Rak jądra to jeden z najczęściej występujących nowotworów u młodych mężczyzn. 60% przypadków raka jądra stanowią nienasieniaki, a pozostałe 40% nowotworów jądra to tzw. nasieniaki, które wywodzą się z komórek rozrodczych. U starszych mężczyzn najczęstszym nowotworem jądra są chłoniaki oraz rzadziej – nowotwory sznurów płciowych.
Szacuje się, że rak jądra stanowi około 1% ogółu nowotworów złośliwych występujących u mężczyzn. Zachorowalność na złośliwe guzy jądra wynosi 3 na 100 000 mężczyzn i jest największa w grupie wiekowej 15-35 lat.
Poniższy artykuł zawiera informacje na temat objawów, diagnostyki oraz metod leczenia nowotworów jądra. Konsultacja merytoryczna: lek. med. Sebastian Piotrowicz, FEBU, Europejskie Centrum Zdrowia Otwock, Szpital im. F. Chopina, Klinika Urologii CMKP.
SPIS TREŚCI
- Co to jest nowotwór jądra
- Rak jądra – objawy
- Diagnostyka guza jądra
- Leczenie raka jądra
- Nienasieniaki jądra
- Nasieniak jądra
- Rak jądra – rokowania
Co to jest nowotwór jądra
W Polsce wykrywa się rocznie około 800 przypadków raka jądra. Do czynników zwiększonego ryzyka zachorowania na raka jądra należą: zdiagnozowany wcześniejszy nowotwór w drugim jądrze, wnętrostwo (niezstąpienie jąder) – nawet jeśli jądro zostało prawidłowo odprowadzone, zespół Klinefeltera i hipogonadyzm.
Dotychczas nie dowiedziono wpływu urazów i czynników środowiskowych na rozwój choroby onkologicznej tej lokalizacji. Rodzinne występowanie raka jądra u osób nieobciążonych genetycznie jest słabo udowodnione.
Rak jądra jest nowotworem o dobrym rokowaniu pod warunkiem odpowiedniego leczenia. Czynnikiem sprzyjającym skutecznej terapii jest wykrycie guza jądra na wczesnym etapie zaawansowania.
Listopad został uznany na całym świecie miesiącem solidarności z mężczyznami zmagającymi się z nowotworami gruczołu krokowego oraz rakiem jąder. Nie bez przyczyny również na ten miesiąc przypada akcja Movember (czyli Wąsopad) – kampania społeczna zapoczątkowana w Australii.
Termin Movember powstał w wyniku połączenia dwóch wyrazów moustache (wąsy) oraz November (listopad). Głównym celem akcji jest zmiana oblicza męskiego zdrowia, natomiast wąsy, które przez twórców zostały ustanowione symbolem kampanii, mają ową zmianę oblicza symbolizować.
ZOBACZ: CO TO JEST NOWOTWÓR
Rak jądra – objawy
Najczęstszym objawem raka jądra jest niebolesne powiększenie jądra, któremu niekiedy może towarzyszyć zaczerwienienie skóry moszny. Pierwszy niepokojący objaw stanowi niebolesna masa, niedająca się oddzielić od jądra. Ta cecha odróżnia guz nowotworowy jądra od zapalenia najądrza.
Potencjalnym symptomem choroby może być uczucie ciężaru w mosznie, a także szybko narastające powiększenie moszny wskutek gromadzenia się w niej płynu. Uzasadniony niepokój powinien budzić ból i dyskomfort w obrębie moszny.
– Powiększenie części lub całego jądra z wyczuwalnym guzem jest niepokojącym objawem i powinno skłonić chorego do wizyty u urologa. Najczęściej powiększone jądro jest twarde, wyraźnie cięższe i z reguły niebolesne. Dolegliwości bólowe stwierdza się tylko u co piątego chorego. W sytuacji choroby zaawansowanej pojawiają się objawy ogólne takie jak: osłabienie i spadek masy ciała, bóle brzucha, ginekomastia oraz powiększenie węzłów chłonnych nadobojczykowych – tłumaczy lek. med. Sebastian Piotrowicz, FEBU, Europejskie Centrum Zdrowia Otwock, Szpital im. F. Chopina, Klinika Urologii CMKP.
