Zakażenia w onkologii są częstą przypadłością na którą narażeni są pacjenci z chorobą nowotworową. Nowe, coraz bardziej inwazyjne techniki diagnostyczne i terapeutyczne oraz częste hospitalizacje – przy narastającej oporności drobnoustrojów – powodują, że zakażenia w onkologii stają się coraz poważniejszym problem. Jak podkreślają eksperci – wiele z nich jest nieuniknionych mimo rozwoju medycyny. Warto dodać, że ryzyko rozwoju zakażenia u pacjenta onkologicznego jest znacząco mniejsze w przypadku nowotworów miąższowych niż u chorych z chorobami nowotworowymi krwi.
Zakażenie u pacjenta onkologicznego
W przypadku pacjentów z guzem litem – głównym czynnikiem zakażenia jest zabieg chirurgiczny, który wiąże się z naruszeniem ciągłości skóry i głębszych warstw tkanek. Dodatkowo, tkanka zmieniona nowotworowo jest bardziej podatna na rozwój zakażenia niż zdrowa. Do uszkodzenia skóry dochodzi także w przypadku zastosowania terapii skojarzonej gdy konieczne jest jednoczesne zastosowanie radioterapii i chemioterapii. Czynnikiem wpływającym na wzrost ryzyka rozwoju zakażeń w onkologii jest długotrwała neutropenia.
Zakażenia w onkologii są często powiązane ze stosowaniem permamentnego dojścia żylnego z uwagi na podawanie chemioterapii. Czas utrzymywania linii centralnej oraz jej pielęgnacja mają istotny wpływ na ryzyko i częstość występowania bakteriemii, sepsy i fungemii cewnikowej. W tych przypadkach za rozwój zakażenie u pacjenta onkologicznego odpowiedzialne są jego własne bakterie skórne.
Na podatność i częstość rozwoju zakażeń u chorych na raka wpływają również czynniki związane z samym pacjentem (gospodarzem), takie jak: stan odżywienia oraz choroby współistniejące (cukrzyca, przewlekła obturacyjna choroba płuc).
Drobnoustrojami odpowiedzialnymi za zakażenia są przede wszystkim bakterie i grzyby, rzadziej wirusy, które większą rolę odgrywają u chorych z nowotworami krwi.
Jak wskazują statystyki – u ponad połowy chorych z rakiem płuca – zwłaszcza z drobnokomórkowym rakiem płuc – stwierdza się współwystępowanie zakażeń. Najczęściej jest to zapalenie płuc o etiologii typowej dla zakażeń występujących w warunkach pozaszpitalnych.
PRZEJDŹ DO: SEPSA
Zakażeni w onkologii – leczenie
Leczenie zakażeń w onkologii stanowi duże wyzwane. Do większości zakażeń u pacjentów z chorobą nowotworową dochodzi w trakcie leczenia onkologicznego na skutek inwazyjnych procedur terapeutycznych i diagnostycznych. Ciężkie postacie zakażeń wynikające z następstw przeprowadzonego zabiegu chirurgicznego wymagają często hospitalizacji i agresywnego leczenia.
Racjonalna antybiotykoterapia stanowi fundament i kluczowy element w leczeniu zakażeń w onkologii. Zastosowanie odpowiedniego antybiotyku we właściwym czasie – nie później niż 48 godzin od wystąpienia gorączki oraz odpowiedni okres terapii znaczącą zmniejszają śmiertelność oraz niebezpieczne powikłania.
Wobec braku perspektywy nowych terapii skutecznych w leczeniu zakażeń, szczególną rolę odgrywa prewencja i przestrzeganie zasad reżimu sanitarnego oraz higiena rąk. Niebezpiecznym zjawiskiem jest narastająca lekooporność wynikająca z nadużywania i niefrasobliwości w stosowaniu antybiotykoterapii w leczeniu zakażeń – nie tylko w onkologii, ale również innych dziedzinach medycyny.
