie korzystając z narzędzi pracy psychologa.

PRZEJDŹ DO: ONCOFERTILITY – PŁODNOŚC A LECZENIE

Czym zajmuje się seksuolog i jak może pomóc chorym na raka?

 – Mówiąc ogólnie, zadaniem seksuologa jest udzielenie pomocy osobie, która dostrzega u siebie, czy w związku, problem natury seksualnej. Może to dotyczyć np.: problemów z erekcją, odczuwaniem bólu podczas stosunku lub nie przeżywaniem orgazmu. Czasem są to problemy związane z brakiem oczekiwanych przeżyć, niezadowoleniem z życia seksualnego – powodów może być wiele. Zdarzają się również osoby, które przychodzą po to aby dowiedzieć się czegoś, rozwiać wątpliwości.

Tutaj wszystko zależy od rodzaju problemów z jakim pacjent trafia do gabinetu seksuologa. Choroba może wywołać lub nasilić trudności w życiu seksualnym. Szczególnie może dotyczyć to osób, których dotknął nowotwór narządów płciowych lub ich okolic. Istotne są także zmiany towarzyszące kuracjom hormonalnym, które mogą mieć znaczący wpływ na zmianę potrzeb seksualnych, wygląd czy samopoczucie. Ważne jest, aby w tej sytuacji pacjenci dostali w pierwszej kolejności rzetelne informacje na temat tego co się z nimi dzieje oraz jaki mogą mieć na to wpływ. I jak mogą odnaleźć się w nowej sytuacji.

Informacje te powinny też trafić do partnerów i partnerek pacjentów. Brak wiedzy może powodować, że bliscy mogą nie wiedzieć jak pomóc, a czasem – mogą nawet szkodzić, wywierając presję lub źle interpretując zachowanie chorego.

Inny rodzaj problemów dotyczy obrazu własnego ciała, trudności z akceptacją zachodzących w nim zmian – na przykład, pod wpływem choroby i leczenia.  Niekiedy jest tak, że rak powoduje, ujawnia lub nasila problemy w relacji, a tym samym – w bliskości z partnerem. Część osób może też nie wiedzieć, jaki realny wpływ choroba i leczenie mają lub będą miały na ich życie intymne i chce to sobie wyjaśnić.

Seks i rak – najczęstsze problemy pacjentów onkologicznych

Tak jak wspomniałem, pacjenci zgłaszający się do psychologa – seksuologa często szukają pomocy w poradzeniu sobie ze zmianami, które zachodzą w ich organizmie pod wpływem choroby, czy w samym procesie jej leczenia. Dla przykładu: jednym ze skutków ubocznych chemioterapii może być przedwczesna menopauza. To z kolei może rodzić pytania o możliwość posiadania dziecka. Często do seksuologa trafiają kobiety po mastektomii, które szukają wsparcia w akceptacji siebie, mają trudność z ponownym podjęciem życia seksualnego, a bardzo tego pragną.

Problemy natury seksualnej mogą dotyczyć oczywiście wszystkich – kobiet, mężczyzn, osób w różnym wieku. Ważne jest, żeby rozumieć, że nie zależnie od wieku, sytuacji rodzinnej, zawodowej – każdy z nas ma prawo do ekspresji seksualnej i do zaspakajania swoich potrzeb (oczywiście uwzględniając normy społeczne i dostosowując się do swoich możliwości zdrowotnych). Każda osoba to inna historia i inne problemy.

Seks w chorobie nowotworowej – jakie są najczęstsze bariery?

Podstawowe to właśnie te, które wynikają ze zmian w wyglądzie spowodowanych chorobą lub są skutkiem leczenia. Pamiętajmy, że choroba nowotworowa może być wyniszczająca dla organizmu nie tylko pod względem fizycznym, ale również psychicznym.

Pacjenci onkologiczni boją się utraty atrakcyjności, poczucia kobiecości/męskości, wyniszczenia organizmu oraz utraty kontroli, bycia skazanymi na innych – bliskich, personel szpitala. Tego rodzaju odczucia są jak najbardziej naturalne i można jednak je pokonać. Doświadczony seksuolog może być w tym procesie bardzo pomocny.

ZOBACZ TEŻ: WPŁYW CHEMIOTERAPII NA UKŁAD PŁCIOWY