Rak nie czeka, czyli onkologia w czasie pandemii

Problem walki z koronawirusem stał się głównym tematem rozmów i skupią uwagę całego społeczeństwa. Do grupy wysokiego ryzyka zachorowania na COVID-19 należą pacjenci onkologiczni. Niedawno odbyły się obrady (online) ekspertów think tanku Medyczna Racja Stanu oraz decydentów reprezentujących MZ i NFZ. Specjaliści dyskutowali na temat trudnej sytuacji osób chorych na raka oraz głównych wyzwaniach w opiece onkologicznej.

Uczestnicy debaty zgodnie wyrazili swoje przekonanie, iż w czasach epidemii koronawirusa sprawy pacjentów onkologicznych nie mogą zejść na dalszy plan. Każdego dnia – także w okresie pandemii – diagnozuje się w Polsce chorobę nowotworową u 450 osób.

– Musimy bez względu na okoliczności dawać naszym pacjentom opiekę możliwie najbardziej kompleksową i koordynowaną. Wszystkie wyzwania onkologii sprzed pandemii pozostają aktualne dziś i będą aktualne także po tym, gdy zagrożenie COVID-19 minie – apelował w trakcie debaty prof. Maciej Krzakowski, krajowy konsultant ds. onkologii klinicznej.

Medyczna Racja Stanu – hematoonkologia

Na inny ważny aspekt zwróciła uwagę prof. Ewa Lech-Marańda, krajowa konsultant ds. hematoonkologii. Jej zdaniem, szczególnie osłabieni oraz narażeni na zarażenie koronawirusem są pacjenci hematoonkologiczni, którzy charakteryzują się znacznie obniżoną odpornością. Na szczęście w ostatnich miesiącach ta grupa chorych doczekała się dostępu do wielu nowych leków, które zostały zrefundowane przez Ministerstwo Zdrowia.

Aktualne oczekiwania przedstawicieli środowiska hematoonkologicznego dotyczą m.in. dostępu do nowoczesnej terapii CAR-T w ostrej białaczce limfoblastycznej oraz nowych opcji terapeutycznych w ostrej i przewlekłej białaczce szpikowej – komentowała prof. Lech-Marańda.

Do apelu ustosunkował się minister Maciej Miłkowski, który stwierdził, że negocjacje z producentami leków są w wielu przypadkach bardzo zaawansowane.

Rak płuca

Głośno wybrzmiał apel prof. Dariusza Kowalskiego z Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, który podkreślił potrzebę dodania nowych cząsteczek do programu lekowego. Takim priorytetem jest wykorzystanie pembrolizumabu w połączeniu z chemioterapią w ramach I linii leczenia niedrobnokomórkowego raka płuca, która może wydłużyć życie chorych o 12 miesięcy.

Rak płuca – jako największy zabójca – wymaga możliwie najszerszego dostępu do najskuteczniejszych terapii, które będą mogły być podawane na możliwie najwcześniejszym etapie leczenia. Wprowadzenie leków ukierunkowanych molekularnie oraz immunoterapii pozwoliło na istotne wydłużenie czasu przeżycia chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca  – komentował ekspert.

Warto podkreślić, że głośne apele organizacji pacjenckich i specjalistów o zwiększenie dostępu do nowoczesnego leczenia w raku płuca pojawiają się już dawna – nie tylko w kontekście debaty zorganizowanej przez Medyczną Rację Stanu.

Na długiej liście oczekujących na refundację nowych terapii są m.in. chorzy na niedrobnokomórkowego raka płuca w stadium miejscowego zaawansowania (immunoterapia konsolidująca po radiochemioterapii) czy pacjenci z mutacją w genie EGFR (ozymertynib w pierwszej linii leczenia NDRP).

Swoje potrzeby zgłaszają także osoby ze zdiagnozowanym drobnokomórkowym rakiem płuca (immunoterapia atezolizumabem).

W trakcie obrad Medycznej Racji Stanu, Minister Maciej Miłkowski zapewnił, iż część chorych z rakiem płuca oraz pacjentów hematoonkologicznych może spodziewać się niebawem dobrych wiadomości. Oby taki scenariusz zrealizował się jak najszybciej.

Nowotwory kobiece

Sporo miejsca podczas debaty online poświęcono nowotworom kobiecym, takim jak rak rak piersi czy nowotwór jajnika. W przypadku tego pierwszego, ostatnie miesiące przyniosły w Polsce dostęp do wielu ważnych terapii. Zdaniem ekspertów warto skupić się teraz na poprawie statystyk dotyczących zgłaszalności kobiet na badania przesiewowe.

– Wzrost bezwzględnej liczby zgonów pacjentek z rakiem piersi to niepokojący trend. Jednym z powodów jest zaniechanie skryningu spowodowane wysyłaniem nieaktywnych zaproszeń. Są nowe, skuteczne narzędzia komunikacji. Należy je wykorzystać – apelował prof. Tadeusz Pieńkowski.

O trudnej sytuacji kobiet, u których wykryto raka jajnika mówił prof. Mariusz Bidziński, akcentując problem zbyt późnych rozpoznań i oczekiwania na skuteczne terapie. Specjalista podkreślił rolę i wartość wielodyscyplinarnych zespołów skupiających chirurgów, onkologów i urologów.

– Aby uzyskać możliwie najlepszy i najdłuższy efekt podjętego leczenia, niezbędne są pogłębione badania genetyczne, które należy traktować jako inwestycję w większą efektywność terapii szytych na miarę. Szansą dla pacjentek jest terapia podtrzymująca inhibitorami PARP, które hamują wzrost nowotworu (w Polsce refundacja olaparibu jest dostępna dopiero w drugiej linii leczenia – przyp. red.) – tłumaczył prof. Mariusz Bidziński.

Lista życzeń dotycząca dostępu do innowacyjnych terapii w onkologii jest znacznie dłuższa i wybiega poza obszary wskazane w trakcie debaty ekspertów Medycznej Racji Stanu. Polscy chorzy od dawna czekają na refundację innowacyjnych leków w terapii adjuwantowej czerniaka, nowe opcje terapeutyczne w raku nerki czy raku prostaty.

Dobrze, że wiele podmiotów – w tym Medyczna Racja Stanu – stara się sygnalizować Ministerstwu Zdrowia najbardziej palące potrzeby dotyczące chorych na raka w Polsce.
 
ZOBACZ: Koronawirus groźny dla pacjentów onkologicznych