Rak jądra dość szybko daje przerzuty, tymczasem zdarza się, że chory nie przyznaje się do obecności guza lub go bagatelizuje.
W zaawansowanym stadium raka jądra pojawiają się objawy i symptomy postępującej choroby nowotworowej w postaci bóli w jamie brzusznej, które powodowane są powiększeniem węzłów chłonnych zaotrzewnowych, kaszel, duszność i krwioplucie (przerzuty raka jądra do płuc), bóle kostne (przerzuty do kości) oraz neurologiczne objawy raka jądra (w przypadku przerzutów do mózgu).
Niektóre guzy jądra nasilają cechy męskie (zwiększone owłosienie skóry, wzrost masy mięśniowej). U 7% mężczyzn stwierdza się powiększenie gruczołów piersiowych (ginekomastia). Wystąpienie raka jądra może być poprzedzone objawem w postaci zmniejszenia wymiarów jądra.
POLECAMY: NAJCZĘSTSZE OBJAWY RAKA
Diagnostyka guza jądra
Podstawową rozpoznania klinicznego raka jądra jest badanie fizykalne, którego doskonałym uzupełnieniem jest ultrasonografia. Z pomocą badanie USG można wykryć bardzo małe zmiany znajdujące się w mosznie i jądrze.
W wielu krajach zaleca się młodym mężczyznom samobadanie jąder raz w miesiącu, analogicznie do samokontroli piersi, którą powinny przeprowadzać kobiety. W badaniu palpacyjnym moszny wyczuwa się zwykle twardy, niebolesny guz obejmujący poszczególne struktury narządu lub całe jądro. Wykrycie niepokojącej zmiany powinno zostać jak najszybciej skonsultowane z lekarzem.
– Samobadanie jąder polega na przetaczaniu jądra pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym od górnego do dolnego bieguna. Badanie powinno być wykonywane najlepiej pod prysznicem lub podczas ciepłej kąpieli przynajmniej raz w miesiącu. Stwierdzenie jakiejkolwiek nieprawidłowości jest wskazaniem do konsultacji z lekarzem – podkreśla lek. med. Sebastian Piotrowicz, FEBU, Europejskie Centrum Zdrowia Otwock, Szpital im. F. Chopina, Klinika Urologii CMKP.
W przypadku raka jądra nie ma uznanych metod przesiewowych. Jeśli istnieje podejrzenia guza jądra, to wykonuje się badanie ultrasonograficzne. Szczegółowe rozpoznanie choroby nowotworowej opiera się najczęściej na wyniku badania histopatologicznego jądra, usuniętego z dostępu pachwinowego. Orchidektomia stosowana jest również w uogólnionej chorobie nowotworowej.
W celu oceny stopnia zaawansowania procesu chorobowego wykonuje się morfologię i badania biochemiczne (parametry wątrobowe i nerkowe), badanie stężenia markerów nowotworowych (beta-HCG, AFP, LDH), zdjęcie RTG klatki piersiowej, tomografię komputerową jamy brzusznej i miednicy mniejszej, scyntygrafię kości (jeśli występują bóle kostne), rezonans magnetyczny OUN – gdy występują niepokojące objawy neurologiczne. Badanie pozytonową tomografią emisyjną PET stosuje się do oceny charakteru zmian przetrwałych po zastosowanym leczeniu systemowym.
Nie zaleca się przedoperacyjnej biopsji diagnostycznej, gdyż w znakomitej większości przypadków pacjent z przedstawionymi wcześnie objawami raka jądra ma guz złośliwy.
