Biopsja w diagnostyce onkologicznej oznacza pobranie fragmentu tkanki do badania histopatologicznego w celu postawienia rozpoznania choroby nowotworowej. Klasyczna biopsja polega na pobraniu z ciała pacjenta fragmentu tkanek podejrzewanych o zmiany chorobowe. Materiał pobierany jest najczęściej w formie wycinka lub drogą aspiracji (zasysanie). Nowością na tym polu jest biopsja płynna, w jej przypadku materiał genetyczny pochodzi z krwi pacjenta.

Sprawdź na czym polega i jak przebiega biopsja cienkoigłowa, gruboigłowa, węzła wartowniczego czy nowotworu mózgu – stosowane w diagnostyce onkologicznej nowotworów.

ZOBACZ POWIĄZANE: BADANIE HISTOPATOLOGICZNE

Biopsja nowotworu – na czym polega

  • Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) – diagnostyczna metoda pobrania materiału komórkowego z guza nowotworowego lub innych podejrzanych zmian poprzez nakłucie badane narządu cienką igłą. Biopsja cienkoigłowa jest procedurą krótką i bezbolesną, ale pozwala uzyskać nieliczne komórki z badanej zmiany, co ogranicza wartość tego badania. BAC nie wymaga znieczulenia i jest wykonywana najczęściej pod kontrolą badania USG.
  • Biopsja gruboigłowa – polega na wprowadzeniu specjalnej grubej igły bioptycznej do tkanki i pobraniu jej cylindrycznego wycinka. Procedura biopsji grubo igłowej pozwala na uzyskanie fragmentu tkanki lub narządu umożliwiającego przeprowadzenie szczegółowych badań np. immunohistochemicznych. W przypadku podejrzenia raka piersi biopsja gruboigłowa polega na pobraniu kilku wałeczków z guza piersi lub pachy za pomocą specjalnej igły. Badanie jest wykonywane z reguły pod kontrolą USG (czasem pod kontrolą rezonansu lub mammografii) i wymaga podania znieczulenia miejscowego. Procedura gruboigłowa trwa około 15-20 minut.
  • Biopsja próżniowa – metoda diagnostyczna polegająca na pobraniu materiału ze zmiany zlokalizowanej w trudno dostępnej części gruczołu piersiowego. Biopsja próżniowa jest przeprowadzana w przypadku kiedy nie można wykonać klasycznej biopsji gruboigłowej.
  • Biopsja węzła wartowniczego – badanie wykonywane podczas oceny stopnia zaawansowania choroby nowotworowej np. raka piersi. Biopsja węzła wartowniczego polega na ocenie czy w pierwszym węźle chłonnym na drodze spływu chłonki z ogniska nowotworowego znajdują się komórki nowotworowe. Nowotwory złośliwe w pierwszej kolejności dają przerzuty do układu regionalnych węzłów chłonnych. Wspomniana procedura pozwala na wykrycie obecności tych przerzutów u pacjentów, u których węzły chłonne nie mają cech przerzutów. Biopsję węzła wartowniczego wykonuje się najczęściej w takich nowotworach, jak rak piersi i czerniak.
  • Płynna biopsja – procedura jest odpowiednikiem klasycznej biopsji, ale w przypadku płynnej biopsji materiał genetyczny pochodzi z krwi pacjenta. Płynna biopsja stanowi nieinwazyjną alternatywą i bezpieczną alternatywę dla klasycznej biopsji chirurgicznej. Badania pozwala uzyskać istotne informacji na temat guza nowotworowego za pomocą analizy pobranej próbki krwi.
  • Biopsja nowotworu mózgu – procedura stosowana w przypadkach nieoperacyjnych, stanowi ostateczny sposób określenia rodzaju nowotworu mózgu i ma na celu postawienie rozpoznania histopatologicznego. Tzw. otwartą biopsję nowotworu mózgu można wykonywać przy okazji paliatywnej operacji odbarczającej. Biopsja wykonywana drogą nakłucia mózgu z pojedynczego otworu trepanacyjnego jest procedurą inwazyjną, połączoną ryzykiem powikłań. Biopsję guza mózgu przeprowadza się na kilka sposobów: „z wolnej ręki”, pod kontrolą USG, wspomaganą neuronawigacją lub biopsję stereotaktyczną.
  • Biopsja śródoperacyjna – pobranie materiału do badania podczas operacji. Biopsja śródoperacyjna umożliwia szybkie wykonanie badania histopatologicznego i wstępne rozpoznanie choroby, a tym samym podjęcie decyzji odnośnie rozległości trwającego zabiegu operacyjnego.
  • Biopsja stożkowa – polega na pobraniu z szyjki macicy fragmentu materiału tkankowego w kształcie stożka (podstawa stożka formowana jest z części pochwowej szyjki, szczyt stożka jest skierowany do kanału szyjki). Biopsja stożkowa jest metodą diagnostyczną, ale i leczniczą – pozwala usunąć tkankę objętą nowotworem lub zmianami przedrakowymi w szyjce macicy.
  • Biopsja celowana – procedura polegająca na pobraniu materiału do badania histopatologicznego pod kontrolą wybranego badania obrazowego (np. badania ultrasonograficznego).

POLECAMY: DIAGNOSTYKA ONKOLOGICZNA