Nowoczesne postępowanie terapeutyczne u chorych na raka piersi uwzględnia metody leczenia miejscowego (zabieg chirurgiczny i radioterapia) oraz leczenia systemowego (chemioterapia, hormonoterapia, leczenie celowane molekularnie). Postępowanie chirurgiczne nadal pozostaje jedyną metodą, która może prowadzić do pełnego wyleczenia raka piersi – pozostałe procedury pełnią rolę uzupełniającą. Ogólnie zabiegi chirurgiczne stosowane w leczeniu raka piersi można podzielić na radykalne z usunięciem węzłów pachowych (mastektomia) oraz operacje z zaoszczędzeniem gruczołu piersiowego oraz węzłów pachowych.
OPERACJA OSZCZĘDZAJĄCA PIERŚ I MASTEKTOMIA U PACJENTEK Z RAKIEM SUTKA
W ciągu ostatnich dekad chirurgiczne leczenie raka piersi istotnie ewoluowało w kierunku mniejszej agresywności. W leczeniu pierwotnego ogniska choroby, amputację (mastektomię) zastąpiła operacja oszczędzająca pierś. W odniesieniu do pachowych węzłów chłonnych – w miejsce rutynowej limfadenektomii wykonuje się obecnie częściej biopsję wartowniczego węzła chłonnego po badaniu izotopowym.
– Mastektomia, czyli całkowite usunięcie piersi wykonywane jest coraz rzadziej. Obecnie stanowi około 10-35% operacji. Mastektomia polega na usunięciu całej piersi ze skórą. Po takim zabiegu na ciele pacjentki pozostaje gładka, linijna, poprzeczna blizna. Mastektomia radykalna – to taka sama operacja poszerzona dodatkowo o usunięcie zawartości okolicy pachowej. Zabieg stosowany jest w przypadkach nowotworów w stopniu III – czyli wtedy, kiedy nie uda się wykonać operacji oszczędzającej piersi lub po chemioterapii przedoperacyjnej, kiedy są zmiany w węzłach chłonnych pachowych – tłumaczy lek. med. Jadwiga Borczewska – specjalista chirurgii onkologicznej z oddziału chirurgii onkologicznej w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock.
Chirurgiczne leczenie oszczędzające pierś jest tak samo skuteczne jak zabieg mastektomii u chorych na wczesnego raka piersi (i jest uzupełnione radioterapią). Zabieg oszczędzający zapewnia lepszy efekt kosmetyczny i większy komfort dla pacjentek w aspektach psychologicznym i społecznym.
– Zabiegi oszczędzające to procedury chirurgiczne w wyniku których usunięty jest jedynie fragment gruczołu ) lub usunięty zostaje cały gruczoł podskórnie i wtedy jednoczasowo zakładamy implant. Efekt kosmetyczny jest dobry lub bardzo dobry – pacjentka po operacji budzi się z zachowaną piersią. Natomiast zabiegi oszczędzające okolicę pachową to stosowana od kilku lat metoda usunięcia jedynie węzła wartowniczego zamiast usunięcia całej zawartości dołu pachowego. Stosuje się oznaczenie izotopem najbliższych węzłów chłonnych położonych blisko guza piersi i ich usunięcie – zwykle jest to kilka węzłów (2 do 5). Po zabiegu pozostaje znacznie mniejsza blizna, nie występuje obrzęk ręki ani ograniczenia w jej ruchomości, co niestety zdarza się po całkowitym usunięciu węzłów – wyjaśnia lek. med. Jadwiga Borczewska – specjalista chirurgii onkologicznej z oddziału chirurgii onkologicznej w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock.
[message_box title=”LECZENIE CHIRURGICZNE RAKA SUTKA” color=”red”]
Zabieg mastektomii – amputację piersi wykonuje się zazwyczaj u chorych na raka piersi, których nie można zakwalifikować do leczenia oszczędzającego. Wyróżnia się następujące rodzaje mastektomii: amputacja prosta wraz z biopsją węzła wartowniczego, zmodyfikowana amputacja radykalna wg Pateya oraz radykalna amputacja piersi wg Hasteda- bardzo rzadko z usunięciem węzłów pachowych.
Operacja oszczędzająca pierś – metoda zalecana we wszystkich przypadkach, w których nie ma przeciwwskazań do takiego sposobu leczenia. Postępowanie oszczędzające obejmuje zabieg oszczędzający pierś, diagnostyczno-leczniczy zabieg w obrębie pachowych węzłów chłonnych oraz uzupełniającą radioterapię. Obecnie najczęściej wykonywanym zabiegiem oszczędzającym pierś jest szerokie wycięcie guza. Głównym przeciwwskazaniem jest rak wieloośrodkowy, przebyta wcześniej radioterapia i brak możliwości doszczętnego usunięcia guza pierwotnego. Ciąża nie stanowi przeciwwskazania do leczenia oszczędzającego, przy czym radioterapię stosuje się dopiero po porodzie. Operacje oszczędzające pierś zaleca się wykonywać w ośrodkach, w których możliwa jest pełna współpraca chirurga onkologicznego, radioterapeuty, radiologa i patologa.
[/message_box]
ZABIEG ODTWÓRCZY PO MASTEKTOMII
Istotnym elementem leczenia chorych na raka piersi są również zabiegi odtwórcze (rekonstrukcyjne) po mastektomii. Podstawowym warunkiem ich przeprowadzenia jest motywacja pacjentki, a jedynym przeciwwskazaniem onkologicznym – potwierdzone uogólnienie procesu nowotworowego. Stwierdzenie tzw. niekorzystnych czynników rokowniczych nie wyklucza możliwości przeprowadzenia rekonstrukcji piersi u pacjentek onkologicznych.
– Zabiegi rekonstrukcyjne po mastektomii mogą być jednoczasowe (czyli w trakcie tego samego zabiegu) lub odroczone. W pierwszym przypadku po wykonaniu mastektomii pozostawia się skórę sutka i umieszcza się w wytworzonej loży expander (czasowo) lub implant stały. W odroczonych zabiegach rekonstrukcyjnych, po ukończonym leczeniu odtworzona zostaje pierś z płata skórno-mięśniowego z okolicy pleców (LAT) lub z okolicy podbrzusza (TRAM) – podsumowuje lek. med. Jadwiga Borczewska – specjalista chirurgii onkologicznej z oddziału chirurgii onkologicznej w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock.
Mastektomia i zabieg oszczędzający pierś w chirurgicznym leczeniu raka sutka, źródła:
pod red. A. Deptała, M.Z. Wojtukiewicz, Onkologia w praktyce lekarza rodzinnego, Gdańsk 2016
Red. naukowy prof. Jan Kornafel, Rak Piersi, Warszawa 2011,
Pod red. J.Jassem, M.Krzakowski, Rak piersi – praktyczny przewodnik dla lekarzy, Gdańsk 2014