– Każde podejrzenie guza jądra w badaniu fizykalnym wymaga przeprowadzenia badań obrazowych oraz markerów nowotworowych łącznie z usunięciem jądra z dostępu pachwinowego (radykalna orchidektomia w trybie pilnym). W zależności od rodzaju nowotworu oraz stopnia jego zaawansowania chory poddawany jest obserwacji lub leczeniu uzupełniającemu w postaci radioterapii, chemioterapii lub wycięciu węzłów chłonnych w obrębie jamy brzusznej. Obecnie dysponujemy nowszą generacją leków, precyzyjniejszymi aparatami do radioterapii oraz chirurgią minimalnie inwazyjną, w tym robotyczną – wyjaśnia lek. med. Sebastian Piotrowicz, FEBU, Europejskie Centrum Zdrowia Otwock, Szpital im. F. Chopina Klinika, Urologii CMKP.
Usunięcie jednego jądra nie wpływa istotnie na płodność mężczyzny. Drugie jądro potrafi wyprodukować wystarczającą do zapłodnienia ilość plemników. Mężczyzna po operacji raka jądra może normalnie współżyć, a jedynym widocznym skutkiem zabiegu jest brak jądra.
ZOBACZ RÓWNIEŻ: RAK PROSTATY
Leczenie raka jądra
Leczenie chorych no nowotwór złośliwy jądra prowadzi się w sposób skojarzony, wykorzystując metody chirurgiczne, jak i chemioterapię oraz radioterapię – w zależności od stopnia zaawansowania choroby, rodzaju histopatologicznego guza (nasieniak, nienasieniak) oraz czynników ryzyka rozsiewu w badaniu histopatologicznym usuniętego jądra.
Nienasieniaki jądra
Nienasieniaki występują zazwyczaj u młodych mężczyzn (III dekada życia). Pierwszym etapem leczenia raka jądra we wszystkich stopniach zaawansowania jest chirurgiczne usunięcie jądra czyli tzw. orchidektomia.
Rak jądra typu nienasieniak jest nowotworem o niskiej promieniowrażliwości. U chorych z wczesnym stopniem zaawansowanie można wykonać limfadektomię zaotrzewnową, natomiast w przypadkach nowotworów zaawansowanych stosuje się chemioterapię.
W I stopniu zaawansowania guza rozważyć można poddanie chorego wnikliwej obserwacji po zabiegu chirurgicznym. Takie postępowanie wymaga jednak ścisłej współpracy na linii pacjent-lekarz. W pierwszym roku po zabiegu, badanie przedmiotowe i podmiotowe oraz oznaczanie stężeń markerów nowotworowych wykonuje się co miesiąc. RTG klatki piersiowej wykonuje się co 2 miesiące, a tomografię jamy brzusznej co pół roku. W kolejnych latach badania diagnostyczne wykonuje się coraz rzadziej.
W przypadku raka jądra w stopniu IIA standardowym postępowaniem jest limfadenektomia zaotrzewnowa, a następnie wnikliwa obserwacja chorego lub chemioterapia uzupełniająca. W stopniu IIB i IIC rak jądra wymaga zastosowania chemioterapii (2-3 cykle), a następnie usunięcia chirurgicznego zmian przetrwałych po leczeniu cytostatykami.
W stopniu III standardowym postępowaniem jest chemioterapia (4 cykle wg programu BEP – bleomycyna, etopozyd i cisplatyna). Pozostałą po leczeniu masę nowotworową usuwa się chirurgicznie. Nieradykalny zabieg raka jądra lub wzrost markerów jest wskazaniem do zastosowania chemioterapii drugiego rzutu.
Nasieniak jądra
Nasieniak jądra występuje najczęściej u mężczyzn w czwartej dekadzie życia. Leczenie raka jądra tego typu zaczyna się od usunięcia jądra (orchidektomii) w każdym stopniu zaawansowania klinicznego. Nasieniaki we wczesnych stopniach zaawansowania leczy się uzupełniająco napromienianiem, natomiast nowotwory zaawansowane – lekami cytostatycznymi lub w sposób skojarzony.
