Szanse i wyzwania w leczeniu raka prostaty

Rak prostaty może być dziś chorobą przewlekłą, z którą pacjent będzie żył przez wiele lat. Kluczowe znaczenie w jej prowadzeniu ma wczesne wykrycie i dobór odpowiedniej metody leczenia, w tym dostęp do nowych leków stosowanych jeszcze przed chemioterapią czy zastosowanie nowoczesnego leczenia operacyjnego – podkreślają jednogłośnie urolodzy i onkolodzy – prof. Piotr Chłosta, prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego oraz prof. Maciej Krzakowski, Konsultant Krajowy ds. Onkologii Klinicznej.

Rak prostaty to drugi – po raku płuc – najczęściej występujący „męski” nowotwór. Co roku w Polsce rozpoznawany jest on u około 15-16 tys. osób, jednak już dziś przewiduje się, że liczba pacjentów będzie systematycznie wzrastać, głównym powodem jest wiek chorych. Ponad połowa pacjentów w momencie postawienia diagnozy ma co najmniej 70 lat.

NIEPOKOJĄCE OBJAWY PROSTATY

Jak podkreślają eksperci rozwój raka stercza jest długotrwały. Od momentu wystąpienia pierwszych zmian nowotworowych do ukształtowania się guza o objętości 1 ml, mija ok. 10 lat. Wczesny rak prostaty zazwyczaj nie powoduje żadnych objawów. W bardziej zaawansowanych stadiach choroby, symptomy są podobne do objawów związanych ze stanem zapalnym prostaty tj.: zwiększone parcie na pęcherz, uczucie pieczenia przy oddawaniu moczu, częstsze i utrudnione oddawanie moczu, a także krwiomocz. Każdy mężczyzna z takimi objawami powinien być pilnie zbadany przez urologa. Szczególną czujność onkologiczną powinni zachować mężczyźni, u których w najbliższej rodzinie wystąpiły przypadki raka prostaty. Ryzyko wystąpienia choroby wzrasta wówczas kilkukrotnie. Dlatego niezwykle istotny w przypadku raka prostaty jest czas, zarówno wczesna diagnostyka, jak i wczesne wdrożenie leczenia.

NOWOTWÓR PROSTATY MOŻE BYĆ SKUTECZNIE LECZONY

Dostępne dziś na świecie i w Europie nowoczesne terapie sprawiają, że rak prostaty, który jest uznawany za jednego z najpoważniejszych zabójców, może zostać sprowadzony do choroby przewlekłej. Potwierdzają to również światowej sławy onkolodzy uczestniczący w najważniejszym kongresie onkologicznym American Society of Clinical Oncology (ASCO). Octan abirateronu nie tylko przedłużał życie pacjentom, ale zmniejszał ryzyko nawrotu choroby o 70 proc. i o 50 proc. obniżał ryzyko poważnych powikłań kostnych – skomentował podczas prezentacji wyników w Chicago dr Nicholas James z Queen Elizabeth Hospital w Birmingham (Wielka Brytania). Obradujący w Chicago eksperci podkreślili, że kliniczne korzyści wynikające z włączenia abirateronu do pierwszej linii terapii są tak duże, że powinno to zmienić standard leczenia chorych z nowo zdiagnozowanym zaawansowanym rakiem prostaty (za depeszą PAP).

Wczesna interwencja i leczenie raka prostaty jest już standardem w wielu krajach europejskich, gdzie w celu skuteczniej walki z chorobą, jeszcze przed rozpoczęciem chemioterapii pacjentom podaje się skuteczną, nowoczesną hormonoterapię. Wszystko po to, by odsunąć w czasie rozpoczęcie toksycznej chemioterapii i uciążliwej hospitalizacji oraz zachować dobrą jakość życia chorych.

POLSCY PACJENCI WCIĄŻ CZEKAJĄ NA LECZENIE

Niestety dostęp do leczenia nowoczesną hormonoterapią przed chemioterapią stanowi wciąż niezaspokojoną potrzebę polskich pacjentów. O tym, że leczenie to powinno być dostępne również dla polskich pacjentów, mówią zarówno przedstawiciele środowiska urologów, jak i onkologów.

Dysponujemy lekami, obecnie nierefundowanymi przez NFZ, które w sposób istotny zmieniają strategię postępowania z pacjentami w zaawansowanym stadium raka gruczołu krokowego. Dzięki wykorzystaniu kolejnych linii leczenia – mimo rozsiewu choroby nowotworowej udaje się uczynić z niej schorzenie przewlekłe. Zastosowanie prechemioterapii pozwala wydłużyć życie pacjenta nawet o 56 miesięcy w doskonałej jakości. Dla mnie jako urologa, każdy dodatkowy dzień życia mojego pacjenta jest ważny – podkreśla prof. Chłosta.

Eksperci zwracają również uwagę, że ta nowoczesna terapia stosowana jest dziś u wybranych pacjentów, gdy rak jest już w zaawansowanej postaci. Są jednak zalecenia medyczne, by leczenie to rozpocząć wcześniej, jeszcze przed chemioterapią.

W Polsce octan abirateronu jest aktualnie stosowany po chemioterapii, choć jego wartość terapeutyczną dowiedziono również w prechemioterapii. Uważam, że należy rozważyć rozszerzenie aktualnych wskazań, równocześnie kategoryzując chorych, u których warto zastosować octan abirateronu – tłumaczył prof. Krzakowski.

NOWOCZESNE LECZENIE OPERACYJNE RAKA PROSTATY

Leczenie raka prostaty często wymaga interwencji chirurgicznej. Jak wskazują eksperci, w tej dziedzinie w ostatnich latach również nastąpił duży postęp.

– W przypadku pacjentów z mniej zaawansowaną formą raka prostaty, zależy nam na dostępie do tych samych technik chirurgicznych, którymi dysponują nasi koledzy z Zachodu. Operacje robotyczne, które są już standardem w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej, w Polsce nadal pozostają melodią przyszłości – podkreślał prof. Piotr Chłosta, wskazując, że chirurgia nadal pozostaje najlepszą metodą leczenia raka prostaty ograniczonego do narządu. Choć w większość krajów UE leczenie operacyjne jest standardem, to w Polsce wciąż wielu chorych jest napromienianych. Zdaniem ekspertów, w niektórych przypadkach decyzję na wybór metody mogą mieć po prostu koszty, a nie względy medyczne.

KOMPLEKSOWA OPIEKA

W raku prostaty istotna jest kompleksowa opieka nad pacjentami, stąd istnieje pilna potrzeba stworzenia sieci ośrodków referencyjnych – wyspecjalizowanych centrów leczenia raka prostaty, w których chorzy zostaną objęci opieką interdyscyplinarnego i doświadczonego zespołu specjalistów. W Polsce powstają już ośrodki referencyjne wyspecjalizowane w leczeniu raka piersi (tzw. Breast Unit). Istnieje pilna potrzeba wprowadzenia podobnych rozwiązań również w kontekście raka prostaty.