Zespół prof. Macieja Harata z Zakładu Neuroonkologii i Radiochirurgii Centrum Onkologii w Bydgoszczy został laureatem konkursu Agencji Badań Medycznych na niekomercyjne badania kliniczne w onkologii. ABM zapewni finansowanie projektu badawczego Tumor Treating Fields (TTFields) Concomitant with Stereotactic Radiosurgery based on FET–PET vs TTFields alone for the Treatment of Recurrent Glioblastoma (Tarrget 2.0), który dotyczy przeciwnowotworowej terapii polami elektrycznymi TTFields (Tumor Treating Fields) u pacjentów z nawrotowym glejakiem.
Projekt badawczy jest pokłosiem wcześniejszych badań z TTFields prowadzonych w bydgoskim ośrodku, których wyniki prezentowane były na międzynarodowych sympozjach i publikowane w renomowanych czasopismach. Prace zespołu prof. Macieja Harata polegają na ocenie skuteczności zastosowania terapii TTFields w połączeniu z radiochirurgią stereotaktyczną opartą na obrazowaniu FET-PET, w porównaniu do monoterapii TTFields.
Glioblastoma to jeden z najbardziej agresywnych i opornych na leczenie nowotworów mózgu. Obecne opcje terapeutyczne – mimo postępu technologicznego – wciąż dają ograniczone rezultaty. Prof. Maciej Harat od lat prowadzi pionierskie badania nad terapią nowotworów mózgu, a otrzymany grant umożliwi dalszy rozwój niekomercyjnych badań klinicznych na światowym poziomie.
Na czym polega przeciwnowotworowa terapia polami elektrycznymi TTFields i jaki ma potencjał w leczeniu nowotworów?
TTFields – leczenie nowotworów przy pomocy zmiennych pół elektrycznych
TTFields to nowatorska, nieinwazyjna metoda leczenia oparta na działaniu pól elektrycznych o określonej częstotliwości. Wykorzystuje się w niej przenośne urządzenie do wykonywania nieinwazyjnych zabiegów, do ciągłego stosowania przez pacjentów.
Mechanizm działania terapii polega na zaburzaniu podziałów komórkowych poprzez oddziaływanie na białka odpowiedzialne za mitozę, co prowadzi do śmierci komórek nowotworowych. TTFields generuje w obrębie nowotworu zmienne pola elektryczne o niskiej częstotliwości, które wywierają nacisk na naładowane elektrycznie składowe komórkowe, hamując naturalny proces mitozy i prowadząc do śmierci komórek nowotworowych.
Technologię TTFields od lat rozwija globalna firma Novocure, założona w 2000 roku w Izraelu. Jej główna siedziba znajduje się w Szwajcarii.
Głównym zastosowaniem klinicznym TTFields w onkologii jest leczenie glejaków wielopostaciowych, gdzie procedura została zatwierdzona przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) jako uzupełnienie standardowego leczenia opartego na chemioterapii temozolomidem. W Polsce nie jest ona obecnie refundowana ani stosowana w praktyce klinicznej.
Badacze z zakładu Neuroonkologii i Radiochirurgii Centrum Onkologii w Bydgoszczy mają nadzieję, że zastosowanie wspomnianej technologii w skojarzeniu z zaawansowaną diagnostyką obrazową (FET–PET) oraz radiochirurgią otworzy nowe możliwości terapeutyczne dla pacjentów z nawrotowym glejakiem.
Warto odnotować, że obecnie trwają badania kliniczne oceniające potencjał terapii TTFields także w innych typach nowotworów, m.in. niedrobnokomórkowym raku płuca i raku trzustki.
W maju 2025 roku w Journal of Clinical Oncology opublikowano dane z badania PANOVA-3 potwierdzające skuteczność i bezpieczeństwo stosowania TTFields w połączeniu z gemcytabiną i nab-paklitakselem u pacjentów z nieoperacyjnym miejscowo zaawansowanym gruczolakorakiem trzustki (LA-PAC). W badaniu wykazano, że zastosowanie TTFields istotnie wydłuża łączny czas przeżycia (OS), czas wolny od bólu oraz opóźnia wystąpienie przerzutów odległych w porównaniu z samą chemioterapią.
PRZEJDŹ DO: INNOWACJE W LECZENIU NOWOTWORÓW
