Wirus HPV występuje powszechnie. Zakażeniu ulegają zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Każdego roku na nowotwory powiązane z wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) umierają tysiące ludzi. Na szczęście medycyna zna sposoby, aby się przed nimi uchronić. Jak zabezpieczyć się przed wirusem HPV?

Wirus HPV – jak dochodzi do zakażenia

Do zakażenia HPV dochodzi drogą płciową, najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej. Można się nim zarazić także wtedy, gdy nie dochodzi do penetracji. Drogą zakażenia jest ponadto seks oralny i analny. Szacuje się, że w ciągu swojego życia 50-80 proc. aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych HPV.

Występuje około 150 chorobotwórczych typów tego wirusa, spośród których część jest onkogennych (prowadzących do rozwoju raka). Nowotworów HPV-zależnych z roku na rok przybywa.

Zakażenie HPV dotyczy nie tylko okolic intymnych, ale także błon śluzowych w innych miejscach ciała, np. w jamie ustnej. W jamie ustnej wirus jest przyczyną rozwoju nowotworów głowy i szyi, np. raka krtani. Jeśli do zakażenia dojdzie wskutek seksu analnego, może w jego wyniku rozwinąć się rak jelita grubego. Jeśli w pochwie – rozwinąć się może rak szyjki macicy, trzonu macicy czy rak sromu.

Zwykle zakażenie HPV przebiega bez objawów i jest przejściowe. Bywa jednak, że staje się przewlekłe, a wówczas może dojść do procesu nowotworzenia. Choroba rozwija się około 10-20 lat po ekspozycji na wirusa.

PRZEJDŹ DO: WIRUS HPV

Jak zabezpieczyć się przed wirusem HPV

Najlepszą ochronę przed zakażeniem wirusem HPV dają szczepienia. Rekomendowane są one osobom młodym (obu płciom!), najlepiej jeszcze przed rozpoczęciem współżycia seksualnego. Szczepionki przeciw HPV można podawać dzieciom już po ukończeniu przez nie 9. roku życia, choć eksperci wskazują, że najlepiej zrobić to między 11. a 13. rokiem życia. Także po tym okresie można jednak przyjąć szczepionkę przeciwko wirusowi HPV.

Dlaczego szczepienia ochronne zaleca się młodym osobom? Bo najwyższą skuteczność szczepionka wykazuje w grupie osób jeszcze przed inicjacją seksualną, kiedy można z dużą dozą pewności przypuszczać, że nie przeszły zakażenia wirusem HPV. Eksperci oceniają jednak, że w grupie osób 27-45 lat szczepienie powinno być rozważone przez lekarza i pacjenta.

– Mamy do dyspozycji ogromną zdobycz cywilizacyjną w postaci szczepionek. Możemy spowodować, żeby Polacy przestali chorować na nowotwory, które źle rokują, które bardzo trudno leczyć, a w zaawansowanych stadiach są przyczyną ogromnego cierpienia – wyjaśnia dr hab. Ewa Kalinka, szefowa Kliniki Onkologii w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki.

Wart podkreślić, że zaszczepienie przeciwko HPV nie zwalnia kobiet z konieczności kontrolnych badań cytologicznych (cytologia).

Jak się chronić przed HPV

Szczepienie przeciw HPV a nowotwory

Obecnie w Polsce częściowo (w połowie) refundowana jest jedna szczepionka przeciwko HPV. Zainteresowanie szczepieniami po wprowadzeniu tej częściowej refundacji nie jest jednak bardzo duże.

– Badania europejskie pokazują, że refundacja nie jest rozwiązaniem, nawet jeśli byłaby dużo wyższa niż jest obecnie. Aby wyszczepialność HPV była taka, jak innych szczepień, potrzebna jest ogromna edukacja – ocenia prof. Teresa Jackowska, krajowa konsultantka w dziedzinie pediatrii .

Prof. Jackowska opowiada się za wpisaniem szczepień przeciwko HPV do kalendarza szczepień obowiązkowych – jej zdaniem tylko wtedy w Polsce uzyskamy wysoką wyszczepialność. Obecnie szczepienie przeciwko HPV jest jedynie zalecane.

