W wyniku poprawy opieki zdrowotnej, postępu medycyny oraz zmian stylu życia wydłuża się średni czas przeżycia. Z drugiej strony, starzenie się społeczeństwa staje się istotnym problemem społecznym, ekonomicznym i zdrowotnym. Wraz z wydłużaniem się średniego czasu życia, rośnie zachorowalność na choroby związane z podeszłym wiekiem, również choroby nowotworowe. Dane potwierdzają, że nowotwory u osób starszych i w wieku podeszłym cechują się gorszym rokowaniem, a wyniki leczenia są mniej zadowalające niż u osób młodych.
Nowotwory u osób starszych i w wieku podeszłym
Populacja pacjentów onkologicznych w wieku podeszłym i starszych chorych różni się od osób młodszych i jest mocno zróżnicowana, co wynika ze zróżnicowania biologicznego. Wśród seniorów znajdują się osoby w bardzo dobrym stanie (fit), z zespołem ograniczonych rezerw (fail) oraz szeroka grupa pośrednia.
Dane potwierdzają, że wyniki leczenia w grupie pacjentów starszych i w wieku podeszłym są gorszą niż u chorych młodszych. Przyczyn takiego stanu jest wiele: obciążenie seniorów chorobami współistniejącymi, obniżona sprawność ogólna, zmniejszenie rezerw czynnościowych, polipragmazja, a nierzadko trudna sytuacja socjoekonomiczna.
Dostępne wnioski z badań obserwacyjnych wskazują, że osoby starsze mają utrudniony dostęp do badań przesiewowych, optymalnej diagnostyki oraz otrzymują suboptymalne leczenie.
Ważnym problemem w kontekście choroby nowotworowej w wieku podeszłym jest toksyczność leczenia onkologicznego lub obawa przed jej wystąpieniem. Skutki uboczne terapii występują u starszych pacjentów częściej i mają bardziej nasilony charakter.
Z drugiej strony, wiek nie powinien stanowić jedynego czynnika dyskwalifikującego z leczenia przeciwnowotworowego. Warto podkreślić, że u chorych w wieku podeszłym i w dobrym stanie ogólnym leczenie onkologicznego cechuje się wysoką skutecznością.
U seniorów w gorszym stanie ogólnym zaleca się indywidualizację postępowania lub ewentualnie odstąpienie od leczenia przeciwnowotworowego.
Najważniejszymi negatywnymi czynnikami rokowniczymi u chorych na raka w wieku podeszłym są niski stan sprawności oraz obecność innych chorób.
ZAJRZYJ: LECZENIE WSPOMAGAJĄCE W ONKOLOGII
Leczenie onkologiczne osób starszych i seniorów
Ustalenie optymalnego planu leczenia choroby nowotworowej u pacjenta w wieku podeszłym powinno być poprzedzone oszacowaniem przewidywanego czasu przeżycia ogólnego, czasu przeżycia związanego z nowotworem, a także rezerw czynnościowych organizmu oraz ryzyka wystąpienia powikłań. Na tej podstawie można określić prawdopodobieństwo uzyskania korzyści rozumianej jako wydłużenie przeżycia lub poprawa jego jakości.
Zasadniczo u starszych pacjentów z chorobą nowotworową w dobrym stanie ogólnym, bez poważnych chorób współistniejących i upośledzenia rezerw czynnościowych, zaleca się leczenie onkologiczne zgodne ze standardami postępowania, zwłaszcza gdy ma ono mieć charakter radykalny.
W przypadku pacjentów w złym stanie ogólnym i/lub krótkim oczekiwanym czasem przeżycia, korzyści z leczenia onkologicznego mogą być wątpliwe. W takiej sytuacji celem postępowania powinna być poprawa lub utrzymanie dobrej jakości życia i opanowanie objawów chorobowych.
W grupie pośredniej postępowanie wymaga modyfikacji i indywidualizacji.
Leczenie chirurgiczne pacjentów w wieku podeszłym
- Zakres operacji chirurgicznej u chorych w wieku podeszłym i seniorów w większości przypadków powinien być taki sam, jak u pacjentów młodszych
- Częstość powikłań pooperacyjnych u starszych chorych z nowotworem stanowi istotny problem. W tej grupie utrudniona jest także rehabilitacja po zabiegach.
- U osób starszych i seniorów zaleca się stosowanie metod małoinwazyjnych (zabiegi laparoskopowe, chirurgia robotowa)
- Ważny element w tej grupie pacjentów stanowi właściwa opieka okołooperacyjna
Radioterapia u chorych w starszym wieku
- Szacuje się, że blisko dwie trzecie chorych na raka wieku w podeszłym wymaga zastosowania radioterapii.
- W tej grupie częściej stosuje się hipofrakcjonowanie, zmniejszenie całkowitej dawki napromieniania oraz wykluczenie obszarów elektywnych z napromieniania
- U starszych pacjentów w dobrym stanie ogólnym i spodziewanym czasem przeżycia przekraczającym 5 lat zaleca się stosowanie radioterapii zgodnie z ogólnymi standardami postępowania.
Nowotwory u osób starszych – chemioterapia
- Kluczową zasadą leczenia systemowego pacjentów nowotworowych w wieku podeszłym jest wybór najlepiej tolerowanej metody.
- Postępowaniem z wyboru w przypadku nowotworów hormonozależnych jest hormonoterapia samodzielna lub skojarzona z lekami celowanymi
- W przypadku chemioterapii u seniorów zaleca się dobór leków o jak najmniejszym ryzyku skutków ubocznych i powikłań
- Jeśli to możliwe, zaleca się prowadzenie chemioterapii z należnymi dawkami leków, ich zmniejszenie może wpływać na skuteczność terapii. U chorych leczonych paliatywnie dopuszcza się zmniejszenie intensywności postępowania terapeutycznego
- Dobrze tolerowaną strategią leczenia jest chemioterapia metronomiczna polegająca na stosowaniu niskich dawek leków w schematach ciągłych
- W przypadku leczenia nowotworów w wieku podeszłym zaleca się wprowadzenie odpowiedniego leczenia wspomagającego.
SPRAWDŹ: NAJNOWSZE INFORMACJE