W I stopniu zaawansowania alternatywnym postępowaniem rekomendowanym jest aktywna obserwacja po dokonanym zabiegu chirurgicznym. Jeżeli obserwacja jest niemożliwa lub guz ma cechę T3 lub T4 – stosuje się radioterapię na teren zaotrzewnowych węzłów chłonnych. Dopuszczalne jest również podanie 1 cyklu chemioterapii karboplatyną.
W stopniu IIA i IIB nowotworu jądra stosuje się chemioterapię (3 cykle wg programu BEP lub 4 cykle EP) lub radioterapię. Pole naświetlania powinno obejmować węzły chłonne zaotrzewnowe i jednoimienne węzły biodrowe. Całkowita dawka wynosi około 20 Gy. W stopniu IIC konieczna jest chemioterapia skojarzona z leczeniem promieniami obszaru masy nowotworu, pozostałej po leczeniu systemowym.
W stopniu III rutynowym postępowaniem jest chemioterapia (3-4 kursy BEP) i ewentualne napromienianie bądź rzadko – chirurgiczne usunięcie zmian resztkowych.
Rak jądra rokowanie
Rokowanie w raku jądra jest dość dobre. We wczesnych stopniach zaawansowania można wyleczyć trwale wszystkich pacjentów (lub prawie wszystkich). Nawet w stopniach zaawansowanych raka jądra większość chorych przeżywa 5 lat od diagnozy.
U chorych na nasieniaka w 1 stopniu zaawansowania klinicznego pięcioletnie przeżycie wynosi 100%, w stopniu II – 70-90%, a w stopniu III raka jądra – 70%.
ZOBACZ: UROONKOLOGIA
Kolarz Lance Armstrong miał raka jądra, pokonał nowotwór i nawet wrócił do sportu!
A czy na objawy może mieć wpływ operacja na żylaki jąder?
Dokładnie mija rok od kiedy udało mi się pokonać w pełni chorobę. Jestem bardzo wdzięczny swojemu lekarzowi Dr. Cieślińskiemu – uważam, że wyleczenie te choroby przede wszystkim zależy od lekarza.Lepiej trafić nie mogłem – pełen profesjonalizm
Usuwalem u tego doktora kamicę metodą RIRS zgadzam się w 100%
Zgadzam się. Jeśli chodzi o WLKP to na prawdę jest to najlepszy specjalista w tej dziedzinie.
Proszę o pomoc, kontakt do lekarza, który pomoże mojemu synowi. Ma raka jądra (nasieniak) po rocznym leczeniu (kilka cykli chemii) w badaniu PET pojawiły się nowe ogniska w węzłach chłonnych. Chirurdzy wcześniej odmówili operacji wycięcia resztek ze względu na umiejscowienie. Mieszkamy we Wrocławiu, ale jesteśmy w stanie pojechać dokądkolwiek ( również za granicę). Dysponujemy środkami. Prosze o kontakt każdą osobę, która może wskazać jakiś kontakt.
Proszę jechac do Warszawy do Magodentu Luxmedu do szpitala przy ul. Szamockiej do dr Tomasza Sarosieka. On specjalizuje się w tej chorobie. Jest rewelacyjny.
Pozdrawiam
Polecam doktora Artura Pietrusa z kliniki Angelius w Katowicach.
Polecam doktora Cieślińskiego jeśli chodzi o teren WLKP
Bardzo sie boje ale mam 11 lat czy to możliwe? Błagam niech ktoś kto to czyta mi powie
Mój szwagier miał usunięte jądro już pięć lat temu i jest wszystko ok, niestety musiał przejść chemię ale niestety taka jest konieczność. Na szczęście rak jądra jest dość „lajtowy” przy innych jakie występują. Kolega też miał jakieś 3 lata temu usunięte jądro i jest teraz ok. Oboje wrócili do pracy.