Lukę w wyszczepialności w pewnym zakresie wypełnia wiele samorządów poprzez prowadzone przez nie programy polityki zdrowotnej – niestety, nie wszystkie. Warto jednak sprawdzić, czy samorząd, na terenie którego mieszkamy, ma ofertę bezpłatnych szczepień przeciwko HPV dla swoich mieszkańców.

– Dorośli, którzy w trakcie swojego życia zetknęli się z wirusem HPV, ciągle będą zapadać na nowotwory. Nowotworów HPV-zależnych z roku na rok przybywa. I to, co możemy dzisiaj zrobić, to uchronić nasze dzieci – wyjaśnia dr hab. Ewa Kalinka.

Jak zabezpieczyć się przed zakażeniem HPV?

Powszechny program szczepień przeciwko HPV od pierwszej dekady XXI wieku prowadzi Australia. Niedawno zadeklarowała, że w 2028 roku może stać się pierwszym krajem na świecie, w którym wyeliminowany zostanie jako problem zdrowia publicznego rak szyjki macicy – to jeden z czterech najczęściej występujących na świecie nowotworów, a w niemal 100 proc. rozwija się wskutek zakażenia HPV.

Już teraz Australia notuje jeden z najniższych na świecie wskaźników zachorowania na tego raka. Osiągnęła to dzięki powszechnym szczepieniom przeciwko HPV oraz wprowadzeniu (w 2017 roku) badań przesiewowych w kierunku HPV co pięć lat w grupie kobiet 25-69 lat.

Jak się chronić przed wirusem HPV?

Jak zabezpieczyć się przed wirusem HPV? Osoby, które nie mogą przyjąć szczepionki przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego, także mogą sporo zrobić, aby chronić swoje zdrowie. Oto lista sposobów:

  •     używanie prezerwatyw (także podczas seksu oralnego);
  •     jeden partner seksualny i obopólna wierność;
  •     obrzezanie u mężczyzn;
  •     niepalenie tytoniu;
  •     uczestniczenie w powszechnych programach badań przesiewowych w kierunku nowotworów zgodnie z zaleceniami dla swojej grupy wiekowej lub zgodnie z indywidualnymi zaleceniami swojego lekarza;
  •     dbałość o coroczne wizyty profilaktyczne u swojego lekarza;
  •     kobiety powinny co roku odwiedzać swojego ginekologa, nawet jeśli nie odczuwają żadnych dolegliwości;
  •     co roku należy odbyć wizytę u dentysty także wtedy, gdy nie mamy żadnych dolegliwości w jamie ustnej i poprosić go, by dokładnie zbadał śluzówkę jamy ustnej;
  •     dbałość o higienę.

PRZEJDŹ DO: LECZENIE HPV

Co to jest HPV?

Wirus HPV (Human Papillomavirus) to ludzki wirus brodawczaka. Wyróżnia się 150 typów chorobotwórczych dla człowieka. Ponad 40 z nich uważa się za związane z zakażeniami narządów płciowych, a dwanaście (HPV-16, -18, -31, -33, -39, -45, -51, -52, -56, -58, -59 i -66) klasyfikuje się jako wirusy, zakażenie którymi może doprowadzić do rozwoju różnych nowotworów. Inne typy HPV wiążą się z występowaniem niezłośliwych zmian, takich jak np. kłykciny kończyste.

U prawie wszystkich kobiet wirus jest eliminowany w ciągu 2 lat, ale u 10 proc. z nich dochodzi do zakażenia przewlekłego, które jest warunkiem rozwoju raka szyjki macicy.

Objawy zakażenia HPV

  •     brodawki stóp, brodawki zwykłe, brodawki płaskie, brodawki młodzieńcze krtani;
  •     brodawki w okolicach narządów płciowych oraz odbytu (tzw. kłykciny kończyste);
  •     zmiany przednowotworowe żeńskich narządów płciowych (szyjki macicy, sromu i pochwy);
  •     rak szyjki macicy.

Wśród 1 000 000 kobiet zakażonych typem HPV wysoce onkogennym (typy: 16 i 18), u 8 000 kobiet dochodzi do rozwoju raka, a u 1600 kobiet rozwija się inwazyjna postać raka.

źródło: www.zdrowie.pap.pl

ZOBACZ WIĘCEJ: GINEKOLOGIA