W Polsce rozpoznaje się rocznie około 1300 nowych przypadków raka przełyku, co oznacza, że jest to dość rzadko występujący nowotwór. Najczęstsze typy histologiczne to rak płaskonabłonkowy przełyku oraz gruczolakorak. Częstość zachorowań na gruczolakoraka przełyku rośnie, a mężczyźni chorują znacząco częściej niż kobiety. Rak przełyku to nowotwór, który cechuje się złym rokowaniem, a jego leczenie jest trudne. Poniższy artykuł zawiera informacje na temat przyczyn, objawów oraz metod leczenia raka przełyku.
Rak przełyku – przyczyny
Do głównych przyczyn i czynników ryzyka mających wpływ na podwyższone ryzyko rozwoju raka przełyku należą palenie tytoniu i spożywanie wysokoprocentowego alkoholu. Do czynników zwiększonego ryzyka zaliczamy również:
- otyłość (w przypadku raka gruczołowego przełyku)
- długotrwałe zapalenie błony śluzowej przełyku, achlazja, zapalenie zanikowe języka i przełyku
- przełyk Barretta
- przebyte oparzenie przełyku substancjami chemicznymi
- narażenie zawodowe na produkty wulkanizacji, azbest i pyły metali
- czynniki dietetyczne – niedobory witamin i mikroelementów, częste spożywania gorących i marynowanych pokarmów
Objawy raka przełyku
Wczesne objawy raka przełyku mają najczęściej charakter niespecyficzny i przypominają chorobę refluksową. W przebiegu nowotworu dochodzi najczęściej do stopniowego zwężania światła przełyku powodującego utrudnienie w przełykaniu pokarmów stałych, a później również płynów (dysfagia). Nowotwór złośliwy przełyku szerzy się najczęściej miejscowo, naciekając sąsiadujące narządy i zajmując regionalne węzły chłonne – w obrębie śródpiersia i nadbrzusza.
- zaburzenia połykania, uczucie przeszkody w przełyku
- nudności i wymioty
- spadek masy ciała, utrata apetytu
- ból w klatce piersiowej i nadbrzuszu
- postępujące wyniszczenie
- krwawienie z przewodu pokarmowego
Podejrzenie raka przełyku – diagnostyka
U Pacjenta zgłaszającego wspomniane objawy zaleca się diagnostykę za pomocą badania endoskopowego oraz badania radiologicznego przełyku i żołądka. W ustaleniu stopnia klinicznego zaawansowania choroby pomocna może być ultrasonografia endoskopowa, która umożliwia ocenę głębokości nacieku nowotworowego ściany przełyku.
W badaniu endoskopowym rak przełyku może mieć wygląd guza lub owrzodzenia w świetle przełyku. Wykryta zmiana wymaga pobrania wycinków do badania histopatologicznego.
Badanie radiologiczne przełyku polega na doustnym podaniu kontrastu i obserwowaniu pasażu w przełyku i żołądku.
Nowotwór złośliwy przełyku – leczenie
Leczenie pacjentów z rakiem przełyku powinno odbywać się w wyspecjalizowanych ośrodkach z dużym doświadczeniem oraz być prowadzone przez wielodyscyplinarny zespół specjalistów.
Kluczowe znaczenie – oprócz stopnia zaawansowania choroby i jej lokalizacji – mają ogólny stan sprawności chorego i jego odżywienia oraz choroby współistniejące. Te czynniki decydują o możliwości zastosowania leczenia o charakterze radykalnym (zabieg operacyjny lub radiochemioterapia).
U Pacjentów z rakiem przełyku in situ oraz zmianami ograniczonymi do błony śluzowej można zastosować miejscową resekcję endoskopową. Zmiany nowotworowe o wyższym stopniu zaawansowania (wykraczające poza błonę śluzową) stanowią wskazania do leczenia operacyjnego. W niektórych przypadkach stosuje się przedoperacyjną chemioradioterapię. U Pacjentów nie kwalifikujących się do zabiegu chirurgicznego zaleca się zastosowanie radykalnej chemioradioterapii.
Celem leczenia paliatywnego w nieoperacyjnym bądź rozsianym raku przełyku jest umożliwienie odżywiania naturalną drogą, zwolnienie postępu choroby oraz poprawa jakości życia. W celu udrożnienia przełyku można zastosować protezowanie, laserowe udrażnianie przełyku lub brachyterapię śródprzełykową.
Skuteczność paliatywnej chemioterapii jest większa u chorych na raka gruczołowego przełyku, jednak nie wiąże się z istotnym wydłużeniem czasu całkowitego przeżycia pacjentów.
W niektórych przypadkach zaawansowanego raka przełyku konieczne może być założenie odżywczej gastrostomii lub jejunostomii. Możliwe jest również prowadzenie żywienia pozajelitowego.