Jeżeli okaże się Ze to coś poważnego to polecam kontakt z takimi lekarzami jak dr. Hubert Czerniak, Andrzej Więckowski, Adam Przygoda czy Andrzej Frydrychowski.
Mnie po 5latatach od usunięcia jądra ,zrobił się przeżut na drugie jądro i drugie również musiałem usunąć,a przez te 5 lat wszystko było ok ,badania krwi ,markery ,RTG.tomografia komputerowa , wszystko było dobrze …
i co masz?
Witam wszystkich, od pewnego czasu czyli ok 8-10 lat bardzo powiększone prawe jądro by mi to nie przeszkadzało ale w tym roku zauważyłem że się jeszcze bardziej powiększyło jest obecnie wielkości zaciśniętej pieści do tego zaczęły się bóle dolnej części brzucha i pleców. Ból jes taki ze już dostępne leki przeciw bólowe nie pomagają.
Bardzo proszę szybciutko uda się do urologa,już nie ma co dłużej zwlekać.Trzeba zrobić USG i wszystko się wyjaśni.
I co to było Grzegorz ?
To są już przeżuty do węzłów chłonnych zaotrzewnych, stąd te bike w okolicy brzucha i pleców
witam. mam 13 lat i czy mozliwy u mnie jest rak jądra lewe jądro jest większe o jakies kilka milimetrów od prawego.mam czego saie bać?
Każdy męzczyzna ma jedno jądro trochę większe od drugiego
Mam 33 lata właśnie ja mam wycięty rak lewego jądra i muszę brać Bleomycyna Etpozyd i Cisplatyna nie mam po kontraście powikłań markery mi spadają i Onkolog powiedział że trzeba to zastosować i się boję czy aby ja po tym nie umrę :(:(:(:(:( od chemii to raz i czy nie ma możliwego innego leczenia 🙁 lekarz powiedział że to jest po to żeby to nigdy mi już nie wróciło
Mam 17 lat i od jakiegoś czasu czuje taki jakby guzek na górnej części lewego jądra są dni w których przez praktycznie cały czas boli mnie to jądro do stopnia w którym ciężko jest chodzić często też jest jakby ociężale ale nie wiem czy jest większe od drugiego wie ktoś czy bardziej się to skłania na nasieniaka czy nienasieniaka chyba że jest to jeszcze coś innego
Chłopaku , urolog robi USG i w moment wiadomo z grubsza o co chodzi.
Witam serdecznie mam 34 lata i miesiąc temu po wizycie u urologa i diagnoza wydana guz jądra następnie orchidektomia radykalna lewostronna. Po badaniu TK nie wskazuje nic na przeżuty markery również ok przed i po zabiegu , wyniki histopatologiczne wskazują , iż guz to nasieniak PT1 i teraz muszę zdecydować się na dalsze leczenie Onkolog powiedział, że są dwie opcję albo obserwacja i badania albo jeden cykl chemioterapii i że decyzja należy do mnie i obie wersje równie skuteczne i teraz jestem w kropce co robić dalej
Witam. Cztery lata temu jak miałem 44lata wykryto u mnie nowotwór złośliwy jądra lewego.Następnie orchidektomia radykalna lewostronna. Bez przerzutów. Musiałem przejść chemioterapie uzupełniającą według cyklu BEP. Po pierwszym cyklu został poważnie uszkodzony mój słuch. Przez składnik chemii Cisplatyne.W porozumieniem z lekarzem chemioterapia została przerwana. Decyzja należy do Ciebie czy poddać się chemioterapii.
Od jakiegoś czasu wyczułem coś dziwnego jakby coś przyklejonego w obu jądrach od spodu nie wiem co to może być ?
Mam to samo
Ale czy jak jedno jest 4 razy wieksze, to tez normalne